Maja Wolny

Maja Wolny
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 listopada 1976
Kielce

Narodowość

polska

Język

polski

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Ważne dzieła

„Dom tysiąca nocy”, „Czarne liście”, „Księgobójca”, „Powrót z Północy”, „Jasność”, „Pociąg do Tybetu”

Strona internetowa

Maja Wolny (ur. 1976 w Kielcach) – polska pisarka, autorka powieści, reportaży, sztuk teatralnych, kuratorka wystaw.

Życiorys

Doktor nauk humanistycznych, filolog polska. Pracę doktorską Język sukcesu we współczesnej polskiej komunikacji publicznej pod kierunkiem Jerzego Bralczyka obroniła na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego w 2003. Była stypendystką Stowarzyszenia Naukowego Collegium Invisibile. W latach 1998-2002 dziennikarka Polityki. W dziale kultury tego tygodnika stworzyła wraz ze Zdzisławem Pietrasikiem rubrykę recenzencką “Wieczne pióra”, współpracując m.in.  z Jerzym Pilchem i Ryszardem Kapuścińskim. Z dziennikarzem “Polityki”, Piotrem Sarzyńskim, napisała książkę Kronika śmierci przedwczesnych (Iskry, 2000), będącą zbiorem esejów o polskich artystach XX wieku, którzy zmarli, zanim osiągnęli dojrzałość[1]. Podczas Targów Książki we Frankfurcie w 2000, kiedy Polska była gościem honorowym imprezy, pomogła belgijskiej gazecie “De Morgen” w przeprowadzeniu wywiadu z Ryszardem Kapuścińskim. W ten sposób poznała swojego przyszłego męża, belgijskiego dziennikarza, Marca Peirsa[2].

Przez wiele lat mieszkała w Belgii, gdzie prowadziła Centrum Wschodnioeuropejskie Post Viadrina[3]. W latach 2010-2015 była dyrektorem belgijskiego muzeum NAVIGO(niderl.), gdzie zrealizowała liczne wystawy poświęcone związkom kultury, literatury i morza. Rozgłos przyniosła jej szczególnie kontrowersyjna „Zeerotica”[4] („Erotyka morza”) z 2011 roku. Wydarzenie zostało dostrzeżone przez brytyjskiego reżysera Petera Greenawaya, który wspólnie z żoną Saskią Boddeke(niderl.), stworzył w 2013 roku nawiązującą do pomysłu Wolny wystawę: „Sex &The Sea” w Muzeum Morskim w Rotterdamie(niderl.)[5][6]. W latach 2015-2016 pisywała felietony dla najważniejszego flamandzkiego serwisu internetowego VRT.

Dla prozatorskiej twórczości Wolny przełomowa okazała się powieść Czarne liście, w której przedstawione są losy polsko-żydowskiej fotografki Julii Pirotte oraz problematyka pogromu kieleckiego[7]. Powieść została uznana przez belgijską gazetę De Standaard za jedną z najlepszych książek 2017 roku[8].

Po wydaniu Czarnych liści Maja Wolny zamieszkała na stałe w Polsce, w Kazimierzu Dolnym, gdzie angażuje się w życie kulturalne i społeczne, m.in. w pamięć o żydowskiej przeszłości miasta oraz działania ekologiczne. W Kazimierzu Dolnym rozgrywa się akcja powieści Wolny Klątwa (2022), która opowiada o mającym miejsce w 1644 roku zalaniu miasta, a także procesie o czary Reginy Zaleskiej[9]. Współpracuje z miejscowym teatrem studyjnym Klepisko, z którym wspólnie zrealizowała trzy przedstawienia: Syn Mistrza (2017)[10], wystawioną na Zamku w Janowcu Rzecz o Poli (2018)[11] oraz plenerową adaptację Zamku F. Kafki[12]. Jest współautorką międzynarodowej wystawy „Pancerne skrzydła” (2018), poświęconej żołnierzom generała Stanisława Maczka, wystawianej m.in. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Żołnierzem I Dywizji Pancernej był jeden z głównych bohaterów debiutanckiej powieści Wolny Kara. W 2016 i 2017 podróżowała samotnie na Syberię, zbierając materiały do powieści Powrót z Północy[13]. W następnych latach kontynuowała wyprawy do Azji. Ich owocem jest wydany w 2020 roku dziennik z elementami reportażu Pociąg do Tybetu, w którym opisuje podróż koleją z Warszawy aż do Lhasy, w tym przejazd koleją tybetańską[14]. Książka została nominowana do Nagrody im. Beaty Pawlak 2020[15] oraz otrzymała nagrodę w konkursie Książka Górska Roku 2021 w kategorii literatura podróżnicza i reportaż, przyznawaną podczas Festiwalu Górskiego im. Andrzeja Zawady[16].

W 2018 Wolny otrzymała belgijską nagrodę literacką Hercule Poirotprijs w kategorii „debiuty” za powieść Księgobójca (De Boekenmoordenaar)[17].

