Maciej Józef Brodowicz
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Profesor nauk medycznych[2] | |
| Specjalność: choroby wewnętrzne | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Dziekan | |
| Wydział | |
| Rektor[3] | |
| Uczelnia | |
| Okres spraw. | 1839–1841 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Rektor | |
| Uczelnia | |
| Okres spraw. | 1847–1848 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Maciej Józef Brodowicz, Józef Brodowicz (ur. 24 lutego 1790 w Grzymałowie[4] na Podolu, zm. 22 stycznia 1885 w Krakowie) – polski lekarz, naukowiec, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dwukrotny rektor tej uczelni. Prezes Towarzystwa Naukowego Krakowskiego.
Zasłynął jako najwybitniejszy po Andrzeju Badurskim profesor chorób wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Życiorys
Urodził się na Podolu jako syn Andrzeja i Barbary z Kadłubowskich[5].
Po studiach na Uniwersytecie Wiedeńskim i pięcioletniej praktyce lekarskiej w szpitalu stolicy cesarstwa objął w 1823 kierownictwo kliniki lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykładał nieprzerwanie do roku 1850[1]. Po objęciu kierownictwa katedry rozpoczął reformowanie i porządkowanie systemu nauczania. Do wielkich osiągnięć Józefa Brodowicza należało przeniesienie w 1827 kliniki lekarskiej ze Szpitala Św. Łazarza do budynku zajmowanego przez lożę masońską przy ul. Kopernika 7 (obecnie Instytut Biochemii Lekarskiej).
Był dziekanem Wydziału Lekarskiego UJ, a w latach 1839-1841 i 1847-1848 pełnił urząd rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego i jednocześnie prezesa Towarzystwa Naukowego Krakowskiego (do 1852 roku funkcje te były ze sobą połączone). Doktorat honoris causa krakowskiej uczelni otrzymał w 1867 roku.
Brodowicz od nowa zorganizował klinikę i zreformował nauczanie, ożywił pracę naukową i w ten sposób wydźwignął ją z głębokiego upadku. Pozostawił po sobie klinikę świetnie zorganizowaną. Stała się ona podwaliną dla późniejszego wspaniałego rozkwitu krakowskiej medycyny. W roku 1848 Brodowicz przyczynił się walnie do uratowania uczelni od zamknięcia, czym naraził się – jako rzekomy austrofil – na niechęć studentów i innych środowisk krakowskich. Rozgoryczony tą reakcją, zrezygnował z profesury i w 1850 r. przeszedł na emeryturę[6].
Maciej Józef Brodowicz był również autorem zabawnych wierszy, które wydał w zbiorze pt. „Kwiatki polne”[7].
Z jego barwną postacią związanych jest również wiele anegdot. Miał on mianowicie przez ostatnich 16 lat swojego życia przechowywać w mieszkaniu przeznaczoną dla siebie trumnę z nieheblowanych desek sosnowych, do której miano go złożyć w koszuli uszytej przed laty przez matkę i w starym mundurze urzędnika Wolnego Miasta Krakowa. W trumnie miały być umieszczone listy matki i przyjaciela z lat młodości oraz wypchany ulubiony kanarek. W przeddzień śmierci 95-letni Brodowicz przesłał kilku znajomym bileciki pożegnalne[8].
Mieszkał przy ul. Strzeleckiej 7[9] w pobliżu kompleksu budynków Wydziału Lekarskiego UJ[5].
Jest pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze 11[2][10]. Historia chorób jego kliniki znajduje się w Muzeum Wydziału Lekarskiego UJ.
Upamiętnienie
Jego imieniem nazwano ulicę w Krakowie[11]
W 1971 ukazała się monografia „Józef Maciej Brodowicz; z dziejów organizacji nauki i nauczania w Wolnym Mieście Krakowie” Kamili Mrozowskiej.
Przypisy
- ↑ a b Prezesi Towarzystwa Naukowego Krakowskiego. tnk.krakow.pl. [dostęp 2015-07-31]. (pol.).
- ↑ a b Lista Pamięci. Maciej Józef Brodowicz. uj.edu.pl. [dostęp 2015-07-31]. (pol.).
- ↑ Poczet Rektorów UJ. uj.edu.pl. [dostęp 2015-07-31]. (pol.).
- ↑ Strona Towarzystwa Naukowego Krakowskiego podaje jako miejsce urodzenia: Grzymułtowice
- ↑ a b Dzieje Krakowa – Maciej Józef Brodowicz. dziejekrakowa.pl. [dostęp 2015-08-05]. (pol.).
- ↑ (M.Ż.K) Marek Żukow-Karczewski, Całe miasto mówiło... O Brodowiczu, „Echo Krakowa”, 15 XI 1994 r., nr 221 (14293).
- ↑ Kwiatki polne. Śląska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2015-08-05]. (pol.).
- ↑ Marek Żukow-Karczewski, Krakowscy lekarze, czyli kto i jak leczył w dawnym Krakowie, „Gazeta Krakowska”, 18 XI 1994 r., nr 267 (14179).
- ↑ Do 1881 ulica nosiła nazwę Krzyżowa
- ↑ Karolina Grodziska-Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803-1939). Wyd. II. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 100. ISBN 83-08-01428-3.
- ↑ Elżbieta Supranowicz: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Instytut Języka Polskiego. Polska Akademia Nauk, 1995. ISBN 83-85579-48-6.
Bibliografia
- Leon Wachholz: Brodowicz Maciej Józef. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 443–444. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0
- Lista Pamięci. Maciej Józef Brodowicz. uj.edu.pl. [dostęp 2015-07-31]. (pol.).
- Prezesi Towarzystwa Naukowego Krakowskiego. tnk.krakow.pl. [dostęp 2015-07-31]. (pol.).
- Dzieje Krakowa – Maciej Józef Brodowicz. dziejekrakowa.pl. [dostęp 2015-08-05].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Sala chorych w klinice M. J. Brodowicza
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Ulica Strzelecka 7 - tablica upamiętniająca zamieszkanie i śmierć w owej kamienicy Macieja Józefa Brodowicza 22 stycznia 1885 roku. Kraków, 2017.
Maciej Józef Brodowicz profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dwukrotny rektor tej uczelni.