Macquarie (wyspa)

Macquarie
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne z sondy Landsat 8
Państwo

 Australia

Akwen

Ocean Spokojny

Powierzchnia

128 km²

Położenie na mapie Oceanu Spokojnego
Mapa konturowa Oceanu Spokojnego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Macquarie”
Ziemia54°30′S 158°57′E/-54,500000 158,950000
Mapa wyspy

Macquarie – wyspa położona na południowych krańcach Oceanu Spokojnego, administracyjnie wchodząca w skład australijskiego stanu Tasmania. Znajduje się w odległości ok. 1450 km na południe od Australii i ok. 1500 na północ od Antarktydy, zaliczana jest do wysp subantarktycznych.

Wybrzeże wyspy

Wyspa ma powierzchnię 128 km² i wydłużony, z grubsza prostokątny kształt, o długości 34 km i szerokości 5 km. Stanowi ona płaskowyż o wysokości od 150 do 385 m w części północnej (Mount Elder) i od 200 do 410 m w części południowej (Mount Fletcher i Mount Hamilton). Płaskowyż opada stromymi klifami ku morzu na wschodnim wybrzeżu i ku płaskiej i wąskiej nizinie nadbrzeżnej na zachodnim wybrzeżu. 14 km na północ od wyspy znajdują się Judge and Clerk Islets składające się z 10 wysepek zajmujących 0,2 km², a 37 km na południe Bishop and Clerk Islets składające się z 19 wysepek zajmujących 0,6 km² i stanowiących najdalej na południe wysunięty punkt Związku Australijskiego.

Wyspa leży w strefie tzw. wyjących pięćdziesiątek. Jej klimat jest chłodny, wilgotny, częste są długotrwałe, potężne wiatry i gęste mgły.

Wyspa została odkryta w 1810 przez Fredericka Hasselborougha i nazwana na cześć Lachlana Macquarie, gubernatora Nowej Południowej Walii. W 1890 Nowa Południowa Walia przekazała wyspę Tasmanii, wraz z którą w 1901 weszła w skład Australii. W 1978 roku ustanowiono tu rezerwat stanowy. W latach 1977–2011 wyspa była wpisana na listę rezerwatów biosfery[1], a od 1997 roku figuruje na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Na wyspie znajduje się od 1948 stała australijska stacja polarna Macquarie Island, w której, w zależności od pory roku, przebywa od 20 do 40 osób.

W XIX i w początkach XX w. zdarzało się kilkakrotnie, że na wyspie znajdowali schronienie rozbitkowie ze statków, zatopionych na tutejszych niebezpiecznych wodach. Aby pomóc ewentualnym rozbitkom na tej bezludnej i rzadko wówczas odwiedzanej wyspie w latach 20. XX w. władze australijskie zawiozły na Macquarie króliki, które zdziczały. Od tego czasu rozbitkowie jednak na wyspie już się nie pojawili, za to króliki, pozbawione naturalnych wrogów, szybko zaczęły się rozmnażać i niszczyć trawiastą pokrywę wysp, co prowadziło do wzmożonego wywiewania i wypłukiwania gleby. W połowie lat 60. XX w. oszacowano, że przy ówczesnym tempie rozwoju populacji królików w ciągu 50 lat wyspa może się przeobrazić w gołą skałę. W związku z tym przystąpiono do likwidacji zwierząt[2]. W 2014 roku program został uznany za zakończony sukcesem – w ciągu dwóch poprzednich lat na wyspie nie stwierdzono królików, szczurów ani myszy[3].

Macquarie[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo

 Australia

Typ

przyrodniczy

Spełniane kryterium

VII, VIII

Numer ref.

629

Region[b]

Azja i Pacyfik

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1997
na 21. sesji

Przypisy

  1. Lista rezerwatów biosfery w regionie Azji i Pacyfiku.
  2. Kłopotliwe króliki. „Poznaj Świat”. R. XIV, 11 (168), s. 41, listopad 1966. 
  3. Macquarie Island free of pests. Parks and Wildlife Service Tasmania, 2014-04-08. [dostęp 2018-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-26)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Dark Green 004040 pog.svg
Autor: One Salient Oversight, Licencja: CC0
modded File:Blue pog.svg
Pacific Ocean laea relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of Pacific_Ocean.
  • Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
  • Area of interest:
  • N: 60.0° N
  • S: −80.0° N
  • W: −260.0° E
  • E: −70.0° E
  • Projection center:
  • NS: −10.0° N
  • WE: −165.0° E
  • GMT projection: -JA-165.0/-10.0/180/19.998266666666666c
  • GMT region: -R-320.2519138145009/-12.459450078533589/-5.473602099069988/26.40516525873812r
  • GMT region for grdcut: -R-325.0/-90.0/-5.0/74.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Macquarie - Landsat OLI 79.png
Wyspa Macquarie na południowy wschód od Australii, zdjęcie sondy Landsat 8