Margherita Caffi

Margherita Caffi (ur. 1650 lub 1651, prawdopodobnie w Mediolanie, zm. 20 września 1710 tamże) – włoska malarka epoki baroku, działająca w Cremonie i Mediolanie. Znana z martwych natur, mających za główny motyw kwiaty. Do dziś zachowało się około 30 jej prac, znajdujących się w kolekcjach prywatnych oraz muzeach Włoch i Hiszpanii.

Życiorys

O życiu i twórczości Margherity Caffi zachowało się niewiele informacji. Urodziła się w 1650 lub 1651 roku, prawdopodobnie w Mediolanie, jako córka Francesca Volò, malarza martwych natur i jego żony Veroniki^[1]. Od 1668 roku mieszkała w Cremonie, gdzie wyszła za mąż za Lodovica Caffi, malarza martwych natur. W 1670 roku oboje zostali wypędzeni z miasta, po czym udali się do Piacenzy. Mieli co najmniej czworo dzieci. Przez kolejnych 12 lat nazwisko Margherity Caffi pojawiało się regularnie w dokumentach miasta Piacenzy. Artystka najwidoczniej nie mieszkała w nim przez cały czas, jako że liczne jej obrazy znalazły się w starych kolekcjach regionu i okolic, w tym w willi Medyceuszy w Poggio a Caiano^[2]. Ostatnie lata życia Margherita Caffi spędziła w Mediolanie, stojąc na czele miejscowej szkoły malarskiej, specjalizującej się w martwych naturach. Tam jej obrazy cieszyły się widocznym powodzeniem, a ona sama została zapamiętana jako jedna z lombardzkich malarek kwiatów w szczytowym momencie swej epoki^[3]. Zmarła w Mediolanie 20 września 1710 roku^[2].

Twórczość

Do dziś zachowało się około 30 obrazów Margherity Caffi. Są to wyłącznie obrazy olejne, spośród których tylko nieliczne zostały sygnowane i datowane^[1].

Styl

Obrazy Margherity Caffi utrzymane są w tradycji obrazów jej ojca i jako takie różnią od martwych natur z motywem owoców, tworzonych przez współczesnych jej malarzy, stosujących głównie kompozycje asymetryczne. Caffi preferowała układ poziomy, a kompozycje kwiatowe dzieliła na dwie grupy, różniące się wielkością. Czerwone, niebieskie i białe kwiaty, wypełniające większą część obrazu, odcinały się od ciemnego tla^[4]. Caffi malując posługiwała się techniką laserunku, dzięki której mogła zmieniać tonacje niższych warstw obrazu. Podobną technikę stosowano w rzymskiej tradycji malowania martwych natur, której czołowym eksponentem był Mario Nuzzi^[2].

Zbiory

Pierwszego znanego zakupu płócien Margherity Caffi dokonał w 1686 roku w Wenecji Wielki Książę Toskanii Ferdynand Medyceusz. Obrazy te włączył do swojej, budowanej od lat 80. kolekcji dzieł sztuki. Ponieważ miał kilka rezydencji, jego zbiory mieściły się w poszczególnych z nich. We Florencji książę mieszkał w lewym skrzydle piano nobile Palazzo Pitti^[4]. Miał on w sumie 8 obrazów Margherity Caffi. Sześć spośród nich znajdowało się w jego willi w Poggio a Caiano, a dwa kolejne w Villa di Castello (obecnie w Palazzo Pitti). Dwa owalne obrazy Margherity Caffi miała w swej kolekcji babcia księcia, Wiktoria della Rovere. Obecnie znajdują się one w Galerii Uffizi^[5]. 6 kolejnych obrazów znalazło się w zbiorach rodu Arese^[6]. Obrazy Caffi były wysyłane w dużej liczbie do Hiszpanii, choć o jej pobycie w tym kraju nie ma żadnych informacji. Przyjmuje się, przyczyną były tu zażyłe związki pomiędzy dworem hiszpańskim a Medyceuszami we Florencji. W hiszpańskich kolekcjach znalazlo się łącznie 16 prac artystki^[7]. W zbiorach mediolańskich znalazło się 6 obrazów, a bolońskich – 2^[8]. Dziś większość obrazów Margherity Caffi znajduje się w kolekcjach prywatnych, a pojedyncze – w muzeach Włoch (Museo Civico w Cremonie, Palazzo Pitti, Galeria Uffizi we Florencji, willa Medyceuszy w Poggio a Caiano) i Hiszpanii (Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, Fundación Santamarca i Pałacu Królewskim w Madrycie)^[9].

• 

  Martwa natura z wazonem kwiatów, kolekcja prywatna

• 

  Wazon z kwiatami, Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, Madryt

• 

  Martwa natura z kwiatami w pozłacanym wazonie, kolekcja prywatna

• 

  Owal z kwiatami, Museo civico Ala Ponzone, Cremona

• 

  Wazon z kwiatami i z wygrawerowaną głową, 1686, Willa Medyceuszy, Poggio a Caiano

Przypisy

Bibliografia

• Natalie Geerlings: Blumen- und Früchtestilleben ausgewählter Künstlerinnen als Handels- und Sammlungsobjekte im 17. und 18. Jahrhundert in Europa. Kiel: Christian-Albrechts-Universität Kiel, 2005. (niem.)
• Jane Fortune, Linda Falcone: Invisibile women. Forgotten artist of Florence. Wyd. II. The Florentine Press, 2010. ISBN 978-88-902434-5-5. (ang. • wł.)
• John Somerville: Caffi, Margherita. W: (red.) Delia Gaze: Dictionary of Women Artists: Volume I. Chicago, London: Fitzroy Dearborn Publishers, 1997. ISBN 1-884964-21-4. (ang.)