Malwina, czyli domyślność serca

Malwina, czyli domyślność serca

Strona tytułowa oryginalnego wydania
Autor	Maria Wirtemberska
Typ utworu	powieść
Data powstania	1812
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Warszawa
Język	polski
Data wydania	1816

Ilustracja do wydania z 1822, autor nieznany

Malwina, czyli domyślność serca – powieść Marii Wirtemberskiej ukończona w 1812, wydana w 1816 w Warszawie.

Utwór uznawany jest za pierwszą w literaturze polskiej powieść ukazującą życie wewnętrzne bohaterki. Obok psychicznych i emocjonalnych doznań bohaterki przedstawia również obyczajowość i relacje międzyludzkie ówczesnych wyższych sfer, w których obracała się autorka. Akcja książki osnuta jest wokół postaci Malwiny i Ludomira. Opowiadanie głównej bohaterki przeplatane jest listami innych bohaterów, ukazującymi ich życie wewnętrzne, zamiary, motywy postępowania.

Powieść ma cechy różnych gatunków. Zalicza się do powieści sentymentalnej (uczuciowość, rola i sposób ukazywania przyrody). Ukazywanie życia wewnętrznego bohaterki pozwala umieścić książkę w nurcie powieści psychologicznej. Nosi też pewne cechy powieści z kluczem (bohaterowie wzorowani na autentycznych postaciach jak Tadeusz Antoni Mostowski i Henriette de Vauban). Aura tajemniczości i opisy turniejów rycerskich zbliżają ją do powieści gotyckiej. Imię głównej bohaterki prawdopodobnie zostało zaczerpnięte z Pieśni Osjana lub powieści Malwina Sophie Ristaud.

Przed publikacją powieść była czytana we fragmentach na warszawskich salonach. Po wydaniu cieszyła się dużą popularnością. W 1821 Malwina została przetłumaczona na francuski. W XIX wieku miała też przekład na rosyjski. W 2001 w Londynie ukazał się przekład na język angielski.

Bibliografia

• Teresa Kostkiewiczowa: Oświecenie. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2007, s. 105-106. ISBN 978-83-7420-092-9.
• Alina Witkowska, Ryszard Przybylski: Romantyzm. Wyd. VIII - 3 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 145-147, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13848-6.

Linki zewnętrzne

• Tekst Malwiny w Wirtualnej Bibliotece Literatury Polskiej
• M.A. Wirtemberska, Malwina czyli Domyślność serca, t. 1, t. 2 Warszawa 1816. Reprodukcja cyfrowa pierwszego wydania powieści w serwisie Polona.pl
• M.A. Wirtemberska, Malwina czyli Domyślność serca, z wstępem i objaśn. K. Wojciechowskiego, Kraków [1920]. Reprodukcja cyfrowa wydania w serii Biblioteka Narodowa (BN I/23) w serwisie Polona.pl
• M.A. Wirtemberska, Malvina ou l'instinct du coeur, t. 1, t. 2 trad. du pol. par une Polonaise, Varsovie 1817. Reprodukcja cyfrowa wydania w języku francuskim w serwisie Polona.pl