Mała Wysoka
![]() Mała Wysoka – widok z Polskiego Grzebienia | |
Państwo | ![]() |
---|---|
Położenie | powiat Poprad |
Pasmo | Tatry, Karpaty |
Wysokość | 2429 m n.p.m. |
Pierwsze wejście | 1888 Janusz Chmielowski, Jędrzej Marusarz Jarząbek |
![]() |

Mała Wysoka (słow. Východná Vysoká, dawniej Malá Vysoká, niem. Kleine Viszoka. Kleine Vysoka, węg. Kis-Viszoka, dawniej Jármaycsúcs[1] – dla uczczenia László Jármaya) – słowacki szczyt w głównej grani Tatr o wysokości 2429 m n.p.m., położony pomiędzy przełęczami: Polski Grzebień (Poľský hrebeň) i Rohatka (Príelom). Pierwsza oddziela go od masywu Wielickiego Szczytu, druga – od Turni nad Rohatką i Dzikiej Turni. Szczyt ma kształt tępej piramidy i jest zwornikiem dla odchodzącej w kierunku południowo-wschodnim długiej grani bocznej z licznymi, krótkimi odgałęzieniami. Grań ta rozdziela doliny Staroleśną (Veľká Studená dolina) i Wielicką (Velická dolina). Po rozgałęzieniu w Staroleśnym Szczycie (Bradavica) ramiona grani obejmują wcinającą się pomiędzy niewielką Dolinę Sławkowską (Slavkovská dolina)[2].
W grani południowo-wschodniej do Staroleśnego Wierchu kolejno znajdują się[3]}:
- Obłazowa Przełęcz (Studené sedlo)
- Baniasta Turnia (Kupolový štít)
- Zwalista Przełęcz (Sedlo pod Kupolou)
- Zwalista Turniczka (Weszterova vežička)
- Niżnia Zwalista Szczerbina (Nižná Weszterova štrbina)
- Zwalista Kopa (Weszterova kopa)
- Wyżnia Zwalista Szczerbina (Vyšná Weszterova štrbina)
- Zwalista Turnia (Weszterov štít)
- Zwodna Ławka (Zvodná lávka)
W północnej grani opadającej na Rohatkę znajduje się kilka drobnych obiektów, którymi są (kolejno od góry)[3]:
- Wyżnia Zmarzła Szczerbina (Vyšná Zamrznutá štrbina),
- Wielka Zmarzła Turniczka (Veľká Zamrznutá vežička),
- Pośrednia Zmarzła Szczerbina (Prostredná Zamrznutá štrbina),
- Pośrednia Zmarzła Turniczka (Prostredná Zamrznutá vežička),
- Niżnia Zmarzła Szczerbina (Nižná Zamrznutá štrbina),
- Mała Zmarzła Turniczka (Malá Zamrznutá vežička)[4].
Mała Wysoka jest dostępna dla turystów z przełęczy Polski Grzebień. Stanowi czwarty co do wysokości dostępny dla turystów tatrzański szczyt (po Rysach, Krywaniu i Sławkowskim Szczycie, według stanu z początku 2016 roku). Szlak został zabezpieczony w 1892 r. Panorama ze szczytu na trzy wielkie doliny: Białej Wody, Wielicką i Staroleśną oraz otaczające je granie należy do najpiękniejszych widoków w Tatrach. Július Andráši w 1966 r. pisał: „Dzięki łatwej dostępności i przepięknemu widokowi na całe Tatry jest Mała Wysoka jednym z najczęściej odwiedzanych szczytów Tatr Wysokich”. Południowy stok wykorzystywany jest przez zaawansowanych narciarzy do zjazdów[5].
Nazwa Mała Wysoka związana jest z dawną nazwą Staroleśnego Szczytu – Wysoka. Józef Nyka w swoim przewodniku podaje w wątpliwość, by Staroleśny Szczyt nazywano niegdyś „Wysoką”. Według niego nazwa Małej Wysokiej jest pochodzenia ludowego. Na początku XX wieku słowacką nazwę Malá Vysoká zmieniono na Východná Vysoká („Wschodnia Wysoka”)[5].
Na Małą Wysoką od dawna wchodzili turyści. Pierwszym potwierdzonym zdobywcą był László Jármay, być może z przewodnikiem Jakobem Horvayem, w 1888 r. Zimą pierwsi na szczycie byli Hermann Schweickhart, Otto Schweickhart i János Vigyázó 22 marca 1910 r[6].
Szlaki turystyczne
żółty szlak z Polskiego Grzebienia, prowadzący granią główną na Małą Wysoką. Czas przejścia: 1 h, ↓ 35 min[7]
Przypisy
- ↑ Bohuš Ivan: Kto bol kto vo Vysokých Tatrach. Jármay László, w: „Vysoké Tatry” R. XV, nr 2/1976, s. 30.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Czterojęzyczny słownik. Tatry Wysokie. [dostęp 2018-06-07].
- ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XIII. Litworowy Szczyt – Staroleśna Szczerbina. Warszawa: Sport i Turystyka, 1967, s. 81–82, 98.
- ↑ a b Józef Nyka: Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. II. Latchorzew: Wyd. Trawers, 1998. ISBN 83-901580-8-6.
- ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XIV. Warzęchowe Turnie – Zawracik Rówienkowy. Warszawa: Sport i Turystyka, 1971, s. 246.
- ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Tatry mapa 2.png: ToSter 2 września 2008
- Poland location map white.svg:
- Poland location map.svg: NordNordWest
- derivative work: Mareklug
Mapa Tatr
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Stripe-marked trail on the trail in the Czech Republic - yellow.
Autor: Foto: Adam Opioła, opis: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Niżnych Rysów
Autor: Paweł Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama 360o z Małej Wysokiej
Autor: Kristo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Vychodna Vysoka from Polsky hreben