Makkabi Kraków
Logo klubu | |
Pełna nazwa | Żydowski Klub Sportowy Makkabi Kraków |
---|---|
Barwy | biało-niebieskie |
Data założenia | |
Data rozwiązania | |
Liga | nieaktualne |
Państwo | |
Adres | |
Prezes | nieaktualne |
Trener | nieaktualne |
Makkabi Kraków – żydowski klub piłkarski z Krakowa, założony w roku 1909 i działający w okresie międzywojennym, do roku 1939.
Historia
Działacze i sportowcy tego klubu byli powiązani politycznie ze środowiskiem syjonistów. Jego założycielem i pierwszym prezesem był Henryk Leser. Oficjalna data powstania krakowskiego Makkabi to 21 lipca 1909 roku[1]. Pierwszy statut klubu podpisano wiosną 1911 r., wtedy również przyjęto oficjalnie nazwę klubu w formie „Żydowski Klub Sportowy Makkabi w Krakowie[2]”.
Pierwszą sekcją klubu była sekcja piłki nożnej, którą założono wraz z powstaniem klubu. Była to jedyna formacja krakowskiego Makkabi aż do 1911 r., kiedy powstała sekcja kolarska[3]. W następnych latach następował stopniowy przyrost kolejnych dyscyplin, których do 1939 r. działało w ramach klubu kilkanaście, m.in. pływacka, bokserska, hippiczna czy łyżwiarska[4]. W szczytowym okresie działalności krakowskie Makkabi zrzeszało około 2000 członków[5].
Głównym rywalem Makkabi był powiązany z Bundem żydowski klub Jutrzenka Kraków, a mecze tych dwóch drużyn określano „świętą wojną” jeszcze zanim przeniesiono to określenie na mecze Cracovii z Wisłą Kraków[6]. Zdaniem Bogny Wilczyńskiej współczesna „święta wojna” stanowi wręcz zapożyczenie nazewnicze zapoczątkowane przez jednego z byłych piłkarzy Jutrzenki:
Określenie „święta wojna” jest przecież autorstwa żydowskiego zawodnika Cracovii – Ludwika Gintla, który początki swojej kariery spędził w Jutrzence. Już przez kilka lat zawodnicy Makkabi i Jutrzenki toczyli ze sobą „świętą wojnę”, gdy w 1924 r. prawy obrońca „pasów”, przed derbowym meczem z Wisłą, użył określenia w funkcjonującym do dziś kontekście[7].
Stadion Makkabi Kraków znajdował się pomiędzy ulicami Koletek a Dietla. Po II wojnie światowej przejął go klub Nadwiślan Kraków.
Drużyna waterpolistów przejęta w 1928 z Jutrzenki, wówczas trzykrotnego mistrza Polski, wywalczyła to trofeum jeszcze pięciokrotnie, w latach 1928–1932, a w latach 1933–1936 sięgnęła po brąz w tej dyscyplinie.
Klub podejmował próby stworzenia własnego czasopisma, czego efektem było nieregularnie wydawane pismo „Trybuna Makkabi”[8].
Makkabi Kraków w rozgrywkach w piłce nożnej
Pierwsze lata działalności założonej w 1909 r. sekcji piłkarskiej Makkabi obfitowały w trudności natury organizacyjnej i sportowej. Mimo to stopniowo zwiększały się liczba ćwiczących w klubie oraz poziom sportowy drużyny[9]. Rozwój sekcji zatrzymał wybuch I wojny światowej, po której zakończeniu jednak drużyna piłkarska Makkabi reaktywowała swoją działalność jako część ścisłej elity piłkarskiej międzywojennego Krakowa, w pierwszym sezonie krakowskich okręgowych rozgrywek międzyklubowych zajmując 3. miejsce, za Cracovią oraz Wisłą[10].
Drużyna piłki nożnej Makkabi swój największy sukces odniosła w roku 1921, zajmując drugie miejsce (za Cracovią) w krakowskiej Klasie A – był to wówczas najwyższy poziom rozgrywek w regionach. Po utworzeniu ogólnopolskiej ligi Makkabi nigdy nie awansowało do niej. Od 1922 do sierpnia 1923 szkoleniowcem Makkabi był Węgier Gyula Bíró. Już w pierwszej połowie lat 20. Makkabi rozgrywało także mecze z klubami zza granicy, m.in. z Hakoahem Wiedeń[11] czy rumuńskim Maccabi Czerniowce[12]. Mimo coraz wyższego poziomu sportowego drużyna Makkabi składała się wyłącznie z amatorów, dla których gra w klubie nie stanowiła głównego źródła dochodu[13].
