Magnetyt

Magnetyt
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	tetratlenek triżelaza; tlenek żelazawo-żelazowy (Fe3(Fe2+Fe3+)O4) (Tlenek żelaza(II) diżelaza(III))
Twardość w skali Mohsa	5,5–6,5
Przełam	nierówny
Łupliwość	niewyraźna
Pokrój kryształu	izometryczne, romboedryczne
Gęstość minerału	5,2–5,2 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	żelazistoczarna
Rysa	czarna
Połysk	metaliczny, tłusty, matowy
Dodatkowe dane
Szczególne własności	magnetyzm

Ten artykuł od 2011-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Magnetyt – minerał z gromady tlenków, zaliczany do grupy spineli (żelazowych). Należy do minerałów pospolitych^[1][2].

Kamień ten znany był już starożytnym Grekom. Jego nazwa μαγνῆτις λίθος magnētis líthos" dosł. "kamień magnezyjski", pochodzi od dawnego greckiego miasta Magnesia (Μαγνησία, obecnie Manisa) – dziś na terenie Turcji.

Termin magnes wprowadził w 1845 r. austriacki mineralog Wilhelm Karl von Haidinger.

Właściwości

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju izometrycznym, najczęściej przyjmujące postać ośmiościanu. Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych; występuje też w formie wypryśnięć. Jest kruchy i nieprzezroczysty. Często zawiera domieszki tytanu, wanadu, manganu, magnezu, chromu.

Wykazuje silne właściwości magnetyczne, kryształy magnetytu są przyciągane przez magnes, zbite masy same działają jak magnes. Własności magnetyczne znikają w temperaturze około 580 °C, ale po ochłodzeniu pojawiają się ponownie. Obok pirotynu to jedyna z naturalnie występujących substancji magnetycznych. Charakteryzuje się wysoką zawartością żelaza (72,4%)^[2].

Odmiana magnetytu z dużą zawartością tytanu to tytanomagnetyt^[3].

Występowanie

Występuje w skałach magmowych (gabro, bazalt). Obecny jest również w skałach metamorficznych i osadowych^[2].

Miejsca występowania: Bogate złoża magnetytu znajdują się w Szwecji (Kiruna, Luossawara), Rosji (Ural), na Ukrainie i w USA.

W Polsce minerał ten występuje na Dolnym Śląsku: w Kowarach, w Kletnie^[2], okolicach Szklarskiej Poręby, spotykany jest w bazaltach okolic Złotoryi i na Suwalszczyźnie, w głębokim podłożu. W okolicach Suwałk w skałach krystalicznych (anortozytach, norytach) podłoża prekambryjskiego występuje tytanomagnetyt^[3].

Zastosowanie

Jest najbogatszą i najlepszą dla przemysłu rudą żelaza.

Odłamki odmiany stalowoszarej po bębnowaniu i oprawieniu bywają używane jako kamień ozdobny.

Medycyna niekonwencjonalna

W Japonii wierzono, że magnetyt łagodzi ból, leczy schorzenia szyi, ramion oraz bezsenność.

Litoterapia wykorzystuje magnetyt przy złamaniach, stłuczeniach itp. wierząc, że minerał ten zwiększa zdolność regeneracji tkanki mięśniowej i kostnej.

Zobacz też

• hematyt
• syderyt
• limonit
• goethyt
• ruda darniowa
• anomalia magnetyczna
• kurska anomalia magnetyczna
• tlenki żelaza
• kakoksen

Przypisy