Mahalia Jackson

Mahalia Jackson

Pseudonim	Halie Jackson
Data i miejsce urodzenia	26 października 1911[1] Nowy Orlean
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 1972 Evergreen Park
Typ głosu	kontralt
Gatunki	gospel
Zawód	piosenkarka
Aktywność	1927–1971
Wydawnictwo	Decca, Apollo, Columbia
Powiązania	Albertina Walker, Aretha Franklin, Dorothy Norwood, Della Reese, Cissy Houston
Strona internetowa

Mahalia Jackson (ur. 26 października 1911 jako Mahala Jackson w Nowym Orleanie, zm. 27 stycznia 1972 w Evergreen Park) – amerykańska wokalistka śpiewająca gospel. Nazywana królową muzyki gospel.

Życiorys

Jej dziadkowie urodzili się niewolnikami i spędzili życie, zbierając bawełnę w Luizjanie. Mahalia urodziła się w ubogiej rodzinie w Nowym Orleanie. Jej matka, praczka i służąca, zmarła, gdy Mahalia miała 5 lat. Ojciec był kaznodzieją baptystycznym, ale to dalsza, liczna rodzina ją wychowywała.

Od czwartego roku życia śpiewała w kościele. Wcześnie zaczęła przesiąkać klimatem nowoorleańskiej muzyki, szczególne znaczenie miały: blues, rodzący się jazz, śpiew Bessie Smith oraz Ma Rainey. W wieku 16 lat wyjechała do Chicago, by zostać tam pielęgniarką, jednak jej losy potoczyły się inaczej: otworzyła salon piękności. Coraz więcej śpiewała solowo w kościołach, na pogrzebach i innych ceremoniach. Znalazła się też w grupie The Johnson Brothers – jednym z wczesnych zawodowych zespołów gospel.

W roku 1937 dokonała pierwszego solowego nagrania. Przez 10 lat współpracowała z muzykiem bluesowym i kompozytorem Thomasem Dorseyem. Wkrótce osiągnęła popularność. Singel Move On Up a Little Higher sprzedał się w ponad dwumilionowym nakładzie.

Śpiewała na Newport Jazz Festival w 1958 i dla prezydentów Dwighta D. Eisenhowera oraz Johna F. Kennedy’ego (na inauguracji tego drugiego).

Występowała w wielu salach koncertowych, m.in. nowojorskiej Carnegie Hall, także w Europie, Afryce, Japonii i Indiach.

Nagrywała dla wytwórni Decca, Apollo Records i Columbia Records, współpracowała i przyjaźniła się m.in. z Dukiem Ellingtonem, Louisem Armstrongiem oraz Percym Faithem. W 1997 została wprowadzona do Rock and Roll Hall of Fame^[2].

Działalność publiczna

Wspierała walkę polityczną mającą na celu zniesienie segregacji rasowej. To właśnie Mahalia Jackson zaśpiewała piosenkę I’ve Been ‘Buked and I Been Scorned do 200-tysięcznego tłumu zgromadzonego w Waszyngtonie przed słynnym przemówieniem Martina Luthera Kinga w 1963 r. Zdaniem niektórych historyków, to właśnie ona wtedy okrzykiem zachęciła go, by opowiedział swój sen^[3].

Nagrody i wpływ na muzykę

W 1972 uhonorowano ją Nagrodą Grammy za całokształt.

Zrewolucjonizowała muzykę gospel, wprowadzając do niej bluesowe frazowanie i inne elementy z muzyki świeckiej, zwłaszcza jazzu.

Była i jest inspiracją dla wielu śpiewaków, m.in. Little Richarda, Arethy Franklin, Etty James, Jamesa Clevelanda, Van Morrisona.

W 1997 r. przyjęto ją w poczet sław Rock and Roll Hall of Fame and Museum, znalazła się w Hollywood Walk of Fame a rok później jej portret ozdobił znaczek pocztowy USA.

Jej głos zaliczany jest do najbardziej wyjątkowych XX wieku. Śpiewała z pasją i charyzmą – w sposób, który po dziś dzień uznawany jest za symbol i szczytowe osiągnięcie muzyki gospel and spirituals.

100-lecie urodzin w Polsce

Z okazji stulecia urodzin Mahalii Jackson polska wokalistka Magda Piskorczyk przygotowała specjalny program koncertowy „W Hołdzie Mahalii Jackson” oraz studyjną płytę CD zatytułowaną „Mahalia”, zawierającą interpretacje 15 utworów z repertuaru królowej muzyki gospel. Premierowy koncert upamiętniający Mahalię Jackson odbył się 26 października 2011 roku w warszawskim Teatrze Palladium, gdzie Magdzie Piskorczyk towarzyszył jej zespół, chór Gospel Band i Wojciech Karolak^[4].

Utwory

Bardziej znane utwory z repertuaru Mahalii Jackson:

• Come on Children, Let’s Sing
• Joshua Fit the Battle of Jerycho
• You’ll Never Walk Alone
• Elijah Rock
• Down by the Riverside
• His Eye is on the Sparrow
• Amazing Grace
• When The Saints Go Marching In
• Move On Up a Little Higher
• He’s Got the Whole World in His Hands
• How I Got Over
• We Shall Overcome
• There Will Be Peace In the Valley

Przypisy

Bibliografia

• AldenA. Whitman AldenA., Mahalia Jackson, Gospel Singer, And a Civil Rights Symbol, Dies, nytimes.com, 28 stycznia 1972 [dostęp 2014-01-19]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Mahalia Jackson w AllMusic (ang.)