Marczów

Marczów

wieś
Kościół pw. św. Katarzyny
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	lwówecki
Gmina	Wleń
Wysokość	250-340[1] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	373[2]
Strefa numeracyjna	75
Tablice rejestracyjne	DLW
SIMC	0193128
Położenie na mapie gminy Wleń Marczów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Marczów
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Marczów
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego Marczów
51°02′38″N 15°38′24″E/51,043889 15,640000

Marczów – wieś łańcuchowa w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Wleń w dolinie potoku Ośna nad rzeką Bóbr, pośród wzniesień Pogórza Izerskiego: Kątnicy (379 m n.p.m.) Włócznika (386 m n.p.m.) i Łopaty (366 m n.p.m.) po stronie północnej i od południa wzdłuż masywu Baraniej Góry (309 m n.p.m.)^[1].

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Historia

Marczów zwany dawniej: Góraszką, Märzdorf am Bober, Mertzdorf, Mertinsdorf, powstał we wczesnym średniowieczu, jednak pierwsze udokumentowane wzmianki pochodzą z 1315 roku^[1]. Po wojnie 30-letniej nastąpił bardzo intensywny rozwój osady^[1]. W początkach XIX wieku we wsi znajdowały się szkoła katolicka, młyn, browar, gorzelnia, 3 gospody i 3 warsztaty płóciennicze^[1]. Ludność zajmowała się głównie rzemiosłem, hodowlą owiec i sadownictwem. 5 kwietnia 1844 urodził się tu Johannes Titz, budowniczy jednych z najsłynniejszych na świecie fisharmonii artystycznych.

Od 1909 r. wieś uzyskała połączenie kolejowe, w związku z budową ostatniego odcinka Kolei Doliny Bobru z Jeleniej Góry do Lwówka Śląskiego^[1].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[3]:

• kościół filialny pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej znajduje się w centrum wsi; pochodzi z połowy XIV w. Barokowy kościół zbudowano w 1707 r. - XVIII w. na ruinach wcześniejszej świątyni. W kościele godne uwagi jest XVIII-wieczne barokowe wnętrze z drewnianym polichromowanym ołtarzem i amboną, drewnianym prospektem organowym i chrzcielnicą oraz liczne drewniane i kamienne figurki a także obrazy olejne^[4]. Na wieży świątyni po stronie północnej, od cmentarza, można zobaczyć tzw. "Pogańską głowę" upamiętniającą najazd Mongołów na Polskę. W kościele pw. św. Katarzyny pracują księża Michalici.
• cmentarz przykościelny
• ogrodzenie z bramami wokół świątyni, na murach którego zachowały się trzy kamienne epitafia z przełomu XVII/XVIII w.
• zabudowania z końca XIX wieku
  • dwór, obecnie dom mieszkalny nr 104, z trzeciej ćwierci XIX w.
  • dom nr 108, z XVIII w., XIX w.

Inne zabytki^[1]:

• figurka Chrystusa Króla przed kościołem, stojąca na postumencie dawnego pomnika ofiar I wojny światowej
• liczne kapliczki wybudowane w latach 1416-1810, kiedy to osada poddana była wpływom zakonu Benedyktynek z Lubomierza. Najstarsza z zachowanych kapliczek pochodzi z roku 1687 r. Na zachodnim stoku Łopaty ruiny tzw. Babiego Gródka - obecnie jest to teren chroniony poddany pracom archeologicznym
• trasa Golgoty upamiętniająca mękę i śmierć Chrystusa przebiegała kiedyś w zachodniej części masywu Baraniej Góry (309 m n.p.m.)
• liczne domy architektury łużyckiej
• monumentalna skała Lolerai zwana też Marczowską Skałą znajduje się po stronie południowej w kierunku Wlenia; z urwiska 300 m n.p.m. rozlega się panorama Wlenia. Niegdyś był tu punkt widokowy, pod którym znajdowała się figurka rusałki Lore Lay. Miejsce to jest zlokalizowane wzdłuż mało dziś używanego szlaku Śliwkowej Ścieżki

Stan obecny

Dziś w Marczowie działa elektrownia wodna, zlokalizowana w miejscu działającego przed pięciuset laty młyna, dwa pensjonaty ("Jaskółka" i "Na Wzgórzu") kilka sklepów, poczta i inne przedsiębiorstwa. Mieszkańcy zajmują się głównie rolnictwem, jednak w większość pracuje poza wsią.

Turystyka i rekreacja

Przez osadę znajdującą się na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru przepływa chętnie odwiedzana przez wędkarzy i kajakarzy rzeka Bóbr. Ponadto przebiega tędy żółty szlak prowadzący z Nowego Lądu do Świerzawy oraz rozpoczyna się biegnący dalej w kierunku Przeździedzy czarny szlak czarny prowadzący do Płoszczyny, gdzie kończy się w zetknięciu z niebieskim niebieski Europejskim Szlakiem Długodystansowym [E-3].

Galeria

• 

  Wieża kościoła

• 

  Przykościelny cmentarz

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.

Linki zewnętrzne

• Gmina Wleń - Historia i Turystyka