Mała Babia Góra

Mała Babia Góra (Cyl)
Ilustracja
Widok na Małą Babią Górę z Kościółków
Państwo Polska
 Słowacja
PołożeniePowiat Namiestowo, powiat suski
PasmoBeskid Żywiecki, Oravské Beskydy, Karpaty
Wysokość1516 m n.p.m.
Wybitność109 m
Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego
Mapa Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego z zaznaczoną granicą Polski, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Mała Babia Góra (Cyl)”
Ziemia49°34′52,4″N 19°29′58,9″E/49,581222 19,499694
Mała Babia Góra widziana z przełęczy Brona

Mała Babia Góra lub Cyl (słow. Malá Babia hora, 1516 m)[1] – jeden z wierzchołków w masywie Babiej Góry. Według polskich geografów masyw ten należy do Beskidu Żywieckiego, według słowackich geografów są to Oravské Beskydy[2].

Topografia

Mała Babia Góra jest trzecim co do wysokości szczytem w całych polskich Beskidach (po Diablaku i Pilsku). Znajduje się w północno-zachodniej grani tego masywu, pomiędzy Przełęczą Jałowiecką Południową (993 m) a płytką przełęczą Wołowisko oddzielającą Mała Babią Górę od niższego wierzchołka zwanego Niższym Cylem (ok. 1490 m). Wierzchołkami tymi i przełęczami biegnie granica polsko-słowacka i Wielki Europejski Dział Wodny[3]. W południowo-zachodnim kierunku (po słowackiej stronie) odchodzi od Cyla długi i całkowicie zalesiony grzbiet, który poprzez wierzchołki Borsučie (1004 m), Zadna Vysoká (993 m), Vysoká (966 m) i Taľagovka (912 m) opada do doliny Polhoranki[2]. Północne (polskie) zbocza Cyla poderwane są olbrzymim osuwiskiem Zerwy Cylowej[3].

Nazewnictwo

Istnieją różne teorie co do pochodzenia nazwy Cyl. Aleksy Siemionow uważa, że jest to nazwa dzierżawcza pochodząca od nazwiska, według Władysława Midowicza nazwa jest ludowego pochodzenia; tak nazwali ten wierzchołek mieszkańcy Zawoi, gdyż zimą w południe szczyt ten celuje (w ludowej gwarze cyluje) wprost w słońce[4].

Opis szczytu

Wierzchołek Cyla jest trawiasty, dzięki temu roztacza się z niego szeroka panorama widokowa, podobna do tej z Diablaka. Obejmuje 3/4 horyzontu (jedynie w południowo-wschodnim kierunku widok przysłonięty jest przez szczyt Diablaka). Trawiasta jest również górna część słowackich stoków. Dawniej cały grzbiet Babiej Góry był wypasany, na północno-wschodnich stokach znajdowała się hala pasterska zwana Czarną Halą. Po utworzeniu Babiogórskiego Parku Narodowego wypas zniesiono, a trawiaste tereny stopniowo zarastają kosodrzewiną i lasem[3].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny zielony szlak turystyczny niebieski Przełęcz Jałowiecka PółnocnaŻywieckie Rozstaje – Cyl – przełęcz BronaDiablak:
  • z przełęczy Brona 0.25 h (↓ 0:15 h), z Diablaka 1.10 h (z powrotem 1:15 h)
  • z Tabakowego Siodła 1:10 h (↓ 0.50 h)
Szlak czerwony czerwony (ze Słowacji) Orawska Półgóra – Cyl:

Przypisy

  1. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [dostęp 2020-10-01].
  2. a b c Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011, ​ISBN 978-83-7605-084-3
  3. a b c Stanisław Figiel, Piotr Krzywda. Beskid Żywiecki: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, ​ISBN 83-89188-59-7​.
  4. Władysław Midowicz. Nazewnictwo geograficzno-topograficzne [w:] Park narodowy na Babiej Górze. Przyroda i człowiek. wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków 1983 ​ISBN 83-01-04137-4​, s. 273-282

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
Stripe-marked trail red.svg
Stripe-marked trail on the trail in the Czech Republic - red.
Mala Babia Gora.JPG
Autor: Pudelek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mała Babia Góra - widok z przełęczy Brona / Mount Mała Babia Góra - view from Brona mountain pass (Żywiec Beskids, Poland)
Beskid Żywiecki, Mały, Makowski.png
Mapa Beskidu Żywieckiego, Beskidu Małego i Beskidu Makowskiego
Cyl BG2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok z Kościółków na Małą Babią Górę i przełęcz Brona