Marcinków (województwo dolnośląskie)

Marcinków
— wieś —
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Bystrzyca Kłodzka
Wysokość	700–820 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	6[1]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-512
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0851376
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka Marcinków
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Marcinków
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Marcinków
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Marcinków
50°16′47″N 16°46′11″E/50,279722 16,769722

Marcinków (niem. Martinsberg) – wyludniająca się wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Marcinków był dawną wsią gwarecką. W dokumentach z 1344 r. wymienia się ją pod nazwą Mertetindorf, a w 1465 r. jako Merbotindorf (czyli Nierobocin), co sugeruje, że była zwolniona od pańszczyzny. Wiadomo jednak, że już wtedy zaprzestano tu wydobycia srebra. W XV w. wytapiano tu także szkło^[2].

W 1481 r. rodzina Gregor otrzymała z rąk Henryka Starszego Podiebradowicza teren wsi wraz z prawem do poszukiwania i wydobycia rud. W 1575 roku powstała tu kopalnia „Sankt Anna”, w której eksploatowano złoża galeny^[2]. We wsi w 1598 r. stanął kościół pw. św. Marcina, pełniący rolę kościoła cmentarnego^[2]. Rozwój gospodarczy przerwany jednak został przez wojnę trzydziestoletnią, która w 1623 r. zniszczyła także kościół. Ożywienie gospodarcze nastąpiło dopiero w XVIII w. wraz z przejęciem okolicznych ziem przez ród Wallisów^[2]. W 1701 r. odbudowano kościół.

Kolejną próbą wznowienia działalności górniczej było otwarcie w 1749 r. kopalni (Zum reichen Segen), a w 1755 r. huty (Friedrichs Silberhütte) przez spółkę kpt. von Zerbsta i radcy podatkowego Menzeliusa. Prace górnicze zeszły do głębokości 25 m. Przerwane zostały w roku 1784, po czym teren wsi został podzielony na trzy części własnościowe. Jeszcze jedną nieudaną próbę reaktywacji górnictwa podjęto w 1855 r.

Współczesność

Po 1945 r. Marcinków został zasiedlony przez niewielką grupę Polaków, jednak z biegiem lat pustoszał i popadał w ruinę. W latach 50. prowadzono tu prace poszukiwawcze rud uranu. Znaleziono niewielkie okruszcowania, których eksploatacja okazała się nieopłacalna na skalę przemysłową.

Obecnie wieś liczy zaledwie kilka zamieszkanych domów. W marcu 2011 liczyła zaledwie 6 mieszkańców^[1], będąc najmniejszą miejscowością gminy Bystrzyca Kłodzka. Mimo bardzo dobrych walorów krajobrazowych wieś nie rozwija się, a działalność rolnicza prowadzona jest na znikomą skalę. Barokowy kościół został zrujnowany, a cenne elementy starej kamieniarki stają się łupem złodziei dzieł sztuki.

Turystyka

Przez wieś przechodzi żółty szlak turystyczny z Romanowa do przełęczy Puchaczówka. Ponad wsią wznosi się szczyt Skowroniej Góry z bardzo dobrą panoramą na całą wschodnią część ziemi kłodzkiej.

Przypisy

Bibliografia

• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
• Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 16 Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1993, ​ISBN 83-7005-095-6​, ​ISBN 83-7005-341-6​.
• Krzysztof R. Mazurski Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, Sudety Oficyna Wydawnicza Oddziału Wrocławskiego PTTK, Wrocław 1995, ​ISBN 83-85550-48-8​.
• Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, mapa turystyczna, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa-Wrocław 1991