Maciej Kozłowski (astronom)
 Maciej Kozłowski w 2003 roku | |
| Data i miejsce urodzenia | 20 lutego 1944 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | astronom, menedżer |
| Narodowość | polska |
| Tytuł naukowy | |
| Alma Mater | Uniwersytet Warszawski |
| Stanowisko | dyrektor NASK |
| Małżeństwo | Alicja |
| Odznaczenia | |
 | |
Maciej Kozłowski (ur. 20 lutego 1944 w Łomży) – polski astronom, doktor, współtwórca polskiego internetu, wieloletni dyrektor Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (NASK).
Życiorys
Ukończył studia na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Uniwersytetu Warszawskiego w 1967 roku. Pracował jako asystent i adiunkt w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego, później (w latach 1983–1987) jako adiunkt i (w latach 1987–1999) kierownik ośrodka obliczeniowego Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN (CAMK).
Praca naukowa i dydaktyczna
Prowadził badania naukowe w dziedzinach teorii ewolucji gwiazd oraz teorii dysków akrecyjnych wokół gwiazd i wokół masywnych czarnych dziur. W 1973 roku obronił na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego pracę doktorską pt. „Wieloznaczność rozwiązań równań budowy wewnętrznej dla masywnych gwiazd palących hel w centrum”, której promotorem był prof. Bohdan Paczyński[1]. Przebywał na kilku stażach naukowych:
- na Uniwersytecie w Amsterdamie (1973, 3 miesiące),
- na Uniwersytecie Harvarda (1981, 5 miesięcy),
- na Uniwersytecie Princeton (1990, 3 miesiące).
Prowadził zajęcia dydaktyczne dla studentów astronomii UW z astrofizyki obserwacyjnej, metod numerycznych i języków programowania oraz pracownię komputerową.
Podłączenie Polski do Internetu
W czasie pracy w CAMK-u Kozłowski był jednym z pionierów rozwijających dostęp polskich ośrodków naukowych do światowych sieci teleinformatycznych. Już w 1987 roku zorganizował system wymiany poczty elektronicznej między warszawskimi astronomami a zagranicą. Na przełomie lat 80. i 90. wspólnie z Jackiem Gajewskim, fizykiem z Uniwersytetu Warszawskiego, wystąpił do Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń, który zajmował się wówczas finansowaniem nauki w Polsce, o sfinansowanie podłączenia Polski do zachodnich sieci komputerowych, przede wszystkim do europejskiej części sieci akademickich BITNET, czyli EARN. Mianowany wtedy sekretarz UPNTiW prof. Stefan Amsterdamski zaakceptował ten wniosek i uruchomił Jednostkowy Program Badawczo-Rozwojowy nr 8.29 „Prace związane z przystąpieniem polskich szkół wyższych i instytucji naukowych do sieci EARN”. Jego kierownikiem został Tomasz Hofmokl, również fizyk z UW[2].
Pierwsze międzynarodowe połączenie internetowe (po protokole TCP/IP) nastąpiło 17 sierpnia 1991 roku między Rafałem Pietrakiem z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego przy ul. Hożej w Warszawie a Janem Sorensenem z Ośrodka Komputerowego Uniwersytetu Kopenhaskiego. Dzień ten został uznany za początek Internetu w Polsce.
W ciągu roku 1991 połączono siecią IP lokalne sieci komputerowe Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego przy ul. Hożej, Obserwatorium Astronomicznego UW w Alejach Ujazdowskich, Centrum Informatycznego UW przy Krakowskim Przedmieściu i CAMK-u przy ul. Bartyckiej w Warszawie. Zostały także dołączone komputery w Instytucie Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, krakowskim Cyfronecie, Uniwersytecie Toruńskim oraz Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.
