Makak skalny
| Macaca munzala[1] | |
| Sinha, Datta, Madhusudan & Mishra, 2005[2] | |
 Dorosły samiec | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | makak skalny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
 | |
Makak skalny[4] (Macaca munzala) – gatunek ssaka naczelnego z podrodziny koczkodanów (Cercopithecinae) w obrębie rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae).
Zasięg występowania
Makak skalny występuje w północno-wschodnich Indiach (zachodnie Arunachal Pradesh), w dystryktach Tawang i West Kameng; prawdopodobnie zasięg tego gatunku rozciąga się na Bhutan i Tybetański Region Autonomiczny w południowej Chińskiej Republice Ludowej[5]. Doniesienia o występowaniu w Mouling National Park w dystrykcie Upper Siang w centralnym Arunachal Pradesh wymagają potwierdzenia[5].
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 2005 roku zespół indyjskich zoologów pod przewodnictwem Anindya’i Sinhi nadając mu nazwę Macaca munzala[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu zespół wskazał Zemithang (27°42’N, 91°43’E) na wysokości 2180 m n.p.m., w dystrykcie Tawang, w Arunachai Pradesh, w Indiach[2]. Holotypem był dorosły samiec sfotografowany przez M.D. Madhusudana[2]. Paratypami były dwa dorosłe i jeden młodociany samiec[2].
M. munzala należy do grupy gatunkowej sinica[5]. Jest sympatryczny z M. assamensis pelops, a publikacje opublikowane w XXI wieku wskazują, że może to być odmiana tego podgatunku[6]; rewizja taksonomii M. assamensis powinna pomóc w ustaleniu statusu M. munzala[7][5]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].
Etymologia
- Macaca: port. macaca, rodzaj żeński od macaco „małpa”; Palmer sugeruje że nazwa ta pochodzi od słowa Macaquo oznaczającego w Kongo makaka i zaadoptowaną przez Buffona w 1766 roku[8].
- munzala: lokalna nazwa mun zala oznaczająca w dialekcie ludu Moinba makaka skalnego, od mun „głęboki las” i zala „małpa”[9].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 57,5 cm, długość ogona 26,4 cm; masa ciała 14 kg[7]. Duża małpa koloru brązowego, z krótkim ogonem. Makaka wyróżnia czupryna ciemnych włosów nad czołem z charakterystyczną jasną plamą pośrodku.
Ekologia
Żyje na terenach położonych od 2000–3500 m n.p.m. Prowadzi dzienny, głównie naziemny tryb życia.
Przypisy
- ↑ Macaca munzala, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c d e Sinha i in. 2005 ↓, s. 980.
- ↑ A. Kumar, A. Sinha & S. Kumar, Macaca munzala, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020 [online], wersja 2021-2 [dostęp 2021-08-27] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 47. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 224. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ J. Biswas, D.K. Borah, A. Das, J. Das, P.C. Bhattacharjee, S.M. Mohnot & R.H Horwich. The enigmatic Arunachal macaque: its biogeography, biology and taxonomy in Northeastern India. „American Journal of Primatology”. 73 (5), s. 458–473, 2011. DOI: 10.1002/ajp.20924. (ang.).
- ↑ a b D. Zinner, G.H. Fickenscher, Ch. Roos, M.V. Anandam, E.L. Bennett, T.R.B. Davenport, N.J. Davies, K.M. Detwiler, A. Engelhardt, A.A. Eudey, E.L. Gadsby, C.P. Groves, A. Healy, K.P. Karanth, S. Molur, T. Nadler, M.C. Richardson, E.P. Riley, A.B. Rylands, L.K. Sheeran, N. Ting, J. Wallis, S.S. Waters & D.J. Whittaker: Family Cercopithecidae (Old World Monkeys). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 642. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 391, 1904. (ang.).
- ↑ Sinha i in. 2005 ↓, s. 983.
Bibliografia
- A. Sinha, A. Datta, M.D. Madhusudan & Ch. Mishra. Macaca munzala: A New Species from Western Arunachal Pradesh, Northeastern India. „International Journal of Primatology”. 26 (4), s. 977–989, 2005. DOI: 10.1007/s10764-005-5333-3. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Nandini Velho, Licencja: CC BY-SA 3.0
Arunachal macaque on a camera trap in Eaglenest Wildlife Sanctuary
Carte de distribution du macaque d'Arunachal Macaca munzala. Etablie par Christophe Chauvin.