Małgorzata Grodzińska-Jurczak
2017 r. | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Profesor nauk biologicznych | |
Specjalność: biologia środowiskowa ekologia, edukacja ekologiczna | |
Alma Mater | |
Doktorat | 1995 – zootechnika |
Habilitacja | 2005 – biologia |
Profesura | 2014 |
Praca naukowa | |
Instytut | Instytut Nauk o Środowisku UJ |
Okres zatrudn. | od 1994 |
Odznaczenia | |
Małgorzata Jadwiga Grodzińska–Jurczak (ur. 23 stycznia 1966 w Krakowie) – polska biolożka, profesor w Instytucie Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego[1].
Życiorys
Ukończyła II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Studia wyższe odbyła w latach 1984–1990 na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskując w marcu 1990 stopień magistra biologii, specjalność biologia środowiskowa. Następnie podjęła pracę naukowo–dydaktyczną na macierzystej uczelni, uzyskując kolejno: w styczniu 1995 stopień naukowy doktora nauk biologicznych, w maju 2005 doktor habilitowanej w zakresie biologii (specjalność edukacja ekologiczna), a w grudniu 2014 tytuł profesora nauk biologicznych. Pionierka i orędowniczka interdyscyplinarnego podejścia do ochrony przyrody w Polsce. Popularyzatorka nauki, aktywnie współpracuje z samorządami lokalnymi, przyrodniczymi organizacjami pozarządowymi oraz instytucjami zajmującymi się ochroną przyrody. Zaangażowana w prace ponad 30 krajowych i międzynarodowych projektów badawczych, licznych komisji i rad naukowych. Laureatka nagrody Prezesa Rady Ministrów za wyróżniającą się pracę doktorską. Stypendystka Programu Fulbrighta, Fundacji Kościuszkowskiej i Central European University.
Dorobek naukowy
W dorobku naukowym Małgorzaty Grodzińskiej–Jurczak można wydzielić trzy nurty tematyczne:
- klasyczna ekologia (wpływ kwaśnych opadów atmosferycznych na stan środowiska naturalnego – doktorat 1995, promotorka – Katarzyna Sawicka-Kapusta)
- zagadnienia ograniczania negatywnego oddziaływania odpadów komunalnych na środowisko, w tym zdrowie ludzi, poprzez działania edukacyjne – dr hab. 2005
- badania o charakterze interdyscyplinarnym: społeczne uwarunkowania ochrony przyrody (ang. human dimension of natural resources)
Obecnie jej zainteresowaniem badawczym są społeczne uwarunkowania ochrony przyrody, głównie na terenach Europejskiej Sieci Ekologicznej – Natura 2000. Dużo uwagi poświęca funkcjonowaniu systemu ochrony przyrody, partycypacji społecznej w gospodarowaniu zasobami przyrodniczymi, metodom zarządzania konfliktami na styku człowiek–przyroda, jak też badaniu postaw względem środowiska dzieci i dorosłych. Jest orędowniczką nauki obywatelskiej (ang. citizen science) w zakresie problemów środowiskowych oraz udoskonalania metod komunikacji nauki (ang. science communication) wśród akademików[2][3].
Równolegle do badań naukowych, jest aktywnym nauczycielem akademickim, zajmuje się popularyzacją nauki, działalnością edukacyjną, projektując, przeprowadzając i ewaluując programy i kampanie informacyjno–edukacyjne z zakresu ochrony przyrody oraz gospodarki odpadami komunalnymi dla różnych grup odbiorców (samorządy lokalne, pracownicy parków narodowych, dyrekcji ochrony środowiska, nauczycieli, uczniów, wolontariuszy, itp.), a także opracowując materiały edukacyjne. Działa jako trenerka i mediatorka.