NASK
W grudniu 1993 roku z Uniwersytetu Warszawskiego została wyodrębniona osobna jednostka badawczo-rozwojowa Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, której dyrektorem został prof. Tomasz Hofmokl. Maciej Kozłowski został Zastępcą Dyrektora NASK – Pełnomocnikiem ds. Miejskiej Sieci Komputerowej WARMAN (w latach 1993–1996), w latach 1997–1999 – Zastępcą Dyrektora NASK do spraw naukowych, a w latach 2000–2009 był Dyrektorem NASK. NASK w tym czasie odniósł wiele sukcesów, wśród nich:
- rozwój rejestru domeny krajowej .pl
- rozwój CERT Polska, powstałego w 1996 roku
- wznowienie w 2001 roku działalności naukowej NASK, uzyskanie najwyższej (1) kategorii naukowej według klasyfikacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
- rozwój portalu Polska.pl
- „Skarby Dziedzictwa Narodowego” – program rozpoczęty w 2002 roku we współpracy z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych (w szczególności z Archiwum Głównym Akt Dawnych) – publikacja w Internecie (portal Polska.pl) najcenniejszych dokumentów archiwalnych z zakresu historii i kultury Polski
- budowa pełnej oferty usług telekomunikacyjnych, w tym budowa krajowej sieci radiowego dostępu telekomunikacyjnego
- „Safer Internet” – realizowany od 2004 roku (z dofinansowaniem Komisji Europejskiej) wspólnie z Fundacją „Dzieci Niczyje” program mający na celu ochronę dzieci i młodzieży przed zagrożeniami w Internecie
- wspólnie z Polską Izbą Informatyki i Telekomunikacji rozwój domenowego Sądu Polubownego
- Dyżurnet.pl – Hotline – działający w NASK od początku 2005 roku zespół mający na celu przeciwdziałanie treściom nielegalnym pojawiającym się w Internecie.
Maciej Kozłowski został odwołany ze stanowiska przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Barbarę Kudrycką 1 lipca 2009 roku z powodu niedostatecznego nadzoru nad finansami NASK: NASK zainwestował około 14 mln zł w opcje walutowe[3][4]. Śledztwo prokuratorskie nie potwierdziło zarzutów naruszenia prawa i zostało ostatecznie umorzone[1].
Maciej Kozłowski przeszedł na emeryturę.
Sprawa oparła się o Sąd Najwyższy, który uchwałą o sygnaturze III CZP 89/14 z 26 listopada 2014 roku uznał umowę między NASK-eim i bankiem za nieważną. W maju 2015 roku cały depozyt wraz z odsetkami (około 8 milionów dolarów USA) wrócił na rachunek NASK, co oznacza, że była to najlepsza inwestycja finansowa NASK w historii istnienia tej jednostki.
Członkostwo w organizacjach
Kozłowski był członkiem:
- Polskiego Towarzystwa Astronomicznego
- Międzynarodowej Unii Astronomicznej
- Polskiego Towarzystwa Informatycznego (w latach 2005–2007)
- Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji (w latach 2001–2010 był członkiem Rady Izby).
Od 2010 roku Maciej Kozłowski jest przewodniczącym Rady Fundacji Bezpieczna Cyberprzestrzeń[5].
Nagrody i odznaczenia
- Nagroda naukowa Wydziału III PAN za cykl prac „Linear Series of Stellar Models", publikowanych wspólnie z prof. B. Paczyńskim.
- Złoty Krzyż Zasługi – wręczony przez Panią Minister Barbarę Labudę w imieniu Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego[6] w dniu 14 września 2001 roku, przyznany „za zasługi we wdrażaniu nowych technologii informatycznych”.[7]
- Odznaka honorowa „Za zasługi dla archiwistyki” przyznana przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych (2003)
- Honorowe członkostwo Federacji Bibliotek Kościelnych "Fides" (2004)
- Nagroda Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji „za 20 lat pozytywistycznej pracy na rzecz rozwoju Internetu w Polsce” (2011)
- Nominacja do nagrody „Info Star” Centrum Promocji Informatyki i Polskiego Towarzystwa Informatycznego (PTI) (2011).
- Medal 70-lecia Polskiej Informatyki – przyznany przez Kapitułę PTI w 2018 roku.
Życie prywatne
Maciej Kozłowski ma żonę Alicję i czworo dzieci.
Przypisy
- ↑ a b Maciej Kozłowski, Europejskie Forum Właścicielek Firm [dostęp 2011-11-06] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-11].
- ↑ Robert Hajduk: Polski Internet „wymyślili” fizycy i astronomowie – Rozmowa z prof. Maciejem Kozłowskim, astronomem z wykształcenia, współtwórcą polskiego Internetu, obecnie dyrektorem NASK. 2001-09-07. [dostęp 2011-11-06].
- ↑ Sylwia Czubkowska, NASK stracił miliony na opcjach walutowych, Dziennik.pl, 9 lipca 2009 [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2009-07-10].
- ↑ NASK: 14 milionów strat przez księgowego? – Biznes, Finanse i Prawo, di.com.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ Organizacja, Cybersecurity Foundation [dostęp 2012-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-29].
- ↑ Odznaczenia dla osób zasłużonych dla internetu w Polsce. www.prezydent.pl, 2001-09-14. [dostęp 2011-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 sierpnia 2001 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2001 r. nr 39, poz. 654).
Bibliografia
- Info Star – Nominowani 2010, Centrum Promocji Informatyki [dostęp 2011-11-07] [zarchiwizowane z adresu 2011-05-22].
Media użyte na tej stronie