Machtergreifung

(c) Bundesarchiv, Bild 146-1972-026-11 / Sennecke, Robert / CC-BY-SA 3.0

Adolf Hitler pozdrawia tłum z okna Kancelarii Rzeszy w Berlinie w dniu przejęcia władzy, 30 stycznia 1933

Machtergreifung (pol. zagarnięcie władzy; w literaturze też jako Machtübernahme – przejęcie władzy) – określenie pochodzące z języka niemieckiego, dotyczące dokonanego 30 stycznia 1933 objęcia władzy rządowej w Niemczech przez NSDAP i następującym przeobrażeniu demokracji w dyktaturę^[1]. Wydarzenie stanowi de facto początek istnienia III Rzeszy.

Jako że z wielu powodów obu wyżej wymienionych określeń nie można uznać za neutralne (względnie precyzyjne), historycy używają także terminu przekazanie władzy lub przeniesienie władzy.

Inna nazwa używana jako określenie przejęcia władzy przez nazistów to Brunatna rewolucja. Nazwa wzięła się od koloru oficjalnego umundurowania SA, które znane były jako „brunatne koszule”.

Naziści świętowali 30 stycznia dzień narodowego powstania jako początek ich zagarnięcia władzy. W tym dniu w 1933 Adolf Hitler został zaprzysiężony przez prezydenta Paula von Hindenburga jako Kanclerz Rzeszy koalicyjnego rządu narodowego zjednoczenia, w którym przedstawiciele Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników stanowili mniejszą część.

Przypisy

Narodowy socjalizm (nazizm niemiecki) Władza Adolf Hitler Haupttreuhandstelle Ost NSDAP SA Stabswache / Stosstrupp Adolf Hitler SS Historia pucz monachijski Machtergreifung III Rzesza noc długich noży pożar Reichstagu kapitulacja III Rzeszy procesy norymberskie denazyfikacja neonazizm Policja i wojsko Sipo (Gestapo, Kripo, SD) Orpo RSHA Wehrmacht (Kriegsmarine, Luftwaffe, Heer) Abwehra Waffen-SS Einsatzgruppen RSD Führer-Begleit-Bataillon Zrzeszenia społeczne Hitlerjugend Bund Deutscher Mädel Reichsarbeitsdienst Kraft durch Freude Deutsche Arbeitsfront Organizacja Todt Ideologia i rasizm Mein Kampf rasa panów Lebensraum ariozofia volkizm Wielkie Niemcy pozytywne chrześcijaństwo Niemiecki Ruch Wiary Blut und Boden ustawy norymberskie Lebensborn akcja T4 małżeństwo w III Rzeszy sytuacja homoseksualistów w III Rzeszy noc kryształowa Holocaust obozy niemieckie (1933–1945) Zjazd NSDAP Gleichschaltung Ahnenerbe Napola propaganda nazistowska legenda o ciosie w plecy Powiązania Heil Hitler Triumf woli Totenkopf swastyka flaga III Rzeszy godło III Rzeszy Völkischer Beobachter Der Stürmer roboty przymusowe w III Rzeszy Arbeitslager Nacht und Nebel Zjazd Chłopstwa Rzeszy Wielka Niemiecka Wystawa Sztuki Narodowy socjalizm w Wikimedia Commons