W 1929 r. Makkabi zdobyło tytuł piłkarskiego mistrza Żydowskich Klubów Sportowych w Polsce[14]. W tym samym roku drużyna z Krakowa odnosiła sukcesy na arenie ogólnopolskiej, zwyciężając m.in. z warszawską Legią[15]. W latach 30. Makkabi było jedyną żydowską drużyną regularnie grającą w klasie A krakowskich rozgrywek międzyklubowych[16].
Zawodnicy
Sekcja wioślarska
Łyżwiarstwo i hokej na lodzie
Działała także sekcja hokeja na lodzie Makkabi, założona w 1924 roku[17]. uczestnicząca w okręgowych mistrzostwach Krakowa[18]. Tor łyżwiarski klubu znajdował się na boisku na rogu ulic Koletek i Dietla i był największym obiektem tego typu przedwojennego Krakowa[17]. W 1925 r. zawodnik Makkabi, Stieglitz, zdobył mistrzostwo Krakowa w wyścigach łyżwiarskich[19]. Sportowcem klubu był także Bronisław Ritterman, piłkarz ręczny i wodny oraz hokeista[20].
Zobacz też
- Maccabi – żydowska organizacja sportowa
Przypisy
- ↑ Śmiechowski 2012 ↓, s. 44.
- ↑ Figiela 2012 ↓, s. 70.
- ↑ Figiela 2012 ↓, s. 74.
- ↑ Figiela 2012 ↓, s. 73-74.
- ↑ Wilczyńska 2015 ↓, s. 305.
- ↑ Wilczyńska 2015 ↓, s. 302.
- ↑ Wilczyńska 2015 ↓, s. 308.
- ↑ Śmiechowski 2012 ↓, s. 62.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 111.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 127.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 128.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 130.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 132.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 134-135.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 134.
- ↑ Hałambiec 2012 ↓, s. 135.
- ↑ a b Figiela 2012 ↓, s. 100.
- ↑ Mistrzostwa okręgowe w hokeju. „Stadjon”. 1, s. 11, 3 stycznia 1928.
- ↑ Figiela 2012 ↓, s. 101.
- ↑ Ze sportu. Odpowiedź żydowskiego sportowca. „Nowy Dziennik”, s. 18, Nr 354 z 24 grudnia 1936.
Bibliografia
- Piotr Figiela: Działalność ŻTS Jutrzenka Kraków i ŻKS Makkabi Kraków. W: Machabeusze sportu. Sport żydowski w Krakowie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2012, s. 69-108. ISBN 978-83-7577-112-1.
- Anna Hałambiec: Sekcje piłkarskie żydowskich klubów sportowych w Krakowie. W: Machabeusze sportu. Sport żydowski w Krakowie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2012, s. 109-142. ISBN 978-83-7577-112-1.
- Michał Luberda: Sport pływacki w klubach Jutrzenka Kraków i Makkabi Kraków. W: Machabeusze sportu. Sport żydowski w Krakowie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2012, s. 163-194. ISBN 978-83-7577-112-1.
- Krzysztof Śmiechowski: Powstanie i rozwój struktur sportu żydowskiego na ziemiach polskich (1896-1939). W: Machabeusze sportu. Sport żydowski w Krakowie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2012, s. 41-68. ISBN 978-83-7577-112-1.
- Bogna Wilczyńska. Żydzi i Polacy na boiskach międzywojennego Krakowa, czyli co piłka nożna może powiedzieć o społeczeństwie. „Studia Judaica”. 18, nr 2(36), s. 293-319, 2015.
- www.wikipasy.pl
- www.historycy.pl
Media użyte na tej stronie
Pictograms of Olympic sports - Football. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Football kit template socks
White and transparent hoop sleeve template
Autor: AlbertDwa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rekonstrukcja jubileuszowej odznaki Żydowskiego Klubu Sportowego "Makkabi" Kraków stworzonej w roku 1929. Klub istniał do 1939 roku, autorstwo odznaki jest nieznane.
White and transparent hoop sleeve template