Mamba zielona

Mamba zielona
Dendroaspis viridis[1]
(Hallowell, 1844)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Rodzina

zdradnicowate

Rodzaj

mamba

Gatunek

mamba zielona

Synonimy
  • Leptophis viridis Hallowell, 1844[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Mamba zielona (Dendroaspis viridis) – gatunek jadowitego węża z rodziny zdradnicowatych[4], zamieszkujący zachodnią Afrykę od Senegalu na północy po deltę Nigru. Występuje również izolowana populacja na wyspie św. Tomasza.

Opis
Osiąga 2 metry długości[5]. Mamba zielona ma długie i smukłe ciało o długim i zwężającym się ogonie[4]. Ubarwienie grzbietu szmaragdowozielone, spód żółtozielony, wnętrze pyska białe[6]. Grzbiet pokrywa 13 rzędów dużych łusek, największe biegną w dół od grzbietu, są gładkie ale niezbyt lśniące. Cechą charakterystyczną mamby zielonej jest różnorodny kształt i kolor poszczególnych łusek. Płaskie łuski głowy mają czarne krawędzie, co umożliwia jeszcze większe podkreślenie kształtu łusek. Duże oczy i doskonały wzrok umożliwiają mambie dostrzeżenie nawet najmniejszego ruchu,tęczówka mamby ma kolor brązowo-żółty[7]. Oprócz zębów jadowych, które umieszczone są jak u większości jadowitych węży w górnej szczęce, mamby posiadają dodatkowo osadzone w dolnej szczęce duże, niejadowite zęby pomocne podczas chwytania ofiary. Kombinowany aparat jadowo-chwytny sprawia, że mamby są bardzo skutecznymi drapieżcami[8].
Biotop
Zamieszkuje lasy oraz zarośla stworzone przez człowieka w pobliżu osiedli. Dobrze i chętnie pływa.
Zachowanie
Mamba zielona jest wężem w wysokim stopniu jadowitym, ale mniejszym i znacznie mniej agresywnym niż mamba czarna.
Pożywienie
Żywi się drobnymi kręgowcami, jaszczurkami oraz małymi ptakami. Atakując ofiarę owija swój ogon wokół gałęzi powodując zaciśnięcie. Następnie wyrzuca do przodu resztę ciała.
Życie
Żyje do około 25 lat.
Rozród
W czasie okresu godowego samce mamby zielonej rywalizują w walkach o samice, są to jak u innych gadów turnieje kończące się przyznaniem pokonanego samca do przegranej i wycofaniem się z pola walki[8]. Po około 160-165 dniach po kopulacji, samice składają do 14 jaj o średnich wymiarach 60×33 mm. Jaja umieszczane są przez samicę w próchniejących pniach lub zakopywane są w ziemi. Młode mamby o długości 350-440 mm i średniej masie 20-25 g wylęgają się po 66-88 dniach i opuszczeniu jaj są zielone. Pierwsza wylinka ma miejsce po 12-17 dniach[8][6].
Jad
Toksyczność jadu mamby zielonej jest różna, zależy m.in. od diety, lokalizacji geograficznej, wieku gada[9]. Jad jest neurotoksyczny w ilości 60-100 mg (15 mg jest dawką śmiertelną dla człowieka). Ofiar śmiertelnych jest niewiele, ponieważ rzadko dochodzi do spotkania ludzi z mambą, jeśli jednak dojdzie do ukąszenia, w większości przypadków kończy się ono zgonem[6]. Śmierć następuje wskutek uduszenia, w wyniku porażenia mięśni oddechowych. Zarejestrowane zostały przypadki zgonu zaledwie 30 minut po ukąszeniu[4][10][11].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Dendroaspis viridis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ Dendroaspis viridis (HALLOWELL, 1844). The Reptile Database. [dostęp 2010-09-13]. (ang.).
  3. ↑ Dendroaspis viridis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. ↑ a b c Spawls, S., Branch, B. (1995). The Dangerous Snakes of Africa. Blandford. s. 51–52
  5. ↑ Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 121. ISBN 83-214-0464-2.
  6. ↑ a b c Piotr Sura: Encyklopedia współczesnych płazów i gadów. Warszawa- Wydawnictwo Fundacja, 2005 s. 129-130
  7. ↑ Chris Mattison: Atlas węży. London: DK Publishing, 1999 s. 120-121
  8. ↑ a b c Hanna Dobrowolska: Zwierzęta świata- gady. Warszawa- Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981 s. 427-429
  9. ↑ "Dendroaspis viridis". Clinical Toxinology Resource. University of Adelaide. Retrieved 4 March 2014.
  10. ↑ Johnson, Linda (1987). Mamba's. USA: Rourke Enterprises. ISBN 0-86592-960-2.
  11. ↑ "Immediate First Aid for bites by Western Green Mamba (Dendroaspis viridis)". Toxicology. University of California, San Diego. Retrieved 4 March 2014.

Media użyte na tej stronie

Western Green Mamba 12.jpg
Autor: Ltshears, Licencja: CC BY-SA 3.0
Western Green Mamba at the Louisville Zoo
Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Dendroaspis viridis distribution map.png
Autor: Casliber, Licencja: CC BY-SA 3.0
The geographical range of the Western green mamba in Africa. Data on rage is from (2018). "The medical threat of mamba envenoming in sub-Saharan Africa revealed by genus-wide analysis of venom composition, toxicity and antivenomics profiling of available antivenoms". Journal of Proteomics 172: 173–189. DOI:10.1016/j.jprot.2017.08.016. PMID 28843532. Base map is File:Africa map blank.svg