W 2019 ukazała się kolejna powieść Wolny, „Jasność”, w której pisarka, opowiadając o skutkach zmian klimatycznych, nawiązuje do Brexitu[18]. Jest to pierwsza w języku polskim powieść z gatunku climate fiction[19]

Ma męża i dwoje dzieci.

Powieści

Literatura faktu

  • Kronika śmierci przedwczesnych (Iskry, 2000) - z Piotrem Sarzyńskim
  • Pociąg do Tybetu (Wydawnictwo WAM/Mando, 2020) – przekład na język niderlandzki

Audiobooki

Publikacje naukowe

  • Język sukcesu we współczesnej polskiej komunikacji publicznej (Wydawnictwo Trio, 2005)

Nagrody i wyróżnienia

  • 2018 - Nagroda Herkulesa Poirota (Hercule Poirotprijs) za  Księgobójcę  (De Boekenmoordenaar)
  • 2020 - Nagroda im. Beaty Pawlak (nominacja) za Pociąg do Tybetu

Przypisy

  1. ↑ d, „Kronika śmierci przedwczesnych”, www.polityka.pl, 2000 [dostęp 2021-10-06] (pol.).
  2. ↑ Wyborcza.pl, wyborcza.pl [dostęp 2021-10-06].
  3. ↑ Echa_Polonijne, polonia.be [dostęp 2018-10-17].
  4. ↑ Mark Maes, Zeerotica, erotische primeur in Oostduinkerks Visserijmuseum, „Het Nieuwsblad” [dostęp 2018-10-17] (niderl.).
  5. ↑ Regisseur Peter Greenaway maakt expo ‘Sex & The Sea’ (16+), „Cobra.be” [dostęp 2018-10-17] (niderl.).
  6. ↑ Exhibition Review: Sex & The SeaSex & The Sea, Maritime Museum Rotterdam: Leuvehaven 1, 3011 EA Rotterdam, The Netherlands; tel.: +31(0)10 413 2680, www.maritiemmuseum.nl, on until 19 December 2014, from 10.00 to 17.00 hours daily (Sunday 11.00–17.00), „International Journal of Maritime History”, 26 (2), 2014, s. 378–381, DOI: 10.1177/0843871414528082, ISSN 0843-8714 [dostęp 2018-10-17] (ang.).
  7. ↑ „Czarne liście” i trudna historia, którą trzeba przepracować, „PolskieRadio.pl” [dostęp 2018-10-17].
  8. ↑ d, Wat zijn volgens u de beste boeken van 2017?, „De Standaard” [dostęp 2018-10-17] (niderl.).
  9. ↑ Dziennik Wschodni, Ksiądz, czarownica i kataklizm. Maja Wolny zdradza o czym jest "Klątwa". Będzie bestseller?, Dziennik Wschodni [dostęp 2022-07-21] (pol.).
  10. ↑ Niełatwo być synem Mistrza..., Kazimierzdolny.pl [dostęp 2018-10-31] (pol.).
  11. ↑ Premiera: Rzecz o Poli, „lublin.wyborcza.pl” [dostęp 2018-10-31] (pol.).
  12. ↑ Dziennik Wschodni, Franz Kafka na Zamku w Kazimierzu Dolnym, Dziennik Wschodni [dostęp 2019-09-18] (pol.).
  13. ↑ Maja Wolny - Made in Świętokrzyskie, „Made in Świętokrzyskie”, 20 listopada 2016 [dostęp 2018-10-17] (pol.).
  14. ↑ Katarzyna Gurmińska WPROST.pl, Coś dla tych, którzy już planują wakacje. „Pociąg do Tybetu” zabierze was w niezwykłą podróż, Wprost, 3 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-04] (pol.).
  15. ↑ Nagroda im. Beaty Pawlak 2019 i 2020, Fundacja im. Stefana Batorego [dostęp 2020-10-25].
  16. ↑ Największe spotkanie Ludzi Gór za nami. Zakończył się 26. Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady, Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady, 23 września 2021 [dostęp 2021-10-19] (pol.).
  17. ↑ Maja Wolny z nagrodą Herkulesa Poirot | Polska Agencja Prasowa SA, pap.pl [dostęp 2018-10-30] (pol.).
  18. ↑ Into the darkness: writer uses post-apocalyptic Britain as grim metaphor for Brexit, thefirstnews.com [dostęp 2019-09-18] (ang.).
  19. ↑ Maciej Jakubowiak, Syndrom końca świata, „Książki” (5 (38)), listopad 2019, s. 83, ISSN 2083-3881.
  20. ↑ http://www.portalkryminalny.pl/aktualnosci/wydarzenia/nagroda-wielkiego-kalibru-2018-dluga-lista

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Maja Wolny.png
Autor: Mtsh1000, Licencja: CC BY-SA 4.0
Maja Wolny