Marek Perepeczko

Marek Perepeczko

Data i miejsce urodzenia	3 kwietnia 1942 Warszawa
Data i miejsce śmierci	16 listopada 2005 Częstochowa
Zawód	aktor
Współmałżonek	Agnieszka Fitkau-Perepeczko (1966−2005; jego śmierć)
Lata aktywności	1965–2005

Marek Perepeczko (ur. 3 kwietnia 1942 w Warszawie, zm. 16 listopada^[1] 2005 w Częstochowie) – polski aktor. Odtwórca głównej roli w serialu telewizyjnym Janosik (1974).

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Warszawie^[2] jako syn Floriana Perepeczki^[3]. Jego ojciec pod pseudonimem „Szary” uczestniczył w Powstaniu Warszawskim^[3][4]. Był spokrewniony z Andrzejem Perepeczką, marynarzem i pisarzem (byli braćmi stryjecznymi). Dzieciństwo i lata szkolne spędził na Mokotowie^[5]. Jako dziecko był chudy, chorowity i zamknięty w sobie^[6]. Jako kilkunastolatek przewyższał wzrostem kolegów (mierzył 190 cm wzrostu^[7]). Nie mogąc poradzić sobie z docinkami ze strony kolegów i nieśmiałością, za namową ojca wstąpił do klubu wioślarskiego, a za namową sąsiada, zainteresował się koszykówką. Przez dwa lata trenował w Legii, został członkiem kadry juniorów. Podnosił ciężary, ćwiczył sztuki walki, pływanie i kulturystykę (uchodził za wspaniale zapowiadającego się zawodnika), czemu zawdzięczał atletyczną sylwetkę^[8].

W młodości chciał zostać architektem, ale ostatecznie zdecydował się na aktorstwo. Swoją przyszłą żonę, Agnieszkę Fitkau, spotkał w dniu składania papierów do warszawskiej PWST^[9]. Para pobrała się w 1966.

Kariera

W 1965 ukończył studia na wydziale aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie i zadebiutował w roli Gezy w sztuce Jerzego Przeździeckiego Garść piasku w reżyserii Czesława Wołłejki na scenie teatralnej stołecznego Teatru Klasycznego, z którym był związany w latach 1965–1970. Następnie w latach 1970–1972 występował w warszawskim Teatrze Komedia.

Na początku lat 60. występował w Studiu Poetyckim Andrzeja Konica w TVP. Po występie w filmie krótkometrażowym Ciemnogród (1964) w reż. Konrada Nałęckiego jako żołnierz, po raz pierwszy trafił na kinowy ekran w dramacie Andrzeja Wajdy Popioły (1965). W dramacie wojennym Janusza Morgensterna Potem nastąpi cisza (1965) u boku Daniela Olbrychskiego i Andrzeja Łapickiego został obsadzony w roli porucznika Marka Kolskiego. Popularność zyskał jako Aldek Piwko w stylizowanych na western Wilczych echach (1968) Aleksandra Ścibora-Rylskiego. W ekranizacji powieści Henryka Sienkiewicza Panu Wołodyjowski (1969) w reż. Jerzego Hoffmana zagrał postać Adama Nowowiejskiego. Wielką sympatię widzów zdobył dzięki roli tytułowego bohatera serialu Janosik (1973) w reżyserii Jerzego Passendorfera, gdzie ze względu na warunki fizyczne obsadzono go w roli harnasia – herszta zbójników.

W latach 80. przebywał poza granicami Polski – wyjechał do Australii, gdzie prowadził amatorskie kluby literacko-teatralne i założył Tymczasowe Towarzystwo Miłośników Teatru im. Witkacego^[10]. Przez ponad 15 lat nie występował na polskich scenach teatralnych, ani przed kamerami. Powrócił do kraju po zmianach politycznych w Polsce w 1989 roku. W latach 1997–2003 był aktorem i dyrektorem Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie. Pod koniec lat 90. powrócił do serialu – zagrał postać komendanta posterunku nadkomisarza Władysława Słoika w sitcomie pt. 13 posterunek w reżyserii Macieja Ślesickiego (1997–1998), a także w drugiej jego części z 2000 roku. Tuż przed śmiercią przygotowywał spektakl pt. Dwie morgi utrapienia w teatrze w Czeskim Cieszynie^[10].

W swojej karierze aktorskiej udanie śpiewał (np. repertuar Władimira Wysockiego). Jego aktorskimi wzorami byli Tadeusz Łomnicki i Laurence Olivier^[10].

Śmierć

Fragment nagrobka Marka Perepeczki na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Zmarł nagle na zawał serca w swoim mieszkaniu w Częstochowie. Urna z prochami aktora została złożona 28 listopada 2005 roku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 141, rząd 5, miejsce 9)^[11]. Aktor spoczął w grobie ze swoimi przodkami, m.in. swoim dziadkiem – inżynierem Franciszkiem Perepeczko i babką Walentyną Perepeczko z Umańców. 31 października 2014 roku w Częstochowie przy al. Najświętszej Maryi Panny została odsłonięta ławeczka Marka Perepeczki, a w czerwcu 2018 roku jego imieniem nazwano ulicę w śródmieściu Częstochowy^[12].

Wybrana filmografia

• Potem nastąpi cisza (1965) – jako porucznik Marek Kolski
• Zejście do piekła (1966) – jako Odyn Schweiser
• Wilcze echa (1968) – jako Aldek Piwko
• Polowanie na muchy (1969) – jako reklamujący rajstopy w redakcji „Myśli Młodych”
• Gniewko, syn rybaka (serial telewizyjny, 1968-1970) – jako Gniewko
• Pan Wołodyjowski (1969) – jako Adam Nowowiejski
• Przygody pana Michała (serial telewizyjny, 1969) – jako Adam Nowowiejski
• Góry o zmierzchu (1970)
• Brzezina (1970) – jako Michał
• Kolumbowie (serial telewizyjny, 1970) – jako „Malutki”
• Przygoda Stasia (1970) – jako ojciec Stasia
• Motodrama (1971) – jako ciężarowiec Niuniek
• Piłat i inni (1972) – jako Centurion Marek Szczurza Śmierć
• Wesele (1972) – jako Jasiek
• Janosik (serial telewizyjny, 1973) – jako Janosik
• Janosik (1974) – jako Janosik
• Awans (1974) – jako Antek
• Obrazki z życia (1975) – mężczyzna w lokalu niepodobny do Janosika
• Życie na gorąco (1978) – jako Hermann, człowiek Ottona (odc. 9)
• Śmierć autostopowiczek (czes.: Smrt stopařek) (1979) – jako Charvát; film czechosłowacki
• 13 posterunek (serial telewizyjny, 1997–1998) – jako komendant nadkom. Władysław Słoik
• Sara (1997) – jako Józef, ojciec Sary
• Pan Tadeusz (1999) – jako Maciej Dobrzyński „Chrzciciel”
• 13 posterunek 2 (serial telewizyjny, 2000) – jako komendant nadkom. Władysław Słoik
• Atrakcyjny pozna panią... (2004) – jako Henryk „Hendryk”
• Dublerzy (2006) – jako Corazzi
• Dublerzy (serial) (2006) – jako Corazzi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Marek Perepeczko w bazie IMDb (ang.)
• Marek Perepeczko w bazie Filmweb
• Marek Perepeczko w bazie filmpolski.pl
• Marek Perepeczko na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”