Pełnione funkcje
- Kierowniczka Zespołu Ochrony Przyrody, Łowiectwa i Edukacji Środowiskowej w Instytucie Nauk o Środowisku UJ[4]
- 1992–1996 – konsultantka w zakresie edukacji ekologicznej – USAID, LEM Project
- 1994–1996 – konsultantka w zakresie edukacji ekologicznej – CH2M Hill
- 1994–1999 – asystentka w Zakładzie Ekologii Zwierząt Instytutu Biologii Środowiskowej UJ
- 1999–2015 – adiunktka w Instytucie Nauk o Środowisku UJ
- od 2003 – rzeczoznawczyni Ministerstwa Edukacji programów kształcenia ogólnego w zakresie edukacji ekologicznej
- od 2015 – profesorka w Instytucie Nauk o Środowisku UJ
Członkostwo
- od 2009 – członkini Komisji Konsultacyjnej Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie
- od 2009 – członkini Rady Naukowej Małopolskiego Uniwersytetu Dziecięcego
- od 2012 – członkini komisji ds. edukacji i komunikacji Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (ang. International Union for Conservation of Nature, IUCN)[5]
- od 2012 – ekspertka Polskiej Izby Ekologii w kategorii Ochrona Przyrody[6]
- 2012–2014 – konsultantka Związku Gmin Wiejskich RP ds. Ustawy o Subwencji Środowiskowej
- od 2014 – członkini Komitetu Naukowego w Europejskiej Agencji Środowiska (ang. European Environment Agency, EEA)[7]
- od 2014 – ekspertka Intergovernmental Science–Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES)[8]
- 2015–2018 – członkini Rady Naukowej Instytutu Ochrony Przyrody PAN[9]
Redakcje czasopism
- 2004–2008 – członkini zespołu redakcyjnego w International Research in Geographical and Environmental Education
- od 2009 – członkini zespołu redakcyjnego Diversity
- od 2010 – członkini zespołu redakcyjnego International Electronic Journal of Environmental Education (IEJEE-Green)
- od 2011 – członkini zespołu redakcyjnego – Nature Conservation
- od 2013 – członkini zespołu redakcyjnego – Journal of Scientific Research and Reports
Nagrody i odznaczenia
- Nagroda Prezesa Rady Ministrów za wyróżniającą się pracę doktorską – przyznana w 1994
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę – nadany w 2013[10]
- Nagroda Rektora UJ im. Hugona Kołłątaja za promowanie idei kształcenia ustawicznego i rozbudzanie aspiracji edukacyjnych młodzieży szkolnej – nadana w 2015[11]
Publikacje
Małgorzata Grodzińska–Jurczak jest autorką ponad 80 prac naukowych, rozdziałów książek, skryptów i prac popularnonaukowych.
Prace oryginalne
- M. Grodzińska–Jurczak, B. Godzik: „Air pollution and atmospheric precipitation chemistry in Poland – a review”, Environmental Reviews, Tom 7, Numer 2, 1999, s. 69–79
- M. Grodzińska–Jurczak, G. Szarek–Łukaszewska: „Evaluation of SO2 and NO2 related degradation of coniferous forest stands in Poland”, Science of The Total Environment, Tom 241, Wydanie 1–3, 1999, s. 1–15
- M. Grodzińska–Jurczak, M. Tarabuła, A. Read: „Increasing participation in rational municipal waste management – a case study analysis in Jaslo City (Poland)”, Resources, Conservation and Recycling, Tom 38, Wydanie 1, 2003, s. 67–88
- M. Grodzińska–Jurczak, J. Cent: „Expansion of Nature Conservation Areas: Problems with Natura 2000 Implementation in Poland?”, Environmental Management, Tom 47, Wydanie 1, 2010, s. 11–27
- J. Cent, M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska: „The emerging multilevel environmental governance in Poland – local stakeholders involvement in the designation of Natura 2000 sites”, Journal for Nature Conservation, Tom 22, Wydanie 2, 2014, s. 93–102
- S. Kamal, M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska: „Challenges and Opportunities in Biodiversity Conservation on Private Land: an Institutional Perspective from Central Europe and North America”, Biodiversity and Conservation, Tom 24, Wydanie 5, 2015, s.1271–1292
- G. Brown, V. Hausner, M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska, A. Olszańska, B. Peek, M. Rechciński, E. Lægreid: „Cross–cultural values and management preferences in protected areas of Norway and Poland”, Journal for Nature Conservation, Tom 28, 2015, s. 89–104
- S. Kamal, M. Grodzińska–Jurczak, G. Brown: „Conservation on Private Land: A review of global strategies with a proposed classification system”, Journal of Environmental Planning and Management, Tom 58, Wydanie 4, 2014, s. 576–597
- M. Blicharska, E. Orlikowska, J-M. Roberge, M. Grodzińska–Jurczak: „Contribution of social science to large scale biodiversity conservation: a review of research about the Natura 2000 network”, Biological Conservation, Tom 199, 2016, s. 110–122
- K. Niedziałkowski, E. Komar, A. Pietrzyk–Kaszyńska, A. Olszańska, M. Grodzińska–Jurczak: "Discourses on Public Participation in Protected Areas Governance: Application of Q Methodology in Poland", Ecological Economics Tom 145, 2018, s. 401–409
