Mały Albert

Ten artykuł od 2017-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Albert B.^[a][1]

Mały Albert

Data urodzenia	9 marca 1919[1]

Douglas Merritte (Albert B., Mały Albert^[2]) (ur. 9 marca 1919^[1]) – chłopiec, który w wieku jedenastu miesięcy został poddany eksperymentom psychologicznym, przeprowadzonym przez prekursora behawioryzmu w psychologii – Johna Watsona i jego asystentkę Rosalie Rayner. Albert B. od urodzenia przebywał w szpitalu, gdyż był sierotą.

Przebieg eksperymentu

Eksperyment polegał na pokazaniu chłopcu białego szczura i jednoczesnym uderzeniu młotkiem w metalowy pręt długości ok. półtora metra w celu wywołania u niego warunkowej reakcji emocjonalnego strachu na widok zwierzęcia. Po około 7 powtórzeniach u Alberta B. wytworzyła się warunkowa reakcja emocjonalna na białego szczura.^[3]

Po pięciodniowej przerwie reakcja warunkowa na szczura (już bez uderzania w pręt) przetrwała. Badacze stwierdzili także występowanie transferu, czyli przeniesienia reakcji emocjonalnej na inne (zazwyczaj podobne) przedmioty. W tym celu pokazywali chłopcu kolejno królika, psa, selskinowe futro, watę, siwą głowę Watsona i maskę Świętego Mikołaja. Reakcja emocjonalna była podobna. Reakcja warunkowa i transfer przetrwały (mimo niewielkiego obniżenia siły reakcji) nawet po upływie miesiąca.

Eksperyment jest kontrowersyjny pod względem etycznym - pomimo wiedzy kiedy Albert B. wyjdzie ze szpitala, badacze nie przeprowadzili odwarunkowania reakcji emocjonalnej chłopca. W związku z tym sądzili, że reakcja warunkowa pozostanie u niego prawdopodobnie do końca życia.

Wnioski

Eksperyment z Albertem B. miał wykazać, czy olbrzymia różnorodność reakcji emocjonalnych charakteryzująca człowieka może powstawać w procesie warunkowania emocjonalnego. Watson i Rayner uważali, że człowiek rodzi się pierwotnie tylko z trzema podstawowymi formami reagowania emocjonalnego: strachem, wściekłością i miłością. Wszystkie inne reakcje emocjonalne zostają nabyte w procesie interakcji z otoczeniem.

Wątpliwości

Współcześnie eksperymentowi Watsona i Rayner zarzuca się dość istotne błędy metodologiczne. Jednocześnie przeprowadzenie podobnego eksperymentu byłoby obecnie niemożliwe ze względu na obowiązywanie ścisłych zasad etycznych w badaniach psychologicznych.

Hall P. Beck, Sharman Levinson, i Gary Irons opublikowali w 2009 roku^[b] dowody świadczące według nich o tym, że Albert B. naprawdę nazywał się Douglas Merritte. Zmarł w 1925, według danych z aktu zgonu, z powodu wodogłowia. W 2012 roku, po analizie dostępnych dowodów, okazało się, że była to dolegliwość wrodzona. Fakty te mają obalać twierdzenie, że w eksperymencie brało udział zdrowe dziecko^[4][2][1].

Tożsamość określoną przez Becka i Ironsa podważyli psychologowie Russ Powell i Nancy Digdon, którzy zaproponowali alternatywną tożsamość Małego Alberta na podstawie dostępnych danych^[5]. William Barger urodził się w tym samym czasie co Douglas i był faktycznie nazywany przez rodzinę i przyjaciół "Albertem". Jego matka także pracowała w szpitalu, w którym eksperyment został przeprowadzony. Dodatkowo, jego rozmiar i stan dużo lepiej zgadzał się z dokumentacją eksperymentu. Barger zmarł w wieku 87 lat w 2007 roku. Jego siostrzenica zapamiętała jego lęk wobec psów, który był nawet w rodzinie obiektem żartów^[6].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Hock Roger R., 40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii, Gdańsk
• Stachowski Ryszard, Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów najnowszych, Poznań 2004
• Strelau Jan, Psychologia: Podręcznik akademicki (t. 1, red.), Warszawa 2000
• Watson John, Rayner Rosalie, Conditioned emotional reactions [w:] Journal of Experimental Psychology, 1920
• Witkowski Tomasz Pospolite grzechy psychologów - naukowców