Maciej Jan Meyer

© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0

Freski na sklepieniu nawy głównej bazyliki w Świętej Lipce

Maciej Jan Meyer, niem. Matthias Johann Meyer (zm. w lipcu lub sierpniu 1737 w Świętej Lipce)^[1] – warmiński malarz, który jako pierwszy w Rzeczypospolitej zastosował kwadraturę w dekoracji sklepień kościoła w Świętej Lipce (1722–1727).

Życiorys

Urodził się i kształcił w Lidzbarku Warmińskim^[1][2]. Po podjęciu prac związanych z ozdobieniem sklepienia prezbiterium kościoła w Kraszewie koło Lidzbarka został zauważony przez biskupa warmińskiego Teodora Potockiego^[2]. Dzięki wsparciu biskupa Teodora Potockiego kształcił się we Włoszech^[1][2]. Tam Meyer nauczył się malarstwa techniką freskową^[2]. Po powrocie dokończył rozpoczętą pracę w Kraszewie. Meyer wykonał freski w sanktuarium w Świętej Lipce. Dzieło swoje zaczął od pomalowania zakrystii północnej kościoła^[1][2].

Był przedstawicielem malarstwa iluzjonistycznego ściśle współgrającego z architekturą. W dekoracji sklepienia prezbiterium i nawy głównej użył motywu fikcyjnej architektury i wprowadził panoramiczną dekorację, nazywaną figuralną^[1]. Wśród malowideł, w samym rogu nad organami Meyer umieścił swój autoportret w niebieskiej kamizelce, z zawiniętymi rękawami i pędzlem w ręce. Autoportret malarza jest też umieszczony w prawym dolnym rogu obrazu Chrystus nauczający w świątyni.

Wykonał dekorację kaplicy św. Brunona w Wozławkach koło Bisztynka^[2]. Do malowania czaszy, kopuły i ścian w kaplicy św. Brunona Meyer przystąpił w roku 1727 na zlecenie ówczesnego proboszcza Wozławek hrabiego Gotfryda Henryka zu Eulenburga z Galin.

W katedrze we Fromborku wykonał malowidła w kaplicy Salwatora (Zbawiciela) (1735), zwanej Kaplicą Szembeka^[1][2]. Nad wejściem do tej kaplicy Meyer pozostawił swoją sygnaturę.

Malował (1735) także projektowaną przez Pompeo Ferrariego kaplicę grobową swego mecenasa, wówczas już prymasa Polski Teodora Potockiego w katedrze w Gnieźnie^[1][2].

Meyer malował także obrazy ołtarzowe i portrety olejne^[1]. Jednym z nielicznych zachowanych do dziś jest obraz z roku 1720 Św. Joachim z Marią. Obraz znajduje się w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie^[2].

Ostatnimi pracami Meyera z lat 1733–1737 były malowidła na sklepieniu i ścianach w północnej części krużganka kościoła w Świętej Lipce. Są to najbardziej dojrzałe ale już niedokończone malowidła malarza. W lipcu 1737, gdy Meyer na sklepieniu krużganka malował leżąc na rusztowaniu obraz anioła walczącego z diabłem zdarzył się nieszczęśliwy wypadek – Meyer spadł z rusztowania. Po kilku dniach zmarł. Pochowany został z trzema pędzlami w prawej dłoni, w krypcie pod kościołem w Świętej Lipce.

Twórczość Macieja Jana Meyera nie ograniczała się jedynie do terenu diecezji warmińskiej. Jego nazwisko jest zaliczane w poczet indywidualności artystycznych I Rzeczypospolitej I poł. XVIII w.

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Oracki, Słownik biograficzny Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku. L-Ż, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Olsztyn 1988.

Linki zewnętrzne

• Strona archidiecezji warmińskiej