Makalu

Makalu
Ilustracja
Południowo-zachodnia ściana Makalu
Państwo

 Chiny
 Nepal

Położenie

Kośi

Pasmo

Himalaje

Wysokość

8481 m n.p.m.

Wybitność

2386 m

Pierwsze wejście

15 maja 1955
J. Couzy, L. Terray

• zimowe

9 lutego 2009
S. Moro, D. Urubko

Położenie na mapie Wyżyny Tybetańskiej
Mapa konturowa Wyżyny Tybetańskiej, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Makalu”
Położenie na mapie Azji
Mapa konturowa Azji, blisko centrum na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Makalu”
Ziemia27°53′03″N 87°05′20″E/27,884167 87,088889
Zdjęcie satelitarne Himalajów z zaznaczonym Makalu

Makalu (nep. मकालु, chiń. 马卡鲁山 Mǎkǎlǔ Shān) – ośmiotysięcznik, piąty co do wysokości szczyt świata. Położony w Himalajach Wysokich, na granicy Chin i Nepalu, 20 km na południowy wschód od Mount Everestu. Osiąga wysokość 8481 m n.p.m. (około 3,5-4,5 kilometra od podstawy - w zależności od przyjętego obszaru odniesienia), a jego południowa ściana ma 2500 metrów wysokości. Zbudowany jest z gnejsów, granitów i skał osadowych. Silnie zlodowacony – granica wiecznego śniegu powyżej 5700 m n.p.m. Makalu posiada drugi, niższy wierzchołek – Makalu II (lub Kangchungtse) o wysokości 7678 m.

Geneza nazwy

Dawna nazwa to Khamba Lung, pochodząca od nazwy tybetańskiego regionu Kham. Pochodzenie nazwy Makalu pozostaje niejasne. Prawdopodobnie słowo to wywodzi się od sanskryckiego maha-kala, przydomka Śiwy. Nie ma jednak co do tego pewności. Góra ma stanowić tron bóstwa. Wyrażenie maha-kala można by również przetłumaczyć jako Wielki Czarny lub Wielka Czerń, co mogłoby się odnosić do wyglądu góry. Inna hipoteza mówi, że nazwa Makalu powstała z przekręcenia słowa Kamalu – a ściślej – Kamalung, co po tybetańsku oznacza dolinę Kamy – rzeki płynącej po północnej stronie masywu.

Historia wypraw

  • 1976 – wejście wyprawy czechosłowackiej (11 osób) filarem południowo-zachodnim na Makalu South (8010 m n.p.m.). Dwaj z nich - Karel Schubert i Milan Kriššák oraz Jorge Camprubi z wyprawy hiszpańskiej zdobyli 24 maja wierzchołek główny (K. Schubert zginął w zejściu)[1]
  • Pierwsze polskie wejście miało miejsce 15 października 1981, dokonane przez Jerzego Kukuczkę.
  • 1997 – po siedmiu nieudanych próbach (1977-1996) rosyjski zespół z Jekaterynburga wszedł na szczyt technicznie najtrudniejszą trasą biegnącą po zachodniej ścianie Makalu[2]. Wejście to uznano za najwybitniejsze osiągnięcie alpinistyczne roku 1997 i nagrodzono je Złotym Czekanem w 1998. Uczestnicy: Salavat Habibulin (kapitan, zmarł z wyczerpania pod samym szczytem)[3], Igor Bugaczewski (zginął podczas schodzenia), Aleksy Bołotow, Mikołaj Żylin, Jura Jermaczek, Dymitr Pawlenko i trzy inne osoby[4].
  • Zimą 2005/2006 Jean-Christophe Lafaille próbował zdobyć samotnie i bez tlenu niezdobyty zimą szczyt. Zaginął pod koniec stycznia, najprawdopodobniej podczas ataku szczytowego z obozu na wysokości 7600 m.
  • Pierwszego wejścia zimowego dokonali Simone Moro i Denis Urubko 9 lutego 2009.

Do końca XX w. na wierzchołku Makalu stanęło prawie 180 wspinaczy, członków ponad stu ekspedycji. Na stokach góry poniosło śmierć 20 himalaistów, w tym trzech polskich: Andrzej Młynarczyk (1978), Tadeusz Szulc (1982) i Ryszard Kołakowski (1988).

Polskie wejścia

Przypisy

  1. Šimko Jožo: 60 horolezeckých týždňov vo Vysokých Tatrách, w: „Krásy Slovenska” R. LXI, nr 8/84, s. 12
  2. Смерть в горах. Спецпроект Телевизионного Агентства Урала (ТАУ) 1997 год.. [dostęp 2022-02-10].
  3. Альпинизм-1997. Макалу. Хроника трагедии. [dostęp 2022-02-10].
  4. Sergei Efimov, The West Face of Makalu, SERGEI NEKHAI (tłum.), AAC Publications, 1998 [dostęp 2022-02-10].
  5. Makalu – sukces! Polski Himalaizm Zimowy 2010–2015. [dostęp 2011-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-06)].
  6. Wojciech Flaczyński o wydarzeniach na Makalu | wspinanie.pl, wspinanie.pl [dostęp 2018-06-05] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Himalaya annotated.jpg
The Himalayan mountain range with Mount Everest as seen from the International Space Station looking south-south-east over the Tibetan Plateau. Four of the world's fourteen eight-thousanders, mountains higher than 8000 metres, can be seen, Makalu (8462 m), Everest (8850 m), Lhotse (8516 m) and Cho Oyu (8201 m). The South Col Route is Mount Everest's most often used climbing route.
Asia laea relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief Location map of Asia.
  • Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
  • Area of interest:
  • N: 90.0° N
  • S: -10.0° N
  • W: 45.0° E
  • E: 145.0° E
  • Projection center:
  • NS: 40.0° N
  • WE: 95.0° E
  • GMT projection: -JA95/50/20.0c
  • GMT region: -R45.70461034279053/-25.193892806246794/-158.9850042825966/36.990936559512505r
  • GMT region for grdcut: -R-20.0/-26.0/205.0/90.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Topografic map of Tibetan Plateau.png
Topografic map of the Tibetan Plateau in Asia.
  • Bounding box West 66°, South 23°, East 108°, North 42°.
Makalu.jpg
Autor: Ben Tubby, Licencja: CC BY 2.0
Makalu from the southwest