Madżdal Jaba

Madżdal Jaba
‏مجدل يابا‎
Państwo Mandat Palestyny
DystryktDystrykt Ramli
Wysokość110 m n.p.m.
Populacja (1945)
• liczba ludności

1520
Data zniszczenia12 lipca 1948
Powód zniszczeniaatak Sił Obronnych Izraela
ObecnieRosz ha-Ajin, Enat
Położenie na mapie Mandatu Palestyny
Mapa konturowa Mandatu Palestyny, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Madżdal Jaba”
Ziemia32°04′51″N 34°57′25″E/32,080833 34,956944
Strona internetowa

Madżdal Jaba (arab. مجدل يابا) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Ramli w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku Sił Obronnych Izraela w dniu 12 lipca 1948.

Położenie

Madżdal Jaba leżała na granicy wzgórz Samarii i nadmorską równiną Szaron. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 26 632 ha. We wsi mieszkało wówczas 1520 osób[1].

własność gruntówpowierzchnia gruntów (hektary)
Arabowie25 066
Żydzi596
publiczne970
Razem26 632
Rodzaj użytkowanych gruntówArabowie (hektary)Żydzi (hektary)
uprawy cytrusów2 44338
uprawy nawadniane1100
uprawy zbóż13 348558
nieużytki10 0760
zabudowane590

Historia

Ruiny zamku Mirabel
Grobowiec szejka Muhammada Al-Sadiq
MIGDAL TZEDEK C.JPG

Pierwotnie w miejscu tym znajdowało się starożytne miasto Afek, o którym wspominają starożytne egipskie listy proskrypcyjne pochodzące z XIX wieku p.n.e. Według biblijnej tradycji miasto zostało zdobyte przez Jozuego. Miasto Afek było najbardziej wysuniętym izraelskim miastem położonym na granicy ziem filistyńskich. W pobliżu Afek doszło do dwóch bitew z Filistynami. W VII wieku p.n.e. była to obronna twierdza[2].

Król Herod Wielki przemianował miasto na Antipatris, upamiętniając w ten sposób swojego ojca Antypatra I. Rozwojowi miasta sprzyjało korzystne położenie przy szlaku handlowym prowadzącym z Jafy do Jerozolimy. Miasto zostało zniszczone podczas wojny żydowskiej 66-73 i nie odzyskało swojej wielkości aż do II wieku. W 363 wielkie trzęsienie ziemi zniszczyło Antipatris[2]. W następnych latach istniała tutaj niewielka miejscowość, która miała niewielkie znaczenie. W 1152 krzyżowcy wybudowali tutaj zamek obronny, który nazwali Mirabel. Zamek należał do Baldwina z Ibelinu. W lipcu 1187 wojska Saladyna zdobyły Mirabel, ale nie zniszczyły zamku. W następnych latach Saladyn wykorzystywał zamek do przeprowadzania licznych ataków przeciwko krzyżowcom. Po klęsce w bitwie pod Arsuf w 1191, Saladyn nakazał rozebranie murów obronnych zamku Mirabel. W następnych latach istniała tutaj arabska wieś Majdal Jafa, nazywana tak prawdopodobnie od pobliskiego miasta Jafa. W czerwcu 1240 wieś została przyłączona do Królestwa Jerozolimskiego[3]. Gdy w 1266 upadła Jafa, sułtan Bajbars wystawił wojsko do ochrony zamku Mirabel. Jego rola była już jednak nie istotna, i pod koniec XIII wieku został opuszczony[4].

Pod panowaniem islamskim wieś nazwano Madżdal Jaba. W 1596 we wsi mieszkało zaledwie osiem muzułmańskich rodzin, które płaciły podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, hodowli kóz i uli[5]. W 1888 we wsi utworzono szkołę podstawową dla chłopców, w której w 1945 uczyło się 147 uczniów. W okresie panowania Brytyjczyków Madżdal Jaba była niewielką wsią. We wsi znajdował się jeden meczet[1].

Decyzją rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 z 29 listopada 1947, wieś Madżdal Jaba miała znajdować się w państwie arabskim w Palestynie. Na początku I wojny izraelsko-arabskiej w dniu 30 maja 1948 siły żydowskiej organizacji paramilitarnej Irgun zajęły tę wieś[6]. Jednak już następnego dnia zostali wyparci po ataku sił irackich. W starciu zginęło 12 członków Irgunu. Natomiast po stronie arabskiej ranny w bitwie Hasan Salama zmarł po kilku dniach[7]. Podczas operacji „Betek” w nocy z 11 na 12 lipca wieś zajęli izraelscy żołnierze. Zmusili oni wszystkich mieszkańców do opuszczenia wioski, a domy wysadzili[1].

Miejsce obecnie

Na gruntach należących do Madżdal Jaba powstała w 1950 roku osada Rosz ha-Ajin, a w 1952 roku kibuc Enat. Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Madżdal Jaba: „Teren jest pokryty gruzem ze zniszczonych domów, i porośnięty drzewami figowymi oraz kaktusami. Na miejscu zachowała się twierdza z imponującymi grubymi murami. Składa się ona z długiego budynku centralnego, który jest połączony z kilkoma mniejszymi. Oprócz fortu jest także grobowiec al-Sadiqa”[1].

Przypisy

  1. a b c d Welcome To Majdal Yaba (ang.). W: Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-09-06].
  2. a b Jerome Murphy-O’Connor: The Holy Land: An Oxford Archaeological Guide from Earliest Times to 1700. Oxford: Oxford University Press, 2008, s. 186-187. ISBN 978-0-19-923666-4. [dostęp 2011-09-07]. (ang.)
  3. Walid Chalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 396. ISBN 0-88728-224-5. (ang.)
  4. Denys Pringle: Secular Buildings in the Crusader Kingdom of Jerusalem: An Archaeological Gazetteer. Cambridge: Cambridge University Press, 1997, s. 67. ISBN 0-521-46010-7. [dostęp 2011-09-07]. (ang.)
  5. Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 137.
  6. Eye Institute wydał słup wody w Jerozolimie (hebr.). W: Ma’ariv [on-line]. 1948-05-30. [dostęp 2011-09-12].
  7. Kontratak przeciwnika w Madżdal Jaba (hebr.). W: Ma’ariv [on-line]. 1948-05-31. [dostęp 2011-09-12].

Media użyte na tej stronie

Palestine-Mandate-Ensign-1927-1948.svg
The Palestine Ensign, flown by ships registered in the British Mandate territory during the period 1927–1948. This was the only Palestine-specific flag which was not restricted to official use by a government functionary or department (see Flag of the British Mandate for Palestine).
MIGDAL TZEDEK C.JPG
Autor: AVRAMGR, Licencja: CC BY-SA 4.0
This is a photo of a place that is recognized as a heritage site by the Council for Conservation of Heritage Sites in Israel. The site's ID in Wiki Loves Monuments photographic competition is
Migdal-Afek-08-ne.jpg
Autor: Bukvoed, Licencja: CC BY 3.0
Migdal Afek, Israel.
Sheikh al-Sadiq Tomb.jpg

The shrine of Sheikh al-Sadiq in Majdal Yaba