Marek Szapiro

Marek Szapiro
Data i miejsce urodzenia

4 lutego 1917
Warszawa

Data i miejsce śmierci

26 lipca 2002
Sztokholm

Książeczka studencka Marka Szapiro

Marek Szapiro (ur. 4 lutego 1917 w Warszawie, zm. 26 lipca 2002 w Sztokholmie) – polski neurolog i szachista żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej, jako syn dentysty Kazimierza Kaufmana (1888–1977)[1] i Elli z domu Mandelsztam (1887–1957)[2]. Jego bratem był neurochirurg Jerzy Szapiro (1920–2011)[3]. Uczęszczał do gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie, gdzie zdał maturę. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytecie Warszawskim, które jednak przerwał wybuch II wojny światowej. Od listopada 1940 wraz z rodziną przebywał w getcie warszawskim, z którego uciekli na aryjską stronę w drugiej połowie 1942. Ukrywali się w schowku zbudowanym pod podłogą posesji Stefana Petri[a] w Wawrze.

Po zakończeniu wojny pracował w rozmaitych placówkach medyczno-badawczych i osiągnął kolejno stopnie doktora, doktora habilitowanego i docenta, specjalizując się w neurologii. W 1968 po antysemickiej nagonce, będącej następstwem wydarzeń marcowych, został oskarżony o znieważenie państwa i ustroju (podstawą był jego prywatny list, przejęty przez MBP). Został skazany na 3 lata więzienia, z czego odsiedział 9 miesięcy. W celi przebywał wraz z Jackiem Kuroniem. W 1970 wraz z żoną Anną i córkami Ewą i Małgorzatą wyemigrował do Szwecji i osiadł w Sztokholmie. Tam zmarł i został pochowany na Norra begravningsplatsen.

W 2005 wydano jego książkę Moje szachowe życie, a w 2007 zostały wydane jego wspomnienia z okresu wojny Nim słońce wzejdzie... Dziennik pisany w ukryciu 1943–1944. Był działaczem Polskiego Związku byłych Więźniów Politycznych.

Szachy

Pasjonował się szachami, jednak ze względów zawodowych nie mógł im poświęcić wiele czasu. W mistrzostwach WTZGSz na rok 1938/1939 zdobył 3. miejsce. Podczas II wojny światowej grał w turnieju o mistrzostwo Dzielnicy Żydowskiej. Uczestniczył w pierwszych powojennych mistrzostwach Polski (Sopot 1946), zajmując w stawce 22 uczestników XV miejsce z dorobkiem 9 punktów z 21 partii i odnosząc indywidualne zwycięstwo nad zdobywcą brązowego medalu, Kazimierzem Platerem. Występ na mistrzostwach Łodzi w 1950 zakończył jego karierę zawodniczą. Później grał tylko partie towarzyskie i w rozgrywkach drużynowych. Sporadycznie drukował materiały z zakresu teorii debiutów i taktyki w polskiej prasie szachowej (m.in. w miesięczniku Szachy).

Uwagi

  1. ↑ Janina, Marian i Stefan Petriowie zostali w 1981 odznaczeni medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[4].

Przypisy

  1. ↑ Grób Kazimierza Szapiro w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  2. ↑ Grób Elli Szpiro w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  3. ↑ Pamięci profesora Szapiro
  4. ↑ Polscy Sprawiedliwi (pol.). Muzeum Historii Żydów Polskich. [dostęp 2011-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-14)].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Index of Jewish student in Poland with Ghetto benche seal 1934.PNG
Indeks Marka Szapiry (1934), studenta Uniwersytetu Warszawskiego narodowości żydowskiej, z ostemplowanym miejscem w getcie ławkowym