Malanów (województwo wielkopolskie)

Malanów

wieś
Kościół parafialny w Malanowie
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	turecki
Gmina	Malanów
Wysokość	180 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	1695
Strefa numeracyjna	63
Kod pocztowy	62-709
Tablice rejestracyjne	PTU
SIMC	0289868
Położenie na mapie gminy Malanów Malanów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Malanów
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Malanów
Położenie na mapie powiatu tureckiego Malanów
51°57′09″N 18°23′28″E/51,952500 18,391111
Strona internetowa

Malanów – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Malanów.

Wieś Malanów położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 470 w kierunku Kalisza.

Miejscowość jest siedzibą gminy Malanów.

Przy ulicy Tureckiej, przed miejscowym Ośrodkiem Zdrowia, postawiono głaz poświęcony walczącym o wyzwolenie narodowe.

We wsi funkcjonują m.in.: Gminne Przedszkole, Szkoła Podstawowa, Gimnazjum, Gminna Biblioteka Publiczna, Centrum Kultury i Sztuki, Ośrodek Sportu i Rekreacji, Ochotnicza Straż Pożarna, Klub Sportowy Grom Malanów, Ośrodek Zdrowia, zakład produkcyjny Sun Garden oraz Komisariat Policji.

Historia

Pierwszym dokumentem, w którym jest mowa o miejscowości Malanów, jest dokument papieski z 1136 roku, w którym wymieniona jest także nazwa miasta powiatowego Turek.

W średniowieczu Malanów wchodził w skład klucza uniejowskiego, a od połowy XVI wieku, w skład klucza turkowskiego. Aż do czasów rozbiorów, osada była własnością arcybiskupa gnieźnieńskiego i właściwie dopiero w XIX wieku wyodrębnił się tu samodzielny zespół dóbr ziemskich, pozostających w rękach prywatnych. W czasie wojen napoleońskich, przez Malanów przeszły oddziały armii francuskiej, a podczas powstania styczniowego, na terenie gminy miała miejsce potyczka między wojskami rosyjskimi a polskimi powstańcami, chroniącymi się na miejscowej plebanii.

W XIX i XX wieku dobra Malanowa były posiadłością skoligaconych ze sobą rodów Kokczyńskich i Doruchowskich. W latach osiemdziesiątych XIX wieku dobra malanowskie liczyły 1413 mórg. Obok folwarku w Malanowie w ich skład wchodził jeszcze zespół gospodarczy w Rachowie oraz wsie: Malanów, Feliksów, Celestyny, Rachów.

W 1912 roku właścicielem dóbr był Zygmunt Kokczyński. W dwudziestoleciu międzywojennym, aż do końca epoki w 1939 roku, dospodarował tu Tadeusz Doruchowski, znany przed wojną jako organizator życia społecznego, prezes i współtwórca lokalnego oddziału Ochotniczej Straży Pożarnej.

W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Malanów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

W 1999 roku ustalono ostateczny wygląd herbu miejscowości i gminy Malanów.

Zespół dworski

Zespół dworski w Malanowie, składający się z części rezydencjonalnej (dwór i park) oraz gospodarczej (zabudowa folwarku), znajdował się nieco na południe od traktu Turek-Kalisz, na zamknięciu osi, jaką wyznaczała droga Żdżenice-Malanów. Główny wjazd na teren zespołu wiódł aleją prowadzącą do zabudowań folwarku i do ogrodu, na podjazd przed dworem. Od południa całość zamykał staw, zasilany trzema kanałami.

Dwór był dziewiętnastowieczną budowlą z długim parterowym korpusem nakrytym wysokim dachem, przebudowaną w latach dwudziestych XX wieku przez Tadeusza Doruchowskiego (z przebudową wiąże się dostawienie do jednej z węższych elewacji wejścia reprezentacyjnego, ponad którym znalazł się duży taras). Całość wieńczyła krzywoliniowa, pełna fantazji i barokowych odwołań forma szczytu, zwieńczonego kulą z iglicą. Fasada bogata była w detale architektoniczne - pilastry, narożne szkarpy, postumenty z wazami balustrady tarasu i bocznych spływów szczytu, plakiety.

