Madhjamika

Madhjamika – osoba posiadająca zrozumienie buddyjskiej doktryny madhjamaki i stosującą tę doktrynę jako najbardziej precyzyjną dla badania natury rzeczywistości. Tybetański uczony Dziamgon Kongtrul Lodro Thaje (ur. 1813 Kham; zm. 1899) w swoich encyklopediach buddyzmu tybetańskiego definiuje madhjamików jako „tych, którzy propagując całkowity brak punktów odniesienia, są wolni od wszelkich skrajnych poglądów, takich jak (uznawanie) egzystencji czy braku egzystencji, powstawania czy zanikania itd.”^[1]. Dzieli on madhjamików na zwolenników „madhjamaki braku (wrodzonej) natury” (ang. Madhyamika Proponents of the Absence of a Nature; sanskryt. Niḥsvabhāvavādins) oraz na madhjamików jogaczary-madhjamaki i przytacza, że w buddyjskich Indiach, np. w instytucie Nalanda, debaty filozoficzne występowały głównie pomiędzy uczonymi w Abhidharmie a madhjamikami albo zwolennikami jogaczary a madhjamikami^[2].

Scholastyk Tsongkhapa (ur. 1357, zm. 1419) dzielił madhjamików na zwolenników doktryn swatantrika lub prasangika. Faworyzował on przy tym pogląd prasangiki jako najwyżej cenionej i kompletnej doktryny buddyjskiej, która (w odróżnieniu od propagowania całkowitego braku punktów odniesienia) wyróżnia podział na dwie osobne prawdy, konwencjonalną oraz ostateczną, gdzie wykazuje się współzależne istnienie zgodnie z prawem przyczynowo-skutkowym karma tylko na poziomie prawdy konwencjonalnej oraz brak inherentnego istnienia tylko w stosunku do prawdy ostatecznej. Madhjamicy stosujący ten pogląd obecnie głównie występują w tradycji gelug^[3].

Przypisy