Makrojęzyk
Makrojęzyk (ang. macrolanguage) – jednostka klasyfikacyjna wprowadzona przez międzynarodowy standard ISO 639. Używa się jej w odniesieniu do języków, które mają kilka odmian, nie zawsze wzajemnie zrozumiałych, ale które ze względów pozajęzykowych (kulturowych, politycznych, etnicznych, religijnych itd.) traktowane są jako warianty tego samego języka. Niektóre języki mają kilkadziesiąt takich wariantów (np. arabski 30, keczua 44, zapotecki aż 58). W wielu przypadkach wiąże się to z występowaniem dyglosji: gdy istnieją różne dialekty/języki wywodzące się ze starszej mowy, cieszącej się prestiżem jako „klasyczna” i nadal używanej jako łącznik komunikacyjny pomiędzy użytkownikami różnych lokalnych bytów językowych. Typowym przykładem jest standardowy język arabski.
Kategoria ta ma również zastosowanie w sytuacjach, gdy pewne wzajemnie zrozumiałe byty są traktowane z przyczyn socjopolitycznych jako osobne języki, choć z punktu widzenia lingwistycznego można je klasyfikować jako jeden język.
Makrojęzyki są rejestrowane i katalogowane przez instytucję SIL International.
Lista makrojęzyków
Poniższa lista obejmuje wyłącznie języki ujęte przez SIL:
ISO 639-1 | ISO 639-2 | ISO 639-3 | Liczba wariantów | Nazwa makrojęzyka |
---|---|---|---|---|
ak | aka | aka | 2 | język akan |
ar | ara | ara | 30 | język arabski |
ay | aym | aym | 2 | język ajmara |
az | aze | aze | 2 | język azerski |
(-) | bal | bal | 3 | język beludżyjski |
(-) | bik | bik | 5 | język bikol |
(-) | bua | bua | 3 | język buriacki |
(-) | chm | chm | 2 | język mari (Rosja) |
cr | cre | cre | 6 | język kri |
(-) | del | del | 2 | język delaware |
(-) | den | den | 2 | język slave (Atapascan) |
(-) | din | din | 5 | język dinka |
(-) | doi | doi | 2 | język dogri (makro) |
fa | fas/per | fas | 2 | język perski |
ff | ful | ful | 9 | język fula |
(-) | gba | gba | 5 | język gbaya (Republika Środkowoafrykańska) |
(-) | gon | gon | 2 | język gondi |
(-) | grb | grb | 5 | język grebo |
gn | grn | grn | 5 | język guarani |
(-) | hai | hai | 2 | język haida |
sh | (-) | hbs | 3 | język serbsko-chorwacki |
(-) | hmn | hmn | 21 | język hmong |
iu | iku | iku | 2 | język inuktitut |
ik | ipk | ipk | 2 | język inupiaq |
(-) | jrb | jrb | 5 | języki judeoarabskie |
kr | kau | kau | 3 | język kanuri |
(-) | kok | kok | 2 | język konkani (ogólnie) |
kv | kom | kom | 2 | język komi |
kg | kon | kon | 3 | język kongo |
(-) | kpe | kpe | 2 | język kpelle |
ku | kur | kur | 3 | język kurdyjski |
(-) | lah | lah | 8 | język lahnda |
(-) | man | man | 7 | język mandingo |
mg | mlg | mlg | 10 | język malgaski |
mn | mon | mon | 2 | język mongolski |
ms | msa/may | msa | 13 | język malajski (ogólnie) |
(-) | mwr | mwr | 6 | język marwari |
no | nor | nor | 2 | język norweski |
oc | oci | oci | 5 | język okcytański (po r. 1500); prowansalski |
oj | oji | oji | 7 | język odżibwa |
om | orm | orm | 4 | język oromo |
ps | pus | pus | 3 | język paszto |
qu | que | que | 44 | język keczua |
(-) | raj | raj | 6 | język radżastani |
(-) | rom | rom | 7 | język romani (cygański) |
sq | sqi/alb | sqi | 4 | język albański |
sc | srd | srd | 4 | język sardyński |
sw | swa | swa | 2 | język suahili |
(-) | syr | syr | 2 | język syryjski |
(-) | tmh | tmh | 4 | język tamaszek |
uz | uzb | uzb | 2 | język uzbecki |
yi | yid | yid | 2 | język jidysz |
(-) | zap | zap | 58 | język zapotecki |
za | zha | zha | 2 | język zhuang |
zh | zho/chi | zho | 13 | język chiński |