Marek Abramowicz

Marek Abramowicz

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	6 czerwca 1945 Chełm
Specjalność: astrofizyka

Marek Artur Abramowicz (ur. 6 czerwca 1945 w Chełmie) – polski naukowiec, astrofizyk. Autor przeszło 200 prac naukowych^[1] z zakresu ogólnej teorii względności, astrofizyki wysokich energii, teorii akrecji, czarnych dziur, figur równowagi gwiazd i innych. Promotor kilkunastu doktorantów, z których kilkoro zostało profesorami w renomowanych uczelniach USA, Europy i Chin (m.in. Piero Madau, Omer Blaes, Ewa Szuszkiewicz)^[1].

Życiorys

Pochodzenie i wykształcenie

Chociaż urodził się w Chełmie, dzieciństwo i młodość spędził w Gdańsku. Został absolwentem gdańskiego IX Liceum Ogólnokształcącego. Jako uczeń tego liceum był finalistą Olimpiady Matematycznej i zdobył II miejsce w Olimpiadzie Astronomicznej^[2]. Następnie studiował matematykę i astronomię na Uniwersytecie Wrocławskim^[3], gdzie uzyskał dyplom magistra w 1968.

Działalność naukowa

Po ukończeniu studiów przez rok był asystentem profesora Andrzeja Hulanickiego w Instytucie Matematycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Zdecydował się jednak na karierę naukową w dziedzinie fizyki i przeniósł się do Warszawy^[2]. Pracę doktorską z fizyki teoretycznej^[1] obronił na Uniwersytecie Warszawskim w 1974. Jego promotorem był Andrzej Trautman. Pracował przez wiele lat w Centrum Astronomicznym Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie, rok na kalifornijskim Uniwersytecie Stanforda i dwa lata na Uniwersytecie Teksańskim w Austin^[1]. Od 1981, przez wiele lat, prowadził badania i wykładał w zespole kierowanym przez brytyjskiego kosmologa Dennisa Sciamę: najpierw na Uniwersytecie Oksfordzkim w Anglii, a później we włoskiej Scuola Internazionale Superiore di Studi Avanzati (SISSA) w Trieście^[3].

W latach 1990–1994 profesor w Nordic Institute for Theoretical Physics (Nordita) w Kopenhadze^[3]. Od 1993 pracuje na Uniwersytecie w Göteborgu i Uniwersytecie Technicznym Chalmersa (w tym samym mieście), gdzie kieruje katedrą astrofizyki^[1]. W 2004 otrzymał od prezydenta RP nominację na polską (belwederską) profesurę. Jako wizytujący profesor od kilku lat pracuje w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie^[3]. Należy do kilku stowarzyszeń międzynarodowych oraz jako Old Fellow do Linacre College w Oksfordzie^[1].

W latach osiemdziesiątych pisał dla paryskiej „Kultury”^[3]. Liczne popularne artykuły Abramowicza ukazywały się w „Świecie Nauki”, „Uranii”, „Delcie”, „Scientific American”, „American Journal of Physics”, w szwedzkim „Forskning och Framsteg” i innych czasopismach^[1]. Pisuje artykuły nie tylko o tematyce ścisłej, ale również na poziomie popularnonaukowym, np. o przeprowadzonej w 1933 przez rząd Adolfa Hitlera lustracji niemieckiej inteligencji i spowodowanym nią upadku niemieckiej matematyki i fizyki, o dacie śmierci Jezusa na krzyżu, o historii hejnału z Wieży Mariackiej, a w „Gazecie Wyborczej” również o astrologii^[1]. Chętnie bierze udział w popularnych wykładach – między innymi w czeskim obserwatorium w Ondřejovie, niedaleko Pragi. Jest częstym gościem społecznego „Uniwersytetu w Bielicach”, w którym zaprezentował dotąd 10 popularnonaukowych wykładów^[4].

Życie prywatne

Jest żonaty z Henryką Kozicką, ma dwoje dzieci: córkę Weronikę i syna Tomasza.

Nagrody

• W 2007 Marek Abramowicz otrzymał szwedzką Nagrodę Sixtena Heymansa, przyznawaną co trzy lata przez Uniwersytet w Göteborgu na przemian literatowi i uczonemu.
• W 2011 Marek Abramowicz został nagrodzony stypendium Fundacji Hasselblad. Przyznane stypendium ma charakter nagrody i jest przeznaczone na kilkumiesięczny, twórczy pobyt w należącym do Fundacji zamku Grez-sur-Loing.

Przypisy

Bibliografia

• Mieczysław Kowalcze: Marek Abramowicz. W: Janusz Laska, Mieczysław Kowalcze: Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej. T. 1 (A–J). Kłodzko-Nowa Ruda: Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, 2009., ISBN 978-83-60478-90-5.

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Marka Abramowicza
• Marek Abramowicz na stronie Nowego Gierałtowa
• Prof. dr Marek Artur Abramowicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2008-01-25] .