Mannheim

Mannheim
ilustracja
Herb
HerbFlaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Badenia-Wirtembergia

Rejencja

Karlsruhe

Zarządzający

Peter Kurz

Powierzchnia

144,96 km²

Wysokość

97 m n.p.m.

Populacja (2021)
• liczba ludności


311 831 [1]

Nr kierunkowy

0621

Kod pocztowy

68159–68309

Tablice rejestracyjne

MA

Plan Mannheimu
Położenie na mapie Badenii-Wirtembergii
Mapa konturowa Badenii-Wirtembergii, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Mannheim”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Mannheim”
Ziemia49°29′N 8°28′E/49,483333 8,466667
Strona internetowa
Portal Niemcy
Dzielnice Mannheim
Wieża ciśnień
Pałac – dawna rezydencja elektorów Palatynatu
Elektrownia w Mannheim na tle wieżowców

Mannheim – miasto na prawach powiatu w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, w rejencji Karlsruhe, siedziba regionu Rhein-Neckar. Leży u ujścia Neckaru do Renu, na wysokości 97 m n.p.m., ok. 70 km na południe od Frankfurtu nad Menem, naprzeciwko Ludwigshafen am Rhein, z którym między innymi tworzy jeden organizm miejski i przemysłowy. Liczy 311 831 mieszkańców[1] (stan na 2021 rok), powierzchnia miasta wynosi 144,9 km².

Mannheim jest też ważnym centrum naukowo-kulturalnym. Znajdują się tu liczne szkoły wyższe (m.in. uniwersytet zał. 1907), muzea: Reiss-Engelhorn-Museen, Städtische Kunsthalle, biblioteki, planetarium. Miasto jest siedzibą dużych wydawnictw książkowych, takich jak Brockhaus. Odbywają się tu międzynarodowe festiwale filmów krótkometrażowych.

Historia

Mannheim prawa miejskie otrzymał w 1607. Od 1720 miasto było rezydencją elektorów Palatynatu. W 1803 włączone zostało do Badenii.

Mannheim posiada zachowany zabytkowy układ urbanistyczny (I poł. XVIII wieku) na planie szachownicy – „kwadratowe miasto” – złożonej ze 144 pól. W starym centrum miasta ulice nie posiadają nazw, a jedynie oznaczenia siatki pól np. D7, L4 itd. Liczne zabytki barokowe z XVIII wieku. Największy w Niemczech pałac, rezydencja elektorów Palatynatu w latach 1720–1803 (zbudowany 1720–1760), w kaplicy znajdują się freski Cosmasa Damiana Asama. Kościół jezuitów (1738–1760), ratusz (1701–1711).

Miasto w czasie swoich podróży po Europie odwiedzał m.in. Wolfgang Amadeusz Mozart, który szczególnie cenił sobie walory tutejszej orkiestry przeniesionej później wraz z dworem elektorskim do Monachium. Kompozytor przebywał tutaj czterokrotnie, szczególnie przyjaźniąc się z rodziną kapelmistrza Christiana Cannabicha, gdzie udzielał lekcji także jego córce Rosie. Mozart zaprzyjaźniony był również z tutejszymi muzykami, czego owocem jest Koncert na obój i orkiestrę C-dur KV 314 podarowany przez niego Friedrichowi Rammowi. Twórcą tej orkiestry, jej sławy i głównym kompozytorem szkoły mannheimskiej był Johann Stamitz. Mannheim pod rządami elektora Karla Theodora przeżywał w ogóle swój kulturalny rozkwit, będąc nie tylko jednym z ówczesnych europejskich ważniejszych ośrodków muzycznych, lecz także stanowiąc główny ośrodek literackiego nurtu Sturm und Drang (Okres burzy i naporu). Tutaj też w wybudowanym w 1777 roku Teatrze Narodowym odbyła się prapremiera Zbójców Friedricha Schillera (1782)[2].

Pod koniec II wojny światowej Mannheim zostało zajęte 29 marca 1945 przez wojska amerykańskie[3].

Dzielnice

Mannheim dzieli się na 17 dzielnic.

