Magnezyt (minerał)

Magnezyt
Ilustracja
Magnezyt z piromorfitem, Nasławice koło Sobótki, Dolny Śląsk
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemicznywęglan magnezu (MgCO3)
Twardość w skali Mohsa3,5–4,5
Przełammuszlowy
Łupliwośćdoskonała, trójkierunkowa
Pokrój kryształuromboedry lub skalenoedry – dobrze wykształcone kryształy
Układ krystalograficznytrygonalny
Gęstość minerału2,9–3,1 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwanajczęściej biały, szary z odcieniem żółtawym, żółtawy
Rysabiała
Połyskszklisty, jedwabisty (skupienia włókniste)
Kopalnia magnezytu w Potworowie

Magnezytminerał z gromady węglanów. Nazwa nawiązuje do składu chemicznego, w którym główną rolę odgrywa magnez. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Z magnezytu zbudowana jest monomineralna skała osadowa o tej samej nazwie

Właściwości

Jest kruchy, przezroczysty, często zawiera pewne ilości żelaza rzadziej cynku. Pod wpływem światła ultrafioletowego wykazuje czasami fluorescencję o barwach zielonawej lub niebieskawej. Bardzo rzadko tworzy kryształy o postaci romboedrów lub skalenoedrów. Zazwyczaj występuje w skupieniach ziemistych, zbitych (przypominających porcelanę), ziarnistych, nerkowatych bądź włóknistych.

  • Inne: Powoli rozkładalny w zimnych, rozcieńczonych kwasach (HCl), gwałtownie burzy z kwasami na gorąco

Występowanie

Minerał metamorficzny, hydrotermalny, hipergeniczny (pod wpływem wody i dwutlenku węgla), tworzy żyły przecinające serpentynity. Jest składnikiem wielu skał osadowych. Bywa spotykany w towarzystwie: kalcytu, dolomitu, kwarcu, chalcedonu, opalu, talku, chlorytu.

Miejsca występowania: Na Bałkanach – od Bośni do GrecjiEubea; Austria; WłochyElba, Piemont i Lombardia; RosjaUral; ChinyMandżuria; Szwajcaria; Demokratyczna Republika Konga; Czechy; Niemcy; Korea Północna.

W PolsceMasyw Ślęży, GogołówJordanów Śląski, Grochowa, Szklary. Do końca XX wieku magnezyt był wydobywany w kamieniołomach w Wirach oraz Sobótce, obecnie jednak tamtejsze złoża uległy wyczerpaniu[1].

Zastosowanie

Figurka antropomorficznej lwicy z magnezytu datowana na ok. 3000 lat p.n.e. wykonana w Mezopotamii
  • surowiec dla przemysłu cementowego, papierniczego, metalurgicznego, szklarskiego,
  • surowiec do produkcji materiałów ogniotrwałych,
  • służy jako składnik mas ceramiki szlachetnej i specjalnej, w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym; przy rafinacji cukru,
  • bywa wykorzystywany w budownictwie (tynki, cegły, posadzki),
  • służy do wzbogacania pasz dla bydła (zwiększa mleczność),
  • służy do produkcji nawozów mineralnych, środków dezynfekujących,
  • bywa dodawany do soli (zapobiega jej zbrylaniu),
  • stanowi cenny kamień kolekcjonerski,
  • czasami bywa wykorzystany jako kamień jubilerski

Zobacz też

Przypisy

  1. Witold Hermaszewski "Ogródek skalny w Sobótce", "Sudety" nr 1-2/2014

Bibliografia

  • Leksykon Przyrodniczy. Minerały i kamienie szlachetne. Horyzont, 2002.
  • Atlas mineralogii
  • Leksykon Przyrodniczy. Minerały
  • R. Hochleitner: Minerały i kryształy. Muza, 1994.
  • W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski. Antykwa, 1998.
  • J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Magnezyt 1.jpg
Autor: Piotr Sosnowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Magnezyt z piromorfitem, Nasławice, koło Sobótki,Dolny Śląsk, Polska
MagnesiteSaxe.jpg
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Magnesite (Var. mesitite)
Locality : Freiberg District, Erzgebirge, Saxony, Germany
Size : 9.5x6.4cm
Magnesite.jpg
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Magnesite - Monocristal
Size : 9.7x7.1x6 cm
Locality : Serra das Éguas, Brumado (Bom Jesus dos Meiras), Bahia, Northeast Region, Brazil
2019 Kopalnia magnezytu w Potworowie 2.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kopalnia magnezytu w Potworowie
Magnesite Wiry.jpg
Autor: Daniel Dróżdż, Licencja: CC BY 4.0
A large piece of magnesite found in Wiry, Poland
Guennol Lioness.jpg
The Guennol Lioness is a 5,000-year-old Mesopotamian statue depicting an anthropomorphic lioness. The statue was found near Baghdad, Iraq and is on display in New York City's Brooklyn Museum of Art.