Mapa kulturowa Ingleharta–Welzela

Mapa kulturowa Ingleharta–Welzela (także mapa kultur Ingleharta–Welzela, mapa kultury Ingleharta–Welzela)[1][2] – wykres punktowy stworzony przez politologów Ronalda Ingleharta i Christiana Welzela(ang.) na podstawie ankiet World Values Survey i European Values Survey[3].

Przedstawia ściśle powiązane wartości kulturowe, które różnią się między społeczeństwami w dwóch dominujących wymiarach: wartości tradycyjne vs. świecko-racjonalne na pionowej osi y i wartości przetrwania vs. wyrażania siebie na poziomej osi x. Przejście w górę na tej mapie odzwierciedla przejście od wartości tradycyjnych do świecko-racjonalnych, a przesunięcie w prawo odzwierciedla przejście od wartości przetrwania do wartości wyrażania siebie. Mapa pokazuje, gdzie znajdują się społeczeństwa w tych dwóch wymiarach. Klastry krajów odzwierciedlają ich wspólne wartości, a nie bliskość geograficzną[3].

Wartości tradycyjne podkreślają znaczenie religii, więzi rodzic-dziecko, szacunek dla władzy, absolutnych standardów i tradycyjnych wartości rodzinnych. Osoby, które wyznają te wartości, odrzucają zwykle rozwód, aborcję, eutanazję i samobójstwo. Społeczeństwa, które przyjmują te wartości, mają wysoki poziom dumy narodowej i nacjonalizmu. Wartości świecko-racjonalne mają przeciwstawne preferencje do wartości tradycyjnych[3]. Przejście od wartości tradycyjnych do świecko-racjonalnych zostało opisane jako „zasadniczo zastąpienie religii i przesądów nauką i biurokracją jako podstawą zachowań i relacji władzy w społeczeństwie”[4].

Wartości wyrażania siebie dają wysoki priorytet subiektywnemu samopoczuciu, samoekspresji i jakości życia. Niektóre wartości bardziej powszechne w społeczeństwach, które je przyjmują, to ochrona środowiska, rosnąca tolerancja wobec cudzoziemców, mniejszości LGBT oraz równość płci, rosnące żądania udziału w podejmowaniu decyzji w życiu gospodarczym i politycznym (autonomia i wolność od władzy centralnej), zaufanie międzyludzkie, umiar polityczny i przesunięcie wartości wychowawczych z nacisku na ciężką pracę na wyobraźnię i tolerancję. Przejście od przetrwania do wyrażania siebie oznacza również przejście od społeczeństwa przemysłowego do społeczeństwa postindustrialnego, a także popularyzację wartości demokratycznych[4][5].

Według autorów: „Te dwa wymiary wyjaśniają ponad 70 procent wariancji międzynarodowościowej w analizie czynnikowej dziesięciu wskaźników – a każdy z tych wymiarów jest silnie skorelowany z wynikami innych ważnych orientacji”[3]. Autorzy podkreślają, że status społeczno-ekonomiczny nie jest jedynym czynnikiem determinującym położenie kraju, gdyż ważnym czynnikiem jest także ich dziedzictwo religijne i kulturowo-historyczne[4].

Przypisy

  1. ↑ Nierówności mogą zmienić strukturę społeczną. To koniec kapitalizmu jaki znamy?, forsal.pl, 17 października 2021 [dostęp 2022-01-29] (pol.).
  2. ↑ Anna Kwiatkowska. Kulturowe zróżnicowanie świata a mapa bogactwa i biedy. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej”, t. XIV, 4 (33) 2009, 5-32.
  3. ↑ a b c d Ronald Inglehart, Christian Welzel, Changing Mass Priorities: The Link between Modernization and Democracy, „Perspectives on Politics”, 8 (2), 2010, s. 551–567, ISSN 1537-5927, JSTOR: 25698618 [dostęp 2022-01-29].
  4. ↑ a b c Kjell Engelbrekt, Bertil Nygren, Russia and Europe: Building Bridges, Digging Trenches, Routledge, 18 marca 2014, s. 32, ISBN 978-1-136-99201-8 [dostęp 2022-01-29] (ang.).
  5. ↑ Serena Simoni, Understanding Transatlantic Relations: Whither the West?, Routledge, 29 maja 2013, s. 1, ISBN 978-1-136-47695-2 [dostęp 2022-01-30] (ang.).