Innenstadt/Jungbusch32 533Neuostheim/Neuhermsheim7 609
111 Westliche Oberstadt4152611 Neuostheim-Nord3140
121 Westliche Unterstadt9368612 Neuostheim-Süd444
131 Östliche Oberstadt3622613 Neuostheim-Ost185
141 Östliche Unterstadt8131621 Neuhermsheim3840
151 Schlossgebiet768Seckenheim15 826
211 Jungbusch5120631 Seckenheim12 198
212 Mühlau1372632 Suebenheim632
Neckarstadt-West20 129651 Hochstätt2996
311 Neckarstadt-West19 173Friedrichsfeld6041
312 Friesenheimer Insel956661 Friedrichsfeld-Ost5157
Neckarstadt-Ost/Wohlgelegen35 045662 Friedrichsfeld-West251
321 Neckarstadt-Ost16 558671 Alteichwald633
322 Herzogenried8739Käfertal24 487
323 Neckarstadt-Nordost4539711 Käfertal-Mitte8294
331 Wohlgelegen-West4704712 Käfertal-West427
332 Wohlgelegen-Ost505713 Käfertal-Nordost708
Schwetzingerstadt/Oststadt25 058721 Käfertal-Süd5174
411 Oststadt-Nord8595722 Käfertal-Südwest155
412 Oststadt-Süd5167723 Käfertal-Südost3647
421 Schwetzingerstadt-West11 248731 Sonnenschein3313
422 Schwetzingerstadt-Ost48741 Speckweggebiet östl. Hessische Str.2769
Lindenhof13 313Vogelstang13 594
431 Lindenhof-West12 008751 Vogelstang13 594
432 Lindenhof-Mitte39Wallstadt7 352
433 Lindenhof-Ost475761 Wallstadt7237
441 Lindenhof-Niederfeld791762 Straßenheim115
Sandhofen13 210Feudenheim15 493
511 Sandhofen-West4409771 Feudenheim-Nord10 609
512 Sandhofen-Mitte5899772 Feudenheim-Süd4884
513 Sandhofen-Nord227Neckarau31 172
514 Sandhofen-Südost704811 Almenhof7053
521 Scharhof779812 Almenhof-Gewerbegebiet466
531 Kirschgartshausen46821 Niederfeld7651
541 Blumenau, Sandtorf1146831 Neckarau-Mitte14 222
Schönau14 045832 Neckarau-Nordost730
551 Schönau-Nord10 257833 Neckarau-Südost1019
552 Schönau-Süd3671834 Neckarau-Süd31
553 Schönau-West117Rheinau25 825
Waldhof24 055841 Casterfeld-West323
561 Waldhof-West2492842 Mallau32
562 Waldhof-Mitte1322843 Casterfeld-Mitte5048
571 Luzenberg2720844 Casterfeld-Ost670
581 Gartenstadt9743851 Rheinau-Mitte10 629
582 Gartenstadt-West1182852 Rheinau-Hafen1167
591 Speckweggebiet4466853 Rheinau-Ost28
592 Speckweggebiet westl. Hessische Str.2130861 Pfingstberg1829
871 Rheinau-Süd6099

Struktura etniczna

Grupy etniczneLiczba
31.12.2007
Turcy19 039
Włosi7700
Polacy4425
Serbowie3251
Grecy2623
Chorwaci2601
Bośniacy1529
Hiszpanie1345
Bułgarzy1204
Amerykanie1158
Rumuni1114

Gospodarka

Wieża telekomunikacyjna Mannheim z wieżowcami nad brzegiem Neckaru, za niektórymi zakładami przemysłowymi w siostrzanym mieście Ludwigshafen

Mannheim to drugie co do wielkości miasto Badenii-Wirtembergii. Ważny port śródlądowy (przeładunek 8,6 mln t w 1988) i port lotniczy. Przemysł maszynowy (silniki, maszyny rolnicze), środków transportu (fabryka Mercedes-Benz), elektrotechniczny, chemiczny (w tym farmaceutyczny), precyzyjny, włókienniczy i spożywczy. Znajduje się tu rafineria ropy naftowej, duża elektrownia cieplna (1 650 MW) oraz elektrownia wodna.

Na dzień 30 września 2011 roku w Mannheimie[a] zarejestrowanych było 3467 przedsiębiorstw[5]. Zatrudnianych w nich było około 29 000 osób[5]. Obrót wyniósł 1,89 miliarda euro[5].

Na pierwszym planie stacja rozrządowa, za nią Victoria Tower, most Kurta Schumachera i kościół Jezuitów

Niektóre przedsiębiorstwa z siedzibą w Mannheimie

Transport

Panorama Mannheim z linią kolei S-Bahn do Heidelbergu

Transport kolejowy

Dworce i przystanki kolejowe: Mannheim Hauptbahnhof, Mannheim-Handelshafen. Na terenie Mannheimu i sąsiedniej miejscowości Heidelberg funkcjonuje S-Bahn RheinNeckar.

