Marceli Jastrzębiec-Śniadowski

Władysław Śniadowski
Grot
Ilustracja
Marceli Jastrzębiec-Śniadowski w okresie służby w Legionach Polskich
pułkownik artylerii pułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

3 stycznia 1878
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

15 marca 1927
Lwów

Przebieg służby
Lata służby

1915–1940

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier,
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie,
Pennant of the Volunteer Army (Second Polish Republic) in War 1920.png Armia Ochotnicza

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

1 pułk artylerii,
6 pułk artylerii ciężkiej

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, trzykrotnie)

Marceli Jastrzębiec-Śniadowski, ps. „Grot” (ur. 3 stycznia 1878 w Stanisławowie, zm. 15 marca 1927 we Lwowie) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego.

Życiorys

Syn Jana Jastrzębca-Śniadowskiego i Henryki Anderle von Sylor, córki austriackiego Feldmarschalleutnanta, Roberta Anderle von Sylor. Ukończył gimnazjum i Politechnikę Lwowską z tytułem inżyniera. Z wykształcenia geometra. W ramach zawodu był powoływany jako superarbiter. Pełnił funkcję dyrektora Banku Rolnego we Lwowie.

Twórca kawalerii lwowskiego Sokoła. Wraz z 40 sokolnikami wyruszył do Krakowa po wybuchu I wojny światowej 1914. Dowódca 5. baterii II dywizjonu 1 pułku artylerii Legionów Polskich. Awansowany do stopnia porucznika z dniem 29 września 1914[1], do kapitana z dniem 2 lipca 1915 (ze starszeństwem z dniem 13 grudnia 1914)[2]. Od połowy stycznia 1916 dowodził I dywizjonem tegoż pułku[3]. Z dniem 1 listopada 1916 został awansowany do stopnia majora[4][5][6]. Od 7 lutego do 18 września 1917 dowódca tegoż pułku[7]. Bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego.

Dekretem Naczelnego Wodza Wojsk Polskich z 12 kwietnia 1919 przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu podpułkownika[8] i przydzielony do Dowództwa „Wschód” z dniem 1 listopada 1918[9]. Podczas wojny polsko-ukraińskiej twórca, organizator[10] i dowódca artylerii podczas obrony Lwowa[11][12]. Najwyższy rangą oficer obrony Lwowa po zamachu ukraińskim w 1918 i jeden z jej dowódców. 29 maja 1920 zatwierdzony został w stopniu pułkownika artylerii z dniem 1 kwietnia 1920. Został inspektorem artylerii przy Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów”. Latem 1920 w trakcie wojny polsko-bolszewickiej zorganizował i objął dowództwo nad 205 Ochotniczym pułkiem artylerii polowej w składzie Armii Ochotniczej (pierwszy dowódca kpt. Aleksander Lewicki). W 1922 roku zweryfikowany został w stopniu pułkownika rezerwy artylerii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwowych artylerii[13][14]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 6 pułku artylerii ciężkiej we Lwowie (w 1924 określony jako oficer niezdolny do służby wojskowej)[15][16]. Jako oficer formalnie przydzielony do tej jednostki w 1926 został zwolniony od obowiązku służby wojskowej[17].

Zmarł 15 lub 17 marca 1927. Pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa w kwaterze dowódców (kwatera II, miejsce 58)[18]. Na skutek różnic poglądów (M. Ś. był zwolennikiem polityki Romana Dmowskiego) popadł w niełaskę u marszałka Józefa Piłsudskiego i nie awansował mimo wybitnych sukcesów bojowych. Marceli Śniadowski był patronem ulicy we Lwowie (od ul. Kulparkowskiej ku zachodowi).

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, s. 41.
  2. ↑ Wacław Chocianowicz, Dzieje 1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów Józefa Piłsudskiego, Londyn 1967, s. 182–183.
  3. ↑ Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, s. 139.
  4. ↑ Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, s. 186.
  5. ↑ Mianowania w Legionach. „Kurjer Lwowski”. Nr 633, s. 6, 18 grudnia 1916. 
  6. ↑ Ostatnie nowiny. Wojskowe. „Głos Stolicy”, s. 3, Nr 20 z 18 grudnia 1916. 
  7. ↑ Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, s. 191, 211.
  8. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, nr 44, poz. 1434.
  9. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, nr 45, poz. 1495.
  10. ↑ Semper Fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990.
  11. ↑ Cmentarz Obrońców Lwowa. irekw.internetdsl.pl. [dostęp 2014-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 września 2015)].
  12. ↑ Obsada personalna obrony Lwowa 1 - 22.11.1918r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-12-10].
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 836.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 762.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 790.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 708.
  17. ↑ Rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 172, Nr 22 z 5 czerwca 1926. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 
  18. ↑ Groby dowódców i działaczy. W: W szesnastą rocznicę. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 29.
  19. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.

Bibliografia

  • Jerzy Pogonowski, Bój o Lwów,Lotos, Gdańsk, 1921
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Aleksander Kawałkowski ,Z dziejów odbudowy państwa, szkice, 1933
  • Wacław Chocianowicz, Dzieje 1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów Józefa Piłsudskiego, Londyn 1967.
  • Eligiusz Kozłowski, Mieczysław Wrzosek, Historia oręża polskiego, 1795-1939, 1983
  • Bogusław Polak, Wojsko Polskie 1914-1922, 1986
  • Józef Garliński, Pierwszy Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego 1914-1945, Londyn 1987
  • Mieczysław Wrzosek, Wojsko Polskie i operacje wojenne lat 1918-1921, 1988
  • Stanisław Sławomir Nicieja, Cmentarz Obrońców Lwowa , 1990
  • Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, ISBN 83-7016-697-0.
  • Ferdynand Pawłowski, Wacław Przemysław Turek, Wspomnienia legionowe, 1994
  • Wacława Milewska, Janusz Tadeusz Nowak, Maria Zientara, Legiony Polskie 1914-1918: zarys historii militarnej i politycznej, 1998
  • Wiktor Krzysztof Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917: słownik biograficzny, 2005
  • Przed 16-stu laty – mobilizacja Małopolskich Oddziałów Armii Ochotniczej. „Wschód”, s. 4, Nr 16 z 30 czerwca 1936. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Pennant of the Volunteer Army (Second Polish Republic) in War 1920.png
Autor: image taken by Mathiasrex Maciej Szczepańczyk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pennant of the Volunteer Army (Second Polish Republic) in War 1920
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy
PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Marceli Jastrzębiec-Śniadowski 02.jpg
Kpt Marceli Jastrzębiec-Śniadowski