Marek Barbasiewicz

Marek Barbasiewicz
Ilustracja
Imię i nazwisko

Marek Antoni Barbasiewicz

Data i miejsce urodzenia

5 lutego 1945
Przeworsk

Zawód

aktor, artysta malarz

Lata aktywności

od 1967

Zespół artystyczny
Teatr Narodowy
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Marek Antoni Barbasiewicz (ur. 5 lutego 1945 w Przeworsku) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, malarz.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Przeworsku[1] na Podkarpaciu. Wkrótce wraz z rodziną przeprowadził się do Zgorzelca, a następnie do Wrocławia, gdzie w dzielnicy Oporów jego ojciec został dyrektorem warzywnego PGR-u[2]. Jego wuj, Tadeusz Rolski[2], był pułkownikiem pilotem Wojska Polskiego, brał udział w II wojnie światowej, bitwie o Anglię i działaniach wojennych w Afryce. Bracia Marka Barbasiewicza także zostali wojskowymi, służyli w lotnictwie, Marynarce Wojennej[3].

W latach 1951–1954 uczęszczał do wrocławskiej Szkoły Podstawowej nr 15. Potem z rodziną przeniósł się do Fromborka[2]. Naukę kontynuował we fromborskiej Szkole Podstawowej im. Mikołaja Kopernika, gdzie jego zainteresowania plastyczne rozbudził ówczesny pedagog i kierownik szkoły Jan Król, m.in. rysował węglem z ogniska na workach papierowych po cukrze[2]. W 1964 ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Piotra Potworowskiego w Poznaniu[4]. Jego ojciec liczył, że kolejnym krokiem będą studia architektoniczne[5]. W 1987 zdał egzamin przed ministerialną komisją i otrzymał uprawnienia artysty malarza[2].

Początki kariery

Jego starszy kolega z poznańskiego liceum plastycznego, Jonasz Kofta i dyrektor Teatru Polskiego w Poznaniu – Marek Okopiński, zachęcili go, aby spróbował swoich sił na egzaminie do szkoły aktorskiej[2]. Brał udział w kabaretach, śpiewał piosenki i otrzymał wyróżnienie w konkursie recytatorskim we Wrocławiu, który wygrał wówczas Janusz Gajos[2]. Dostał się do szkoły aktorskiej za pierwszym razem, jednak jego decyzji o karierze aktorskiej nie zaakceptował jego ojciec, z którym nie miał dobrych relacji określając go jako człowieka z „pruskim systemem myślenia”[6]. Odcięty od pieniędzy ojca w czasie studiów, musiał szukać pomocy u swojej matki i ciotek[6]. Wziął nawet udział w modowej sesji zdjęciowej, przez którą niemal nie został wyrzucony ze studiów[6]. W 1968 zdobył dyplom ukończenia Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi[7].

We wrześniu 1968 został zaangażowany przez Janusza Kłosińskiego do Teatru Nowego w Łodzi, gdzie zadebiutował jako żandarm w Rewizorze Gogola u boku Kłosińskiego (ówczesnego dyrektora teatru), Bohdany Majdy, Wandy Chwiałkowskiej, Zygmunta Zintela, Wandy Jakubińskiej, Tadeusza Szmidta i Andrzeja Maya.

Na srebrnym ekranie pojawił się po raz pierwszy w filmie telewizyjnym Jerzego Hoffmana Ojciec (1967) z Tadeuszem Fijewskim, a następnie w serialach wojennych – Stawka większa niż życie (1968) i Czterej pancerni i pies (1970). Na kinowym ekranie zadebiutował jako kelner w dramacie fantasy Wojciecha Hasa Sanatorium pod Klepsydrą (1973) u boku Gustawa Holoubka.

Grywał amantów, ojców rodziny i twarde charaktery[8]. Powszechnie znany jest z takich produkcji jak: Lubię nietoperze (1985)[9], Na kłopoty… Bednarski (1986), Magnat (1986), Zabij mnie glino (1987), Żegnaj, Rockefeller (1992), Psy II (1994)[10], Miodowe lata (1998−2003), Na dobre i na złe (2000−2005), Fala zbrodni (2006−2007), Och, Karol 2 (2011)[11] czy Prawo Agaty (2012−2015).

Kariera sceniczna

Grał w teatrach: Nowym w Łodzi (1968–1979), im. Stefana Żeromskiego w Kielcach (1993), poznańskiej Scenie na Piętrze (1996) oraz warszawskich:

Współpracował z takimi reżyserami jak: Jerzy Grzegorzewski (Hamlet), Andrzej Łapicki, Jan Englert (Kordian Juliusza Słowackiego), Kazimierz Kutz (Kartoteka Tadeusza Różewicza), Janusz Wiśniewski, Jerzy Jarocki (Błądzenie według Witolda Gombrowicza), Andrzej Seweryn (Ryszard II), Zygmunt Hübner czy Kazimierz Dejmek.

Kariera ekranowa

Stał się cenionym aktorem drugiego planu, od ról amantów (seriale: Zaklęty dwór – 1976 – i Rodzina Połanieckich – 1978 – oraz film kinowy Czułe miejsca – 1980, rola awangardowego artysty Allana Kowalskiego obok Hanny Dunowskiej) i czarnych charakterów (rola młodego wychowawcy z więzienia dla nieletnich w serialu Ballada o Januszku, czy jako „Donald”, człowiek Stawskiego w sensacyjnym obrazie Zabij mnie glino 1987), do kreowania ról homoseksualistów (postać Jurka Zbierskiego, kochanka Conrada Heinricha (Jan Englert) w dramacie Magnat i serialu Biała wizytówka (1986) Filipa Bajona, którego losy związane są dramatycznie z dziejami książąt pszczyńskich, hrabiego Paszkowskiego w dramacie polsko-amerykańskim o okupacyjnej tragedii Cyganów I skrzypce przestały grać (And the Violins Stopped Playing, 1988) czy esesmana Totha w filmie Deborah (1995), miotającego się między miłością do mężczyzny a wiernością nazistowskim ideałom) i biseksualistów (Schodami w górę, schodami w dół – 1988 – jako hipnotyzer Ordęga).

W latach 1998–2003, w serialu Miodowe lata grał Jana Marszałka, szefa Karola Krawczyka – głównego bohatera (w tej roli Cezary Żak). Tę rolę powtórzył także w 2004 roku, w spin-offie sitcomu, Całkiem nowe lata miodowe. W operze mydlanej TVP2 Na dobre i na złe (2000–2005) wcielił się w postać docenta Dariusza Depczyka, specjalisty ds. lecznictwa szpitalnego Mazowieckiej Kasy Chorych, ojca Macieja. Wystąpił gościnnie w popularnych sitcomach 13 posterunek (1998) i Lokatorzy (2002) oraz serialach kryminalnych Kryminalni (2004) i Fala zbrodni (2006).

Wielokrotnie nagrywał także role dubbingowe. Jego najsłynniejszą rolą dubbingową jest złowrogi lew Skaza z filmu Walta Disneya Król Lew z 1994 roku. Użyczył również głosu Skazie w sequelu pt. Król Lew II: Czas Simby i w spin-offie Lwia Straż. Pozostałe postacie dubbingowane przez aktora to m.in.: Rourke z animacji Atlantyda – Zaginiony ląd (2001), profesor Robert Kaufman z filmu Scooby Doo i cyberpościg (2001) oraz Lord Milori z filmu Dzwoneczek i sekret magicznych skrzydeł (2012).

Życie prywatne

Od sierpnia 1968 przez kilka miesięcy spotykał się z tancerzem Gerardem Wilkiem[12]. W 1992, po tym, jak pojawiła się plotka o jego romansie z nastolatką, w wywiadzie przeprowadzonym przez Marię Nurowską dla magazynu „Pani”[13] dokonał publicznego coming outu[8]. Tym samym został pierwszą osobą publiczną w Polsce, która na przełomie lat 80. i 90. otwarcie mówiła o homoseksualnej orientacji[14]. Od 1978 jest w stałym związku z mężczyzną[8][15].

Odznaczenia

Spektakle teatralne (wybór)

  • 1976 – Awaria jako Wróblewski (reż. K. Dejmek)
  • 1981 – Chamsin jako Bert, Kuba, Ben, Podróżny (reż. Jerzy Rakowiecki)
  • 1986 – Baba-Dziwo jako Normon Gondor (reż. Mariusz Dmochowski)
  • 1995 – Baron cygański jako Carnero (reż. Ryszard Peryt)
  • 2004 – Błądzenie jako Komendant komisariatu policji, Proboszcz, Szambelan (reż. Jerzy Jarocki)
  • 2007 – Chłopcy z Placu Broni jako Kolnay, Wendauer, Włoch, Czetneki, Doktor (reż. Michał Zadara)

Teatr Telewizji:

  • 1974 – Biografia jako Warwick (reż. Laco Adamik)
  • 1981 – Antygona jako Posłaniec (reż. Jerzy Gruza)
  • 1982 – Człowiek z dwóch czasów jako Speaker tv (reż. L. Adamik)
  • 1991 – Burza jako Sebastian (reż. L. Adamik)
  • 1992 – Becket, czyli honor Boga jako Henryk II (reż. Grzegorz Warchoł)
  • 1995 – Czwarty poziom jako Scorza (reż. Tadeusz Kijański)
  • 1997 – Bezdroża serca i umysłu jako Markiz de Pranzi (reż. Krzysztof Zaleski)
  • 2000 – Co nie jest snem jako Mistrz (reż. K. Zaleski)

Filmografia

Dubbing

Przypisy

  1. ↑ Personalidade: Marek Barbasiewicz (Polônia). InterFilmes.com. [dostęp 2019-08-09]. (port.).
  2. ↑ a b c d e f g Mateusz Przyborowski (2015-11-02): Przez podłe i gangsterskie role można uciec od sztancy amanta. „Gazeta Olsztyńska”. [dostęp 2019-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-09)]. (pol.).
  3. ↑ Marek Barbasiewicz: Mojej mamie było przykro, że jestem gejem. „Super Express”. [dostęp 2019-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-26)]. (pol.).
  4. ↑ Absolwenci – rocznik 1964. Liceum Plastyczne im. Piotra Potworowskiego w Poznaniu. [dostęp 2016-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-09)]. (pol.).
  5. ↑ Wbrew surowemu ojcu. Wirtualna Polska. [dostęp 2019-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-09)]. (pol.).
  6. ↑ a b c Ojciec gasił odbiornik. Wirtualna Polska. [dostęp 2019-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-09)]. (pol.).
  7. ↑ Marek Barbasiewicz. Plejada.pl. [dostęp 2019-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-09)]. (pol.).
  8. ↑ a b c Polski aktor o swoim homoseksualnym związku. Fakt.pl. [dostęp 2019-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-09)]. (pol.).
  9. ↑ Marek Barbasiewicz. ČSFD.cz. [dostęp 2019-08-09]. (cz.).
  10. ↑ Marek Barbasiewicz (5 de Fevereiro de 1945). Filmow. [dostęp 2019-08-09]. (port.).
  11. ↑ Marek Barbasiewicz. Osobnosti.cz. [dostęp 2019-08-09]. (cz.).
  12. ↑ Agnieszka Święcicka: Był „sekretem Marka Barbasiewicza”. O romansie tancerza i aktora wiedziało tylko kilka osób. Plejada.pl, 2022-04-29. [dostęp 2022-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-29)]. (pol.).
  13. ↑ Były kpiny, szydzenie. Wirtualna Polska. [dostęp 2019-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-09)]. (pol.).
  14. ↑ Krzysztof Tomasik (2006-08-02): Polskie coming outy: Marek Barbasiewicz, aktor, który zrobił to pierwszy. InnaStrona.pl. [dostęp 2019-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-09)]. (pol.).
  15. ↑ Marek Barbasiewicz zdradził, że ma partnera. Plejada.pl. [dostęp 2017-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-12)]. (pol.).
  16. ↑ a b Marek Barbasiewicz. Teatr Narodowy. [dostęp 2019-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-11)]. (pol.).
  17. ↑ M.P. z 2005 r. nr 74, poz. 1019 – pkt 2.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png
Baretka Srebrnego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"
Marek Barbasiewicz.jpg
Autor: Sławek, Licencja: CC BY-SA 2.0
Marek Barbasiewicz