Uczelnie

  • Berufsakademie Mannheim
  • Bundesakademie für Wehrverwaltung und Wehrtechnik Mannheim
  • Fachhochschule des Bundes für öffentliche Verwaltung Mannheim
  • Hochschule der Bundesagentur für Arbeit
  • Hochschule Mannheim
  • Popakademie Baden-Württemberg
  • Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Mannheim
  • Universität Mannheim
  • Mannheim Business School – prywatna

Sport

Ludzie związani z Mannheimem

Współpraca międzynarodowa

Miejscowości partnerskie:

Uwagi

  1. Nazwa miasta w języku polskim jest poddawana deklinacji[4].

Przypisy

  1. a b Mannheim - Einwohnerzahl bis 2021, Statista [dostęp 2022-09-27] (niem.).
  2. Max Becker: Biografia ilustrowana – Wolfgang Amadeusz Mozart. Warszawa: Muza SA, 2006. ISBN 83-7319-911-X.
  3. Reinhold Weber, Hans-Georg Wehling: Geschichte Baden-Württembergs. Wyd. II. Monachium: C. H. Beck, 2012, s. 104. ISBN 978-3-406-55874-0. (niem.).
  4. Mannheim. [w:] Słowniki [on-line]. sjp.pwn.pl. [dostęp 2021-04-23]. (pol.).
  5. a b c Handwerkskammer Mannheim Rhein-Neckar-Odenwald: Zahlen. Daten. Fakten. Mannheim: Handwerkskammer Mannheim Rhein-Neckar-Odenwald, 2012.
  6. Über Uns | John Deere DE, www.deere.de [dostęp 2017-11-25].
  7. https://www.deere.de/
  8. Startseite – EvoBus GmbH, www.evobus.com [dostęp 2017-02-18] (niem.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Germany location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany (Wp article: en:Germany)
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Flag of Canada (Pantone).svg
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Mannheim-stadtteile.png
Autor: Frank, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stadtbezirke von Mannheim.
Baden-Wuerttemberg location map G.svg
Autor: Hanhil based on previous work by Ssch and kjunix, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Baden-Württemberg, showing position of Baden-Württemberg within Germany
Mannheim-Flagge.svg
SVG recreation of File:Mannheim-Flagge.png; original PNG by User:Frank-m.
Fernmeldeturm Mannheim, und die drei Hochhäuser am Neckar.jpg
Autor: Georg Buzin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fernmeldeturm Mannheim, mit den drei Hochhäusern am Neckar, 18 km dahinter sind die roten Warnleuchten von Windkraftanlagen bei Großniedesheim in Rheinland-Pfalz erkennbar (bei Fernsicht aus Heidelberg)
Mannheim-2014-Friedrichsplatz+Wasserturm-MA-054-059.jpg
Autor: Simsalabimbam, Licencja: CC BY-SA 3.0
Der Friedrichsplatz in Mannheim. V.l.n.r.: Kunsthalle (Rückseite), Maritim Hotel, Wasserturm und Rosengarten.
Baden-Württemberg MA.svg
Deutsch (de): Lagekarte von Mannheim in Baden-Württemberg, Deutschland.
English (en): Locator map of Mannheim in Baden-Württemberg, Germany.
français (fr): Plan de localisation de l'arrondissement Mannheim dans le Land Baden-Württemberg, Allemagne.
Nederlands (nl): Detailkaart van Mannheim in Baden-Württemberg, Duitsland.
Esperanto (eo): Situomapo de [[:eo:{{{mun}}}|komunumo nekonata]] en Mannheim, Baden-Württemberg, Germanio.
മലയാളം (ml): ജർമ്മനിയിലെ Baden-Württemberg Mannheim, ഭൂപടസ്ഥാനം.
Victoria-Turm Mannheim am Rangierbahnhof bei Nacht.jpg
Autor: Georg Buzin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Landschaftsbild Victoria-Turm Mannheim mit den Lichterketten des Rangierbahnhof, Pardunenbrücke, Kirche
Large power plant Mannheim in relation to the size of the skyscrapers.jpeg
Autor: Georg Buzin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Größenverhältnisse des Großkraftwerkes Mannheim im Vergleich zu einem 12-stöckigen Hochhaus, das 2,5 km davor teilweise vom Wald verdeckt steht. Fotografiert aus 17,6 km Distanz zum GKM in Heidelberg.
MannheimSchloss2001.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Skyline von Mannheim aus Heidelberg betrachtet 16-9.jpeg
Autor: Georg Buzin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Skyline von Mannheim aus Heidelberg betrachtet 16:9