Maksymilian Goldberg

Maksymilian Goldberg
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1895
Warszawa

Data i miejsce śmierci

12 sierpnia 1942
Warszawa

Narodowość

polska, żydowska

Alma mater

Politechnika Warszawska

Dom przy ul. Styki 22 według projektu Maksymiliana Goldberga (ok. 1935-1937)
Dom Prasy przy ul. Marszałkowskiej 3/5 (1927–1929)

Maksymilian Goldberg (ur. 25 grudnia 1895 w Warszawie, zm. 12 sierpnia 1942 tamże[1]) – polski architekt pochodzenia żydowskiego[2].

Życiorys

Studiował architekturę we Lwowie (1912–1914) i Warszawie (od 1916), gdzie w 1922 uzyskał dyplom z architektury monumentalnej[3]. Od 1916 pracownik Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości[3]. Współzałożyciel Stowarzyszenia Architektów Polskich. Często współpracował z Hipolitem Rutkowskim. Jego projekty noszą cechy stylu zwanego funkcjonalizmem[4]. Był kuzynem pisarki Ireny Krzywickiej, dla której zaprojektował tzw. Szklany Dom w Podkowie Leśnej[5].

Współautor (wraz z Hipolitem Rutkowskim) budynku Domu Prasy (drukarnia i siedziba redakcji koncernu prasowego Dom Prasy S.A.), zrealizowanego w latach 1927–1929 z wykorzystaniem istniejącej zabudowy kompleksu fabryki Towarzystwa Akcyjnego Warszawskiej Fabryki Dywanów, uważanego w momencie powstania za jedną z najciekawszych realizacji polskiej architektury nowoczesnej[6]. Autor lub współautor domów przy ul. Marszałkowskiej 8 oraz 56, Sandomierskiej 7, Skolimowskiej 6 i Narbutta 1, a także przebudowy w latach 1925–1927 Dworku Grochowskiego[1][7].

Do jego dorobku należą także zrealizowane na warszawskiej Saskiej Kępie:

  • dom wielorodzinny przy ul. Walecznych 34 (wspólnie z Hipolitem Rutkowskim, ok. 1936)[8];
  • dom wielorodzinny przy ul. Jana Styki 22 (ok. 1935-1937)[9];
  • kamienica Wolframów przy ul. Paryskiej 3 (wspólnie z Hipolitem Rutkowskim, ok. 1935)[10];
  • willa podwójna Wohlów i Kutrzebów przy ul. Bajońskiej 3/5 (wspólnie z Hipolitem Rutkowskim, 1935-1936)[11][12].

Wśród jego projektów zrealizowanych poza Warszawą były m.in. willa Ireny Krzywickiej w Podkowie Leśnej, dom Muhsamów we Włocławku, urząd pocztowy we Włocławku i Baranowiczach oraz przebudowa fabryki mgr Klawe w Drwalewie[3].

Był przewodniczącym komitetu redakcyjnego czasopisma „Architektura i Budownictwo”[3]. Autor licznych artykułów w prasie fachowej[1].

Zginął w getcie warszawskim[13].

Upamiętnienie

W sierpniu 2013 Rada m.st. Warszawy przyjęła uchwałę dotyczącą dębu stojącego przed gmachem przy ul. Styki 22, zaprojektowanym przez Maksymiliana Goldberga. Drzewo ustanowiono pomnikiem przyrody i nadano mu imię: Dąb Maksymiliana Goldberga[14].

Przypisy

  1. ↑ a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 217. ISBN 83-01-08836-2.
  2. ↑ Goldberg Maksymilian. jhi.pl. [dostęp 2014-10-10].
  3. ↑ a b c d Stanisław Łoza: Architekci i budowniczowie w Polsce. Warszawa: Budownictwo i Architektura, 1954, s. 96.
  4. ↑ Goldberg Maksymilian. sztetl.org.pl. [dostęp 2014-06-16].
  5. ↑ Karolina Lenarczyk, Magdalena Prosińska: Kraina miast-ogrodów. [dostęp 2016-12-28].
  6. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918-1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 53. ISBN 83-60350-00-0.
  7. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 122, 125, 277. ISBN 83-908950-8-0.
  8. ↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 30. ISBN 978-83-934574-0-3.
  9. ↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 37. ISBN 978-83-934574-0-3.
  10. ↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 55. ISBN 978-83-934574-0-3.
  11. ↑ Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 57. ISBN 978-83-934574-0-3.
  12. ↑ Tomasz Urzykowski: Saska Kępa. Dom gen. Kutrzeby w rejestrze zabytków. warszawa.wyborcza.pl, 2016-12-23. [dostęp 2017-01-01].
  13. ↑ Warsaw stadium adds new threat to historic area (ang.). foxnews.com, 2012-07-07. [dostęp 2014-06-16].
  14. ↑ Uchwała nr LXIII/1767/2013 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 29 sierpnia 2013 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody. bip.warszawa.pl. [dostęp 2014-06-16].

Media użyte na tej stronie

Dom Prasy ul. Marszałkowska 3 w Warszawie.jpg
Gmach Domu Prasy przy ul. Marszałkowskiej 3/5 w Warszawie
POL Warszawa Styki 22 01.JPG
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dom wielorodzinny (ul. Styki 22 w Warszawie) zaprojektowany przez Maksymiliana Goldberga, ok. 1935-1937.