Marek Klaudiusz Marcellus (konsul 222 p.n.e.)
| Marcus Claudius Marcellus | |
 Denar Trajana z wizerunkiem Marcellusa na awersie | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | ok. 268 p.n.e. |
| Data śmierci | |
| Ojciec | Marek Klaudiusz Marcellus |
| Dzieci | Marek Klaudiusz Marcellus |
Marcus Claudius Marcellus (ur. ok. roku 268 p.n.e., zm. w 208 p.n.e.) – pięciokrotnie konsul rzymski, jeden z dowódców armii Republiki Rzymskiej podczas drugiej wojny punickiej. Najbardziej znany jako zdobywca Syrakuz. Jeden z najwybitniejszych polityków rzymskich okresu republiki. Pochodził z plebejskiej gałęzi Klaudiuszów noszących przydomek Marcellus.
Służbę wojskową rozpoczął walcząc z kartagińskim wodzem Hamilkarem na Sycylii. W czasie swojego pierwszego konsulatu w 222 p.n.e., wraz z kolegą w urzędzie Gnejuszem Korneliuszem Scypionem Kalwusem, prowadził wojnę z Galami, z plemieniem Insubrów. Zwyciężył w bitwie pod Klastydium Galów pod wodzą Wirdumara (według Plutarcha wódz ten nosił imię Brytomartus) zdobywając po raz trzeci i ostatni w historii Rzymu tzw. spolia opima, czyli zbroję zdjętą z zabitego własnoręcznie wodza nieprzyjacielskiego – najwyższy możliwy honor dla Rzymianina.
W wojnie z Kartaginą służył najpierw na Sycylii w walkach z Hamilkarem. Po klęsce Rzymian pod Kannami w 216 p.n.e. zadanej przez Hannibala przejął komendę nad armią i mimo że nie zdołał zapobiec przejściu Kapui na stronę Hannibala, obronił miasto Nola i południową Kampanię, podnosząc tym samym ducha bojowego Rzymian (sprawował wówczas swoją drugą preturę).
W 215 p.n.e. po śmierci konsula Lucjusza Postumiusza w wojnie z Galami został wybrany na konsula zastępczego, ale z przyczyn formalnych zrezygnował z urzędu i objął dowództwo jako prokonsul. W trakcie konsulatu w 214 p.n.e. rozpoczął kampanię na Sycylii. Rozpoczął oblężenie Syrakuz, przez długi czas odpierane dzięki umiejętnościom Archimedesa w konstruowaniu machin obronnych. Według Plutarcha Marcellus zdobył podczas negocjacji informacje o źle strzeżonej części fortyfikacji, co pozwoliło po dwuletnim oblężeniu zdobyć miasto. Doszło do grabieży miasta przez żołnierzy i wtedy to właśnie śmierć poniósł Archimedes. Sam Marcellus wywiózł z Syrakuz skarby sztuki, pierwszy przypadek powszechnej później praktyki zdobywczych Rzymian.
W latach 210-209 p.n.e.(sprawował wtedy swój czwarty konsulat) walczył z wojskami Hannibala w środkowej Italii. Stoczył kilka wyrównanych i nierozstrzygniętych bitew z Hannibalem, który nadal poruszał się po Italii pustosząc ja bezwzględnie. Marcellus oskarżony o błędy w dowodzeniu, powrócił do Rzymu i skutecznie bronił się przed oskarżeniami. W czasie ostatniego konsulatu w 208 roku zginął w zasadzce pod Wenuzjum. Śmiertelne rany odniósł w tej zasadzce drugi konsul Tytus Kwinkcjusz Kryspinus. Był to pierwszy przypadek w historii Rzymu, gdy obaj konsulowie zginęli w wyniku tej samej bitwy.
Choć jego sukcesy militarne nie były tak wielkie jak to przedstawia Liwiusz, to w świadomości Rzymian pozostał jako Miecz Rzymu – symbol waleczności.
Bibliografia
- Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów (z Żywotów Równoległych): Marek Klaudiusz Marcellus
- Tytus Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia Miasta: Księgi XXII-XXVII
- Richard A. Gabriel: Scipio Africanus: Rome's Greatest General. Washington, D.C.: Potomac Books, 2008. ISBN 978-1-59797-205-5.
- Aleksander Krawczuk: Kronika starożytnego Rzymu. Warszawa: Iskry, 1994. ISBN 83-207-1432-X.
- Tadeusz Zieliński: Rzeczpospolita rzymska. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1989. ISBN 83-216-0767-5.
Zobacz też
Media użyte na tej stronie
:Marcus Claudius Marcellus (né vers 268 av. J.-C. et mort en 208) était un général romain, héros de la deuxième guerre punique et un homme politique, qui fut préteur en -224 et cinq fois consul (-222, -215 en remplacement de Lucius Posthumus Albinus, -214, -210 et -208).