Maat

Maat
— bogini praw porządku, harmonii i sprawiedliwości w kosmosie i społeczeństwie —
Bogini Maat ze strusim piórem
Występowanie	mitologia egipska
Atrybuty	strusie pióro na głowie
Teren kultu	starożytny Egipt
Rodzina
Ojciec	Re
Mąż	Thot

Maat – w mitologii egipskiej bogini praw porządku, harmonii i sprawiedliwości we wszechświecie i społeczeństwie, małżonka Thota.

Przedstawiano ją w ludzkiej postaci ze strusim piórem na głowie. Jej wizerunek nosili egipscy urzędnicy sprawujący sądy. W zapisie hieroglificznym jej symbole to pióro i łokieć.

Była Harmonią Uniwersum, niezbędnym warunkiem jego istnienia, Prawdą i Sprawiedliwością, Duszą Faraona. Klęski żywiołowe lub nieszczęścia (powódź, głód, pożar) tłumaczono zakłóceniami w rządach Maat^[1]. W późniejszych czasach znana jako córka Re.

„Iść drogą Maat” oznaczało poszukiwanie mądrości, a „czynić Maat” oznaczało postępowanie w prawy sposób, sprawiedliwie. Składana jej ofiara była najważniejszą z ofiar, niejako ich sumą. Zapewnienie Maat było też najważniejszą powinnością faraona, czemu służył codzienny rytuał celebrowany w świątyniach przez kapłanów sprawujących go w imieniu władcy.

Bogini była jedną z głównych postaci uczestniczących w Sądzie Zmarłych – Sądzie Ozyrysa. Po rodzaju spowiedzi, podczas której zmarły zaprzeczał popełnieniu zarzucanych mu uczynków (zob. 42 zaprzeczenia bogini Maat, następowało ważenie jego serca (lub skarabeusza sercowego) nadzorowane przez Anubisa: na jednej szali składano serce, gdy na drugiej zaś leżało pióro Maat. Jeśli serce było lżejsze, zmarły zostawał ogłoszony przez Thota maaheru, czyli „mówiący prawdę”, jeśli zaś odwrotnie – zmarłego rzucano na pastwę Ammit, czyli Pożeraczki Dusz.

We współczesnej kulturze masowej

Maat jest odniesieniem dla literackiej idei pewnego porządku życia w powieści science fiction Romana Gitlarza Island of Echoes^[2], gdzie codziennym życiem fikcyjnej ludności na wyspie Capribo rządzą staroegipskie idee prawdy, sprawiedliwości, równowagi i spokoju. Sama bogini w utworze nie występuje, obecny jest tylko jej symbol (białe strusie pióra).

Przypisy

Bibliografia

• MaryM. Barnett MaryM., Bogowie i mity starożytnego Egiptu, MichaelM. Dixon, DariuszD. Maliszewski (tłum.), Warszawa: Arkady, 1997, s. 36, 90, ISBN 83-213-3930-1, OCLC 749749418 .
• Ada RussoA.R. Pavan Ada RussoA.R., Tajemna wiedza Egiptu, AgnieszkaA. Michalska-Rajch (tłum.), Łódź: Ravi, 2002, s. 54-55, ISBN 83-7229-038-5, OCLC 830442435 .