Rozdziały
- M. Grodzińska–Jurczak: „Cultural change and environmental protection in the New Poland”, Rozdział 10 w: J. Lidstone (wyd.): „Cultural issues of our time”, Port Melbourne: Cambridge University Press, 2006, s. 108–119, ISBN 978-0-521-60496-3
- M. Grodzińska–Jurczak, M. Strzelecka, S. Kamal, J. Gutowska: „Effectiveness of Nature Conservation – a case of Natura 2000 sites in Poland”, w: B. Sladonja (red): „Protected Area Management”. Rijeka: InTech, 2012, s. 183–202, ISBN 978-953-51-0697-5
- M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska, J. Cent, A.V. Scott, E. Apostolopoulou, R. Paloniemi: „Governance of network of protected areas. Innovative solutions and instruments”, w: K. Henle, S. Potts, W. Kunin: „Scaling in Ecology and Biodiversity Conservation”, Sofia: Pensoft Publishers, 2014, s. 119–123, ISBN 978-954-642-739-7
- J. Cent, M. Grodzińska–Jurczak, A. Pietrzyk–Kaszyńska, R. Paloniemi, E. Apostolopoulou, A. Salomaa, M. A. Tsianou, J. Similä, John D. Pantis: „Legitimacy of site selection processes across Europe: Social construction of legitimacy in three European countries”, w: K. Henle, S. Potts, W. Kunin, J. Settele (red): „Scaling in Ecology and Biodiversity Conservation”, Sofia: Pensoft Publishers, 2014, s. 180–185, ISBN 978-954-642-739-7
Inne
- M. Grodzińska–Jurczak, P. Szczęsny: „Wybrane zagadnienia ochrony środowiska – poradnik metodyczny dla nauczycieli”, Kraków: Studio Wydawnicze Opal PG, 1996, ISBN 83-906197-0-9
- M. Grodzińska–Jurczak, R. Jamka: „Edukacja Ekologiczna – materiały dla nauczycieli i studentów”, Kraków: Studio Wydawnicze Opal PG, 2000
- M. Grodzińska–Jurczak, M. Tarabuła: „Co każdy uczeń o śmieciach wiedzieć powinien? Zestaw scenariuszy zajęć dotyczących problematyki odpadów komunalnych dla nauczycieli przedmiotów przyrodniczych”, Kraków: Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych – Wydawnictwo Zielone Brygady, 2001
- A. Pietrzyk–Kaszyńska, M. Rechciński, A. Olszańska, K. Mączka, P. Matczak, K. Niedziałkowski, J. Cent, B. Peek, M. Grodzińska–Jurczak: „Usługi ekosystemów na obszarach cennych przyrodniczo z perspektywy różnych grup interesariuszy”, Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2016, ISBN 978-83-61191-84-1
- A. Dubel (red.), J. Cent, K. Dubel, M. Grodzińska–Jurczak, J. Gutowska, M. Kozieł, K. Nieszporek, A. Pietrzyk–Kaszyńska: „Wspólne zarządzanie przyrodą. Partycypacyjne mapowanie terenów chronionych na obszarze Natura 2000 Dolinki Jurajskie PLH120005", Kraków: Stowarzyszenie Centrum Rozwiązań Systemowych, 2016, ISBN 978-83-64365-07-2
Życie prywatne
Pochodzi z rodziny akademickiej. Jest córką profesorów Władysława Grodzińskiego i Krystyny Grodzińskiej. Jej mężem jest Wojciech Jurczak, profesor hematologii. Mają syna Jana i córkę Annę. W czasie wolnym lubi turystykę wysokogórską. Miłośniczka psów i reportażu.
Przypisy
- ↑ Prezydent wręczył nominacje profesorskie / Nominacje / Aktualności / Archiwum Bronisława Komorowskiego / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, www.prezydent.pl [dostęp 2018-01-03] (pol.).
- ↑ CA15212 - Citizen Science to promote creativity, scientific literacy, and innovation throughout Europe, COST [dostęp 2019-03-12] (ang.).
- ↑ - Papers on Global Change IGBP - PAN Czytelnia Czasopism, „Papers on Global Change IGBP”, 2018 [dostęp 2019-03-14] .
- ↑ Skład zespołu - Instytut Nauk o Środowisku - Wydział Biologii, www.eko.uj.edu.pl [dostęp 2019-03-12] .
- ↑ Polski Komitet Krajowy IUCN, iucn.org.pl [dostęp 2018-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-23] (pol.).
- ↑ -= POLSKA IZBA EKOLOGII =-, www.pie.pl [dostęp 2018-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-20] (pol.).
- ↑ List of scientific committee members, „European Environment Agency” [dostęp 2018-01-17] (ang.).
- ↑ IPBES, www.ipbes.net [dostęp 2018-01-17] (ang.).
- ↑ Instytut Ochrony Przyrody PAN, www.iop.krakow.pl [dostęp 2018-01-17] (pol.).
- ↑ Protokół z posiedzenia Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego, które odbyło się 27 marca 2013 r. w Librarii Collegium Maius., webcache.googleusercontent.com [dostęp 2018-01-04] .
- ↑ Nagroda im. Hugona Kołłątaja - UJ, www.uj.edu.pl [dostęp 2018-01-18] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Prof. dr hab. Małgorzata Grodzińska-Jurczak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2018-01-17] .
- Małgorzata Grodzińska–Jurczak na stronie Uniwersytetu Jagiellońskiego
Media użyte na tej stronie
Autor: Wjurczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Profesor Małgorzata Grodzińska-Jurczak. 2017 r.