Marek Wajsblum

Marek Wajsblum
Data i miejsce urodzenia21 października 1903
Warszawa
Data i miejsce śmierci18 lutego 1962
Londyn
Wystawia w czasie XXIX Światowego Kongresu Esperantystów w Warszawie, 1937 r. Przy mapie połączeń radia z audycjami w esperancie Marek Wajsblum

Marek Wajsblum (ur. 21 października 1903 w Warszawie, zm. 18 lutego 1962 w Londynie) – polski historyk pochodzenia żydowskiego, badacz dziejów reformacji w Polsce.

Życiorys

Absolwent historii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1928 roku obronił pracę doktorską pod kierownictwem specjalisty od polskiej reformacji Stanisława Kota. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 32. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[1]. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do 42 Pułku Piechoty w Białymstoku[2].

Lata II wojny światowej spędził w ZSRR. W końcu 1941 dotarł do Ambasady RP w ZSRR w Kujbyszewie, w której otrzymał funkcję doradcy prof. Kota do spraw związanych z ustawodawstwem i sprawami socjalno-religijnymi Związku Radzieckiego[3]. Jego działalność wzbudziała zainteresowanie NKWD[3]. Dzięki pomocy prof. Kota został wcielony do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR pod przybranym nazwiskiem „Józef Nowak”[3]. W latach 1943-1945 pracował jako sekretarz Biura Polskiego Naukowego na Bliski Wschód. W latach 1945-1947 był sekcji językowej Sztabu Głównego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

W 1947 roku osiadł w Londynie. Działał w Polskim Towarzystwie Historycznym w Wielkiej Brytanii i Polskim Towarzystwie Naukowym na Obczyźnie. Był esperantystą[4].

Wybrane publikacje[5]

  • Dyteiści małopolscy: (Stanisław Farnowski i Farnowianie), Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1927.
  • Ex regestro arianismi: szkice z dziejów upadku protestantyzmu w Małopolsce, Kraków: Towarzystwo Badań Dziejów Reformacji w Polsce 1948.
  • Mikołaj Lubowicz (1856–1932), Warszawa - Kraków: W. L. Anczyc 1935.
  • O genezę antytrynitaryzmu polskiego, Warszawa - Kraków: W. L. Anczyc 1935,
  • Quakers and Poland 1661–1919, New York: The Polish Institute of Arts and Sciences in America 1966.
  • Reformacja w „Złotej wolności” Zofji Kossak-Szczuckiej, Warszawa - Kraków: W. L. Anczyc 1935,
  • (Opracowanie) Aleksander Brückner, Tysiąc lat kultury polskiej, Paryż: Księgarnia Polska 1954–1956.
  • Icelandic echoes in Poland through a thousand years, New York 1971.
  • Wypisy Marka Wajsbluma do historii reformacji w Polsce 1548-1567, oprac. Zdzisław Pietrzyk, "Odrodzenie i Reformacja w Polsce" 29 (1984), s. 201-220 (Wypisy z ksiąg Królewskiego Sądu Asesorskiego).
  • Wypisy Marka Wajsbluma do historii reformacji w Polsce 1548-1567 (uzupełnienie), oprac. Zdzisław Pietrzyk, "Odrodzenie i Reformacja w Polsce" 38 (1994), s. 121.
  • Zawsze byłem Żydem dla Polaków i Polakiem dla Żydów. Listy Marka Wajsbluma do Stanisława Kota, opracowali i wstępem opatrzyli Zdzisław Pietrzycki i Zbigniew Koziński, Kraków: nakładem Biblioteki Jagiellońskiej - „Księgarnia Akademicka” 1996.
  • Nędze złotego wieku, "Odrodzenie i Reformacja w Polsce" 47 (2003), s. 191-194 (przedruk artykułu z czasopisma "1930" z 1930 roku).

Przypisy

  1. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 72.
  2. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 493.
  3. ↑ a b c Pietrzyk 2014 ↓, s. 280.
  4. ↑ Wstęp [w:] Zawsze byłem Żydem dla Polaków i Polakiem dla Żydów. Listy Marka Wajsbluma do Stanisława Kota, opracowali i wstępem opatrzyli Zdzisław Pietrzyki Zbigniew Koziński, Kraków 1996, s. 10
  5. ↑ Lista ułożona na podstawie katalogu Biblioteki Narodowej

Bibliografia

  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
  • Peter Brock, Marek Wajsblum, "Wiadomości" 21 (1966), nr 1032.
  • Zdzisław Pietrzyk: Marek Wajsblum (1903-1962). W: Academics of Jewish heritage in the modern history of the Jagiellonian University. Wiesław Kozub-Ciembroniewicz (red.). Kraków: Jagiellonian University Press, 2014. ISBN 978-83-233-3705-8.
  • Zdzisław Pietrzyk, Marek Wajsblum - ulubiony uczeń Stanisława Kota [w:] Stanisław Kot - uczony i polityk . Pokłosie sesji naukowej, red. Alina Fitowa, Kraków: Wydawnictwo UJ 2001, s. 213-224.
  • Rafał Stobiecki, Klio na wygnaniu. Z dziejów polskiej historiografii na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii po 1945 r., Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2005.
  • Krystyna Śreniowska, Wajsblum Marek [w:] Słownik historyków polskich, red. Maria Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 541-542.
  • Wiktor Weintraub, Marek Wajsblum, "Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie" 12 (1961-1962), s. 18-20.
  • Wstęp [w:] Zawsze byłem Żydem dla Polaków i Polakiem dla Żydów. Listy Marka Wajsbluma do Stanisława Kota, opracowali i wstępem opatrzyli Zdzisław Pietrzycki i Zbigniew Koziński, Kraków 1996, s. 5-13.

Źródła zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Marek Wajsblum UK 1937.jpg
Ekspozicio dum la XXIX-a Kongreso. Ejo: Popola Lernejo Strato Karowa Varsovio.

Parto el salonego de Gazetaro Esperantista. Antaŭ sur la tablo, geografia karto pri la Radio-dissendoj kun programo en Esperanto.

Sidante: D-ro Marek Wajsblum, organizinto de la Ekspozicio.