Manipulacja językowa

Manipulacja językowa – forma zamierzonego i intencjonalnego działania komunikatem tekstowym, mającego na celu wywarcie korzystnego dla manipulatora wpływu na osobę lub grupę. Manipulacja dotyczy jednak bardziej relacji między nadawcą i odbiorcą, nie zaś użytych środków jako takich. Działania manipulacyjne są ukryte dla świadomości odbiorcy.

Najczęstszymi środkami językowymi wykorzystywanymi do manipulacji językowej są:

• wyrazy wartościujące
• formy pierwszej osoby liczby mnogiej wprowadzane do tekstu w celu wywołania wrażenia tożsamości nadawcy i odbiorcy
• wyrazy zawierające pozytywną ocenę odbiorcy, które poprzedzają przekazywany komunikat
• wypowiedzi tak zbudowane, że nie da się im zaprzeczyć i przez to wydają się zawsze prawdziwe
• mówienie między wierszami
• eufemizmy
• zmienianie znaczenia wyrazów.

Należy pamiętać, iż niemal wszystko może zostać uznane za manipulacyjne. Termin ten jest silnie pejoratywny i oparty na subiektywnym odczuciu, w związku z czym brak w nim naukowości^[1].

Zobacz też

• krytyczna analiza dyskursu
• łasicza mowa (weasel words)
• psi gwizdek
• percepcja podprogowa

Przypisy