Manierka

Manierka w pokrowcu

Manierka – niewielki pojemnik (zazwyczaj o pojemności do 2 litrów), wykonany ze sztywnego materiału, przeznaczony do przenoszenia napojów w warunkach polowych. Popularny element wyposażenia wojskowego oraz turystycznego[1][2][3].

Etymologia

Polska nazwa „manierka” pochodzi prawdopodobnie od niemieckiego manöverflasche (dosł. flaszka manewrowa), odnoszącego się do płaskich blaszanych butelek używanych przez wojsko i turystów[2][4].

Budowa

Współczesna manierka ma formę pojemnika–butli o spłaszczonym kształcie wykonanego z wytrzymałego sztywnego materiału (np. aluminium, stal, plastik). Wyposażona jest w zamknięcie (najczęściej w formie szczelnej zakrętki), troki lub innego typu mocowanie umożliwiające jej przypięcie do pasa, oraz często pokrowiec[3]. Poza tym bywa niekiedy wyposażana w doczepiany kubek.

W swojej historii występowały jednak w zróżnicowanych formach konstrukcyjnych, znajdując zastosowanie wśród myśliwych, wojowników i pasterzy. Początkowo ich rolę pełniły tykwy lub wydrążone rogi zwierząt. Wykonywano je również ze stosunkowo mało praktycznych materiałów jak drewno i szkło. Niekiedy przybierały formy ozdobne jak na przykład tzw. niemieckie manierki rezerwistów pełniące funkcję wyłącznie pamiątkową.

  • Etruska manierka z brązu, VII w. p.n.e.

    Etruska manierka z brązu, VII w. p.n.e.

  • Francuska manierka Mle 1877

    Francuska manierka Mle 1877

  • Amerykańska manierka M1878

    Amerykańska manierka M1878

  • Amerykańska manierka M1910 (używana do ok. lat 60 XX w.)

    Amerykańska manierka M1910 (używana do ok. lat 60 XX w.)

  • Niemiecka Feldflasche M31

    Niemiecka Feldflasche M31

  • Polska manierka wz. 37 (używana do ok. lat 90 XX w.)

    Polska manierka wz. 37 (używana do ok. lat 90 XX w.)

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ manierka – Słownik języka polskiego PWN, sjp.pwn.pl [dostęp 2022-04-26] (pol.).
  2. ↑ a b manierka I – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN, sjp.pwn.pl [dostęp 2022-04-26] (pol.).
  3. ↑ a b Mała Encyklopedia Wojskowa Tom 2 ↓, s. 257.
  4. ↑ Słownik Wyrazów Obcych PWN, 1972

Bibliografia

  • Tomasz Otrębski, katalog „Manierki żołnierza polskiego 1914–1945, na tle innych armii”, Kraków 2006, wyd. Muzeum Armii Krajowej w Krakowie.
  • Mała Encyklopedia Wojskowa (K-Q). T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.

Media użyte na tej stronie

Aluminum canteen.JPG
Autor: Mauro Cateb, Licencja: CC BY-SA 4.0
Aluminum canteen covered by green felt, used by the Brazilian Army in the 1940's. American made (?).
Manierka.JPG
Autor: Jurek281, Licencja: CC BY-SA 4.0
Manierka używana w WP.
BGS-Feldflasche.jpg
Autor: Mediatus, Licencja: CC BY-SA 3.0
Western German Bundesgrenzschutz (BGS) canteen M31 made in 1957
2011-29-21 Canteen, Water, 1918 (5517819640).jpg
Autor: Naval History & Heritage Command from Washington, DC, USA, Licencja: CC BY 2.0

Accession:2011-29-21 Canteen, Water, 1918 9"H x 6.25 W x 4.5 D

Metal canteen with screw top, canvas cover is felt lined and has maker's mark , " Kemper-Thomas Company 3-1918." The canteen is manufactured by the ACA company in 1918.

Collection of Curator Branch, Naval History and Heritage Command.
Feldflasche etruskisch Slg Ebnöther.jpg

Schaffhausen, Museum zu Allerheiligen, Sammlung Ebnöther (Abteilung "Gefässe")

Feldflasche (Pilgerflasche), Bronze, Italien, etruskisch, um 700 v. Chr.
2011-29-20 Canteen, Water, M1878 (5517878480).jpg
Autor: Naval History & Heritage Command from Washington, DC, USA, Licencja: CC BY 2.0

Accession: 2011-29-20 Canteen, Water, M1878, USN 9,5"H x 8"Dia

Canteen, Water, M1878, Bullseye design with cork stopper. An earlier model of this canteen was used from the civil war period and the M1878 was used in the late nineteenth century through World War I.

Collection of Curator Branch, Naval History and Heritage Command