Cmentarz parafialny

Na miejscowym cmentarzu parafialnym znajdują się dwa okazałe grobowce. Starszy, z nawiązującymi do gotyku podziałami elewacji, to dawne miejsce spoczynku rodu Kokczyńskich. Sąsiedni, w formach zmordenizowanego klasycyzmu, stanowi miejsce pochówki przedstawicieli rodu Doruchowskich.

Kościół i parafia

Najciekawszym obiektem zabytkowym Malanowa jest kościół parafialny pw. św. Stanisława, pochodzący z 1874 roku. Jest to świątynia drewniana o konstrukcji zrębowej, oszalowana z zewnątrz. Poprzedni kościół wzniesiony w 1716 roku znajdował się w innym miejscu wsi.

W jednonawowym wnętrzu, zamkniętym wielobocznym prezbiterium, mieszczą się trzy ołtarze z 1720 roku. Rokokowy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w sukience srebrnej, znajdujący się w głównym ołtarzu, ufundowany został przez Alojzego Czyżewskiego w 1850 roku. Na belce tęczowej umieszczony jest krucyfiks z XVII wieku. Barokowa ambona z rzeźbą świętego Mikołaja oraz chrzcielnica pochodzą z XVIII wieku. Naczynia liturgiczne, kielich i monstrancja wieżyczkowa wykonane zostały w pierwszej połowie XVII wieku, natomiast dwa mszały, w tym jeden w oprawie skórzanej, pochodzą z przełomu XVII i XVIII wieku.

Przykościelna dzwonnica o konstrukcji słupowej, z zewnątrz oszalowana, kryta gontem, pochodzi prawdopodobnie z czasów istnienia poprzedniego kościoła.

Obok zabytkowego, starego kościoła w latach 1989-2000 postawiono nową, murowaną świątynię.

Parafia Malanów swym zasięgiem obejmuje następujące miejscowości: Brody, Celestyny, Dziadowice, Dziadowice-Folwark, Feliksów, Grąbków, Kotwasice, Malanów, Miłaczew, Kolonia Miłaczew, Miłaczewek, Miłaczewskie Młyny, Rachowa, Targówka, Zygmuntówek oraz Żdżenice.

Sport

W miejscowości działa Klub Sportowy Grom, grający obecnie na boiskach klasy A.

Wyniki klubu w ostatnich latach:

Ponadto w miejscowości funkcjonują Młodzieżowy Klub Siatkarski Malanów oraz Wielkopolski Klub Karate Kyokushin. Miejscowy Ośrodek Sportu i Rekreacji cyklicznie organizuje liczne okolicznościowe turnieje sportowe (m.in. piłka nożna, siatkówka, siatkówka plażowa, biegi, tenis stołowy). Ponadto funkcjonują dwa kompleksy boisk wybudowane w ramach projektu Orlik 2012.

Zobacz też

• Malanów

Bibliografia

• PiotrP. Maluśkiewicz PiotrP., Ziemia konińska – przewodnik turystyczny, Konin: „Apeks”, 1997, ISBN 83-86139-28-5, OCLC 750945451 .
• Andrzej CzesławA.C. Nowak Andrzej CzesławA.C., Konin, Turek, Dobra, Golina, Rychwał, Tuliszków oraz okolice – przewodnik turystyczny, Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1987, ISBN 83-85034-04-8, OCLC 69453891 .
• Zabytki miasta Turku i powiatu tureckiego; tom 2, część 1: rezydencje powiatu tureckiego, Makary Górzyński, Turek 2009, ISBN 978-83-92557-4-2 s. 379-388

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Malanowa i gminy Malanów