Magdalena Parys

Magdalena Parys

Magdalena Parys, 2020
Data i miejsce urodzenia	29 czerwca 1971 Gdańsk
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	pisarka
Strona internetowa

Magdalena Parys, właśc. Magdalena Lasocka^[1] (ur. 29 czerwca 1971 w Gdańsku) – polsko-niemiecka pisarka.

Magdalena Parys od 1984 mieszka w Berlinie Zachodnim, dokąd wyemigrowała jej rodzina. Po zjednoczeniu Niemiec (1990) studiowała filologię polską i pedagogikę na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie.

Twórczość

Zadebiutowała w 2001 roku na łamach pisma literackiego „Pogranicza”, w którym ukazywały się jej wiersze, opowiadania, eseje i recenzje.

W roku 2011 wydała debiutancką powieść Tunel. Portal culture.pl, podsumowujący literackie dokonania w 2011 roku, wymienił Tunel jako jeden z najważniejszych debiutów tamtego roku. Tunel reprezentował Polskę na Europejskim Festiwalu Debiutu w Kilonii i w Berlinie^[2][3]. Książka była wielokrotnie wznawiana. W 2014 roku „Świat Książki” wydał ją w twardej oprawie w serii „Nowa Proza Polska” – autorka poszerzyła i uzupełniła polskie wydanie w oparciu o niemiecki przekład Tunelu^[4], który ukazał się w RFN w 2014 roku. W roku 2017 Tunel ukazał się we Francji w wydawnictwie agullo edition pod tytułem 188 metres sous Berlin. Powieść w przeciągu kilku miesięcy była trzykrotnie wznawiana, otrzymała nominację do nagrody księgarzy i wydawców francuskich Le prix Libr’a nous 2018^[5] i nagrodę Prix littéraire de la ville de Quimper^[6][7][8]oraz bardzo pozytywne krytyki we francuskojęzycznej prasie w Belgii i we Francji^[9].

W roku 2015 ukazała się powieść Magik I tom trylogii berlińskiej (seria: „Nowa Proza Polska”)^[10], za którą autorka otrzymała w 2015 roku Literacką Nagrodę Unii Europejskiej^[11][12][13]. Wielowątkowa powieść polityczno-sensacyjna, której akcja toczy się głównie w Berlinie, Warszawie i Sofii. Powieść była wielokrotnie wznawiana w Polsce, tłumaczona na wiele języków, między innymi francuski, niemiecki, włoski, węgierski, bułgarski, chorwacki i inne^[14].

Szczególnym uznaniem krytyków i czytelników cieszyło się we Francji francuskie wydanie Magika (Le Magicien) Dziennik „Le Monde” przyrównał twórczość Parys do twórczości Tomasza Manna^[15] a tygodnik „Liberation” z Oskarowym filmem Życie na podsłuchu^[16], „L’Obs” uznało Parys „za jedną z największych pisarek epoki postkomunizmu”. W roku 2019 była jednym z gości honorowych Paryskich Targów Książki.

W roku 2020 ukazał się tom drugi planowanej trylogii berlińskiej – Książę.

Na zaproszenie dyrektora Teatru Polskiego w Warszawie, Andrzeja Seweryna, wystąpiła w 2018 roku z monodramem własnego autorstwa Achtung, Niemcy!^[17]

Działalność

Felietonistka „Gazety Wyborczej”^[18]. Pod skrzydłem miesięcznika „Pismo. Magazyn opinii” prowadzi podcast „Międzymiastowa”, do którego regularnie zaprasza ludzi mediów i kultury^[19]. Przez kilka lat pisała też dla „Wysokich Obcasów Extra” i „Zwierciadła”^[20]. Pisze po polsku i niemiecku. Publikowała m.in. we francuskim tygodniku „Marianne”^[21], niem. dzienniku „Stuttgarter Zeitung”^[22] „Gazecie Wyborczej”^[23], „Książki. Magazyn do czytania”^[24], „Pograniczach”^[25], „Zwierciadle”, „Dialogu”^[26] i innych. Autorka licznych wywiadów, w tym z Eriką Steinbach^[27], Tanją Dückers, Burkhartem Veigelem.

W roku 2003 wraz z Izabelą Potrykus zorganizowała międzynarodowy konkurs literacki pod patronatem Uniwersytetu Humboldtów i instytutów i ambasad Polski, Czech, Słowacji, Węgier i Słowenii z okazji przystąpienia tych krajów do Unii Europejskiej. Pod redakcją Parys i Potrykus został wydany zbiór opowiadań laureatów konkursu. W wielojęzycznym zbiorze – Ich bin der, der angekommen ist – znalazły się teksty m.in. Tanji Dückers i Istvana Vörösa^[28]. W latach 2006–2007 założycielka i redaktor naczelna literackiego czasopisma „Squaws”.

Opowiadania (wybór)

• Jahrbuch Polen 2013, Deutsches Polen-Institut, 2013 ISBN 978-3-447-06901-4.
• NieObcy, Agora SA, 2015 ISBN 978-83-928678-8-3.
• Berlin und Breslau. Eine Beziehungsgeschichte. Bebra-Verlag, 2016 ISBN 978-3-8148-0222-0.
• Europa, Europa! Agullo Edionos, 2019
• Nadzieja, Agora SA, 2020, ISBN 978-83-268-3608-4.

Książki

• Wydawczyni:Ich bin der, der angekommen ist, IDEEDITION, Berlin 2004, ISBN 3-00-013614-2.
• Tunel, Świat Książki, Warszawa 2011, ISBN 978-83-7799-018-6.
• Magik, Świat Książki, Warszawa 2014, ISBN 978-83-7943-837-2.
• Biała Rika, Znak Literanova, Kraków 2016, ISBN 978-83-240-3636-3.
• Książę, Agora, Warszawa 2020, ISBN 978-83-268-4595-6.

Monodram

• 2018: Monodramat „Achtung Niemcy! Teatr Polski, Warszawa^[29]

Reportaże

• Deutschpolnischeuropäisch. Die Identitäten der Magdalena Parys (Niemiecko-polsko-europejska. Oblicza Magdaleny Parys.)^[30]. Reżyseria: David Z. Mairowitz i Malgorzata Żerwe, Produkcja: Deutschlandfunk 2019^[31] W 2020 r. Małgorzata Żerwe otrzymała za ten reportaż Polsko-Niemiecką Nagrodę Dziennikarską im. Tadeusza Mazowieckiego^[32]

Nagrody i wyróżnienia

• 2013: Złota Sowa Polonii przyznana przez Klub Inteligencji Polskiej w Wiedniu za powieść Tunel^[33]
• 2015: Nagroda Literacka Unii Europejskiej za powieść Magik^[12]
• 2018: nominacja do nagrody francuskich księgarzy Le prix Libr’à nous 2018^[5][34]
• 2019: Nagroda Prix littéraire de la ville de Quimper 2019^[35][7][36]
• 2021: Nominacja do Nagrody Wielkiego Kalibru za powieść Książę, długa lista^[37]
• 2021: Nominacja do Nagrody Złoty Pocisk w kategorii najlepszy polski kryminał historyczny za powieść Książę^[38][39]
• 2021: Złoty Pocisk – Nagroda publiczności za powieść Książę^[40]

Przypisy