Marabut jawajski

Marabut jawajski
	Leptoptilos javanicus
	(Horsfield, 1821)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	bocianowe
Rodzina	bociany
Rodzaj	Leptoptilos
Gatunek	marabut jawajski
Synonimy
	Ciconia Javanica Horsfield, 1821;
	Ciconia Javanica Horsfield, 1821;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie

Marabut jawajski^[4] (Leptoptilos javanicus) – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianów (Ciconiidae). Występuje w południowej i południowo-wschodniej Azji. Narażony na wyginięcie.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1821 roku amerykański przyrodnik Thomas Horsfield, nadając mu nazwę Ciconia Javanica^[2]. Holotyp pochodził z Jawy^[5].

Gatunek monotypowy^[5]^[6].

Etymologia

Leptoptilos: gr. λεπτος leptos „delikatny”; πτιλον ptilon „pióro”^[7].
javanicus: Jawa, Indonezja^[8].

Zasięg występowania

Marabut jawajski występuje w Nepalu, Indiach i Sri Lance do południowej Chińskiej Republiki Ludowej (gdzie prawdopodobnie jest wymarły), w Indochinach, na Wielkich Wyspach Sundajskich i Bali^[5]^[6]^[9].

Morfologia

Marabut jawajski w locie

Długość ciała 110–120 cm^[5], rozpiętość skrzydeł 2,1 m^[10]; masa ciała 4000–5230 g^[5]. Jego grzbiet jest czarny, a brzuch biały. Głowę ma podobną do sępa, z długim i grubym dziobem. U ptaków dorosłych twarz jest czerwonawa, a szyja żółta, osobniki młodociane mają brązowawą głowę i białą szyję^[11].

Ekologia

Zamieszkuje różnego rodzaju tereny podmokłe naturalne lub zmodyfikowane przez człowieka, zarówno otwarte, jak i zalesione. Populacje na wybrzeżach często spotykane w namorzynach lub na równiach pływowych^[3].

W skład pożywienia tego zwierzęcia wchodzą jaszczurki, gryzonie, żaby, owady^[10], ryby, skorupiaki i padlina^[5].

Gniazduje kolonijnie na dużych drzewach; historycznie odnotowywano też gniazda na klifach^[3]. Gniazdo to duża konstrukcja z gałązek, szeroka na około 1,5 m i o głębokości około 1,2 m^[5]. W zniesieniu 2–4 jaja, najczęściej 3^[5].

Status zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 1994 roku klasyfikuje marabuta jawajskiego jako gatunek narażony na wyginięcie (Vulnerable – VU). Trend liczebności populacji jest spadkowy i szacuje się ją na 5500–10 000 dorosłych osobników^[3].

Przypisy

↑ Leptoptilos javanicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b T. Horsfield. Systematic Arrangement and Description of Birds from the Island of Java. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13, s. 188, 1821. (ang. • łac.).
↑ ^a ^b ^c ^d Leptoptilos javanicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ciconiidae Sundevall, 1836 - bociany - Storks (Wersja: 2015-09-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-07-07].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h A. Elliott, E.F.J. Garcia & P.F.D. Boesman: Lesser Adjutant (Leptoptilos javanicus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2022. DOI: 10.2173/bow.lesadj1.01. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Storks, frigatebirds, boobies, cormorants, darters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Leptoptilos [dostęp 2022-07-07] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, javanicus [dostęp 2022-07-07] .
↑ Elliott, A., Garcia, E.F.J. & Boesman, P.: Lesser Adjutant (Leptoptilos javanicus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-26].
↑ ^a ^b Lesser Adjutant. Betelnut Jeep Tours, 2007. [dostęp 2009-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-18)].
↑ Lesser Adjutant Leptoptilos javanicus. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2022-07-09]. (ang.).

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Leptoptilos javanicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[hor-2] T. Horsfield. Systematic Arrangement and Description of Birds from the Island of Java. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13, s. 188, 1821. (ang. • łac.).

[iucn-3] Leptoptilos javanicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mie&kuz-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ciconiidae Sundevall, 1836 - bociany - Storks (Wersja: 2015-09-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-07-07].

[botw-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h A. Elliott, E.F.J. Garcia & P.F.D. Boesman: Lesser Adjutant (Leptoptilos javanicus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2022. DOI: 10.2173/bow.lesadj1.01. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Storks, frigatebirds, boobies, cormorants, darters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-26]. (ang.).

[7] The Key to Scientific Names ↓, Leptoptilos [dostęp 2022-07-07] .

[8] The Key to Scientific Names ↓, javanicus [dostęp 2022-07-07] .

[hbwa-9] Elliott, A., Garcia, E.F.J. & Boesman, P.: Lesser Adjutant (Leptoptilos javanicus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-26].

[betel-10] Lesser Adjutant. Betelnut Jeep Tours, 2007. [dostęp 2009-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-18)].

[ebird-11] Lesser Adjutant Leptoptilos javanicus. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2022-07-09]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne