Marek Józef Dołęga-Zakrzewski

Marek Józef Dołęga-Zakrzewski

Józef Brek

porucznik
Data i miejsce urodzenia	25 sierpnia 1896 Ostrów Mazowiecka
Data i miejsce śmierci	11 września 1944 Warszawa
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	Legia Rycerska 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej Zgrupowanie Kryska
Stanowiska	komendant cywilny Portu Czerniakowskiego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa powstanie warszawskie

Grób Marka Józefa Dołęgi-Zakrzewskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Marek Józef Dołęga-Zakrzewski^[a] (ur. 25 sierpnia 1896 w Ostrowi Mazowieckiej, zm. 11 września 1944 w Warszawie) – inżynier, porucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, komendant Portu Czerniakowskiego w powstaniu warszawskim.

Życiorys

Urodził się 25 sierpnia 1896 w Ostrowi Mazowieckiej, w rodzinie Jana i Janiny Henryki z Humięckich Zakrzewskich. W 1914 roku ukończył Prywatne Gimnazjum Filologiczne w Płocku. W czasie I wojny światowej przebywał w Rosji. Po wkroczeniu do Rohaczowa oddziałów Korpusu gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego (marzec 1918) zgłosił się na ochotnika do tej formacji. Mianowany junkrem i przydzielony do Kompanii Junkierskiej Legii Rycerskiej. Na początku czerwca 1918 roku został zdemobilizowany i wrócił do Polski.

W październiku 1918 roku wstąpił na Wydział Inżynierii Wodnej Politechniki Warszawskiej. 11 listopada 1918 roku zgłosił się ochotniczo do 36 pułku piechoty Legii Akademickiej. W sierpniu 1920 walczył w obronie Warszawy. W 1927 roku mianowany podporucznikiem rezerwy z przydziałem do 30 pułku Strzelców Kaniowskich.

W czasie okupacji niemieckiej należał do Armii Krajowej (ps. „Józef Brek”). Był kierownikiem Warszawskiego Zarządu Dróg Wodnych. Prowadził działalność konspiracyjną wśród załóg marynarskich Portu Czerniakowskiego. Służył w 3 batalionie Wojskowej Służby Ochrony Powstania (WSOP) AK 2 Rejonu, I Obwodu. W czasie powstania warszawskiego w Zgrupowaniu „Kryska”. Objął funkcję komendanta (komisarza) cywilnego Portu Czerniakowskiego.

Zginął od bomby 11 września 1944 roku, na ul. Solec, w budynku Zarządu Dróg Wodnych. Pochowany w Kwaterze Dowborczyków na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 18A-2-24)^[2].

Jego nazwisko widnieje na Murze Pamięci Muzeum Powstania Warszawskiego (kolumna 194, pozycja 10).

Awanse

• podchorąży^[3]
• podporucznik – 25 marca 1927 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 875. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[3]
• porucznik – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 517. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[1]

Zobacz też

• znane postaci noszące nazwisko Dołęga-Zakrzewski
• polegli w powstaniu warszawskim po stronie polskiej

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Sławomir Fojcik, Żołnierze AK Kryska, Warszawa 1994.
• Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, t. 6, Warszawa 2004, s. 706.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
• Leszek S. Zakrzewski, Dołęga-Zakrzewscy. Informator historyczny, genealogiczny i socjologiczny, Warszawa 2011, s. 96-101.