Madonna pod jodłami

Madonna pod jodłami
Ilustracja
Autor

Lucas Cranach Starszy

Data powstania

ok. 1510

Medium

olej na desce

Wymiary

71 × 57 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu

Madonna pod jodłamiobraz olejny z 1510 roku autorstwa niemieckiego malarza renesansowego Lucasa Cranacha Starszego.

Opis

„Madonna pod jodłami” przedstawia Marię z małym Jezusem na kolanach. Jezus trzyma w ręku winne grono, spoczywając na kosztownej poduszce. Obok niej złoty sygnet z sygnaturą L.C.[1]. Tłem jest górzysty krajobraz z pochyloną brzozą i jodłami[2]

Historia

Cranach namalował obraz w 1510 roku dla wrocławskiej katedry i do XIX wieku wisiał on w kaplicy św. Jana Ewangelisty, po czym ze względu na swoją wartość trafił do skarbca katedralnego. W latach 20. i 30. XX wieku obraz był udostępniony do zwiedzania po wykupieniu biletu. W 1943 roku, w obawie przed alianckimi nalotami, został wraz z innymi dziełami sztuki ewakuowany z miasta przez władze hitlerowskie[3] do klasztoru cystersów w Henrykowie, a następnie do Kłodzka[4]. Po zakończeniu wojny obraz wrócił do Wrocławia, ale wymagał dużych zabiegów konserwacyjnych, gdyż m.in. pękł na dwie części[3].

Na zlecenie Muzeum Archidiecezjalnego prace naprawcze wykonywał jego pracownik, ks. Siegfried Zimmer, który jednak zamówił w trakcie naprawy u swojego dawnego parafianina[3], Georga Kupke[5], kopię obrazu. Gdy w 1947 roku zmuszono go do wyjazdu z Wrocławia do sowieckiej strefy okupacyjnej w Niemczech, zamienił obrazy i wywiózł oryginał zawinięty w ceratę. Jako przynętę dla celników zabrał ze sobą złote monety, które zgodnie z jego planem zostały skonfiskowane[3]. Ks. Zimmer zamieszkał w Bernau pod Berlinem. Obraz znalazł się w mieszkaniu księdza. W roku 1954 ks. Zimmer wyjechał do Niemiec Zachodnich, zabierając ze sobą obraz. Zamieszkał w Monachium. W latach sześćdziesiątych sprzedał obraz antykwariuszowi Franzowi Waldnerowi.

Od roku 1948 pozostała we Wrocławiu kopia obrazu uchodziła za oryginał Cranacha. Oryginalność obrazu znajdującego się we wrocławskiej katedrze podważyła dopiero w 1961 roku[5] polska konserwator Daniela Stankiewicz. Od 1970 roku oryginał był kilkakrotnie oferowany na międzynarodowym rynku antykwarycznym[2]. W roku 1971 szwajcarski ekspert dr Koeplin z Bazylei potwierdził autentyczność obrazu Cranacha i wiedząc o pochodzeniu dzieła powiadomił o tym ambasadę PRL w Kolonii, która jednak nie nadała sprawie biegu. Dopiero na początku XXI wieku prywatny kolekcjoner przekazał go szwajcarskiemu Kościołowi. Początkowo Szwajcarzy planowali sprzedać obraz i przekazać dochód na cele dobroczynne, ale ostatecznie zdecydowali o zwrocie dzieła prawowitemu właścicielowi. W marcu 2012 roku nawiązano kontakt z Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu, a to ostatnie poprosiło o pomoc polskie MSZ[3].

18 lipca 2012 roku obraz przekazano w ambasadzie polskiej w Bernie pracownikom MSZ, a 27 lipca minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski ogłosił publicznie informację o powrocie obrazu do Polski i przekazaniu go archidiecezji wrocławskiej[3].

Obraz należał do najcenniejszych dóbr kultury zaginionych w czasie II wojny światowej. Wyżej wyceniany jest jedynie „Portret młodzieńcaRafaela[3].

Galeria

Przypisy

  1. Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 504.
  2. a b Katarzyna Karaś: "Madonna pod jodłami" wraca do katedry (pol.). Polskie Radio, 2120727. [dostęp 2012-07-28].
  3. a b c d e f g Włodzimierz Kalicki: Sensacja! 'Madonna pod jodłami' Cranacha wróciła do Polski! (pol.). Gazeta Wyborcza, 2012-07-27. [dostęp 2012-07-28].
  4. Odzyskana „Madonna pod jodłami” Lucasa Cranacha wróciła do Wrocławia (pol.). Wprost, 2012-07-27. [dostęp 2012-07-28].
  5. a b Bezcenny obraz wraca do Polski. Po 70 latach (pol.). TVN24, 2012-07-28. [dostęp 2012-07-28].

Media użyte na tej stronie

MadonnaPodJodłami-ObrazLucasaCranachaStarszego-PrezentacjaNaZamkuKrólewskimNaWawelu(2021)-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Madonna pod jodłami, obraz autorstwa Lucasa Cranacha Starszego ze zbiorów Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu, prezentowany na wystawie czasowej na Zamku Królewskim na Wawelu w 2021 roku.