Marek Kopelent

Marek Kopelent
Data i miejsce urodzenia28 kwietnia 1932
Praga
Pochodzenieczeskie
Gatunkimuzyka poważna, muzyka współczesna
Zawódkompozytor
Odznaczenia
Medal Za Zasługi I stopnia (Czechy) Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)

Marek Kopelent (ur. 28 kwietnia 1932 w Pradze[1][2][3]) – czeski kompozytor.

Życiorys

W latach 1951–1955 studiował w Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze u Jaroslava Řídkiego[1][2][3][4]. Od 1956 do 1971 roku pracował jako redaktor w praskim wydawnictwie Supraphon[1][2]. W latach 1965–1968 był członkiem grupy „Nowa Muzyka”[1]. Od 1965 do 1973 roku pełnił funkcję kierownika artystycznego zespołu Musica Viva Pragensis[2][4]. W latach 1969–1970 jako stypendysta Deutscher Akademischer Austauschdienst przebywał w Berlinie Zachodnim[2]. Od 1977 roku pracował jako korepetytor w podstawowej szkole muzycznej w Pradze[1], w 1991 roku objął profesurę w Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze[2][4]. Był członkiem jury wielu konkursów kompozytorskich i festiwali muzycznych[1].

Odznaczony został kawalerią francuskiego Orderu Sztuki i Literatury (1991)[4] oraz czeskim Medalem za Zasługi I stopnia (2012)[5]. W 2001 roku otrzymał nagrodę im. Herdera[4].

Twórczość

Twórczość Kopelenta ukształtowała się pod wpływem awangardy muzycznej lat 60. XX wieku[1][3], kompozytor eksperymentował z efektami dźwiękowymi i elementami losowości dźwięków[3], wykorzystywał też środki multimedialne[2]. Jego utwory cechują się linearyzmem i swoistym kontrapunktem barw, zwolnionym przebiegiem zjawisk dźwiękowych i rozproszeniem materii przy jednoczesnym starannym doborze środków harmonicznych i formalnych, dążeniem do plastyczności przebiegu muzyki[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Rozjimání na orkiestrę kameralną (1966)
  • Sváry (Accords et désaccords) na 12 solistów i orkiestrę (1968)
  • Appasionato na fortepian i orkiestrę (1970–1971)
  • Hráthy na saksofon tenorowy i orkiestrę (1974–1975)
  • Libá hudba s lidovým motivem na cymbały i orkiestrę (1978)
  • Symfonia (1982–1983)
  • Concertino na rożek angielski i orkiestrę kameralną (1984)
  • Pozdravení (1984)
  • Musique concertante na wiolonczelę solo, 12 wiolonczel i orkiestrę (1991–1992)
  • ARRIÍJAh (1996)

Utwory kameralne

  • 5 kwartetów smyczkowych (I 1954, II 1955, III 1963, IV 1968, V 1980)
  • Réflexe na flet, skrzypce, altówkę i wiolonczelę (1962)
  • Canto intimo na flet i wibrafon (1964)
  • Hudba pro 5 na obój, klarnet, fagot, altówkę i fortepian (1964)
  • Bijoux de Bohème na klawesyn lub flet, klawesyn i wibrafon (1967)
  • Alleluja na organy (1967)
  • Nonet „Pocta V. Holanovi” (1967)
  • Zátiší na zespół kameralny (1968)
  • Intimissimo na zespół kameralny (1971)
  • Musique piquante na skrzypce i cymbały lub fortepian preparowany (1971)
  • Kwintet na instrumenty dęte blaszane (1972)
  • A Few Minutes with an Oboist. Concerto galante na obój i zespół kameralny (1972)
  • rondo Před přichodem roztomilých katů aneb Trojí klanení naději na 5 perkusji (1973)
  • Sonata „Veroničina rouška” na 11 instrumentów smyczkowych (1972–1973)
  • Ťukáta na harfę, klawesyn i cymbały lub gitarę (1974)
  • Ballada na fortepian (1976)
  • Capriccio na trąbkę (1976)
  • Triste e consolante na kwintet starych i nowych instrumentów dętych (1977)
  • Jitřní Chvalozpěv na organy (1978)
  • Toccata na altówkę i fortepian (1978)
  • Etres fins en mouvement na 6 perkusji (1989)

Utwory na chór a cappella

  • Syllabes mouvementées na chór kameralny (1972)
  • Vacillat pes meus na chór (1973)
  • Svítání na wielki chór dziecięcy (1977)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Nénie s flétnou na flet, 9 głosów żeńskich i zespół kameralny (1961)
  • kantata Chléb a ptáci na alt, głos recytujący, chór mieszany i orkiestrę (1964)
  • Matka na flet i chór mieszany (1964)
  • Snénah na sopran, alt jazzowy z taśmy i zespół kameralny (1967)
  • Modlitba kamene na głos recytujący, 2 kameralne chóry mieszane, 3 gongi i tam-tam (1967)
  • Bludný hlas na aktorkę, zespół kameralny, taśmę, filmy i światła ad libitum (1969–1970)
  • Žaloby na 2 kameralne chóry mieszane, trąbkę i perkusję ad libitum (1969)
  • Black and White Tears na sopran i taśmę lub akordeon ad libitum (1972)
  • Il Canto degli Augei na sopran i orkiestrę (1978)
  • Nárek ženy na aktorkę, septet instrumentów dętych, 14 głosów żeńskich i mały chór dziecięcy (1980)
  • Zjitřený zpěv na baryton i kwintet instrumentów dętych (1983)
  • Agnus Dei na sopran i zespół kameralny (1983)
  • Legenda De Passione St. Adalberti martyri na chór mieszany, recytatora i orkiestrę (1981)
  • Messaggio della povertà na sopran, baryton, chór dziecięcy, chór i orkiestrę (1988)
  • Holanovská reminiscence na mezzosopran, 2 głosy recytujące, klarnet, puzon i fortepian (1995)
  • Cantus de dilectione filiarum Dei na 5 sopranów, baryton i 3 puzony (1998)

Utwory sceniczne

  • oratorium Laudatio pacis na głos recytujący, 4 głosy solowe, chór mieszany i orkiestrę, wspólnie z Paulem-Heinzem Dittrichem i Sofiją Gubajduliną (1975)
  • singspiel Musica na sopran, 2 aktorów, flet, obój i klawesyn (1979)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 165–166. ISBN 978-83-224-3303-4.
  2. ↑ a b c d e f g h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1934. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. ↑ a b c d The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 460. ISBN 0-674-37299-9.
  4. ↑ a b c d e Marek Kopelent (cz.). informace.rozhlas.cz. [dostęp 2021-05-02].
  5. ↑ Seznam vyznamenaných (cz.). hrad.cz. [dostęp 2021-05-02].

Media użyte na tej stronie

CZE Medaile Za zasluhy 1st (1994) BAR.svg
Baretka: Medal za Zasługi I Stopnia – Republika Czeska (od 1994).
Ordre des Arts et des Lettres Chevalier ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: l'Ordre des Arts et des Lettres, Chavalier rank