Maria Żabczyńska

Maria Żabczyńska
Maria Żabczyńska jako panna młoda w sztuce Wesele
Data i miejsce urodzenia	14 września 1903 Sosnowiec k. Sędziszowa
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 1981 Warszawa
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Aleksander Żabczyński
Lata aktywności	1921-1981
Odznaczenia

Maria Żabczyńska na pokazie mody „Jedziemy na FIS” w Teatrze Polskim w Warszawie (1938).

Grób Aleksandra Żabczyńskiego i jego żony Marii na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Maria Żabczyńska z domu Zielenkiewicz (ur. 14 września 1903 w Sosnowcu k. Sędziszowa, zm. 27 stycznia 1981 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa. Żona aktora Aleksandra Żabczyńskiego, siostra Kazimierza Józefa Zielenkiewicza „Caziela”, artysty malarza tworzącego na emigracji (we Francji i w Anglii)^[1].

Życiorys

Wykształcenie zdobywała najpierw w Moskwie (od 1919 Studio Dramatyczne „Proletkult”), a następnie uzupełniała je w warszawskim Instytucie Reduty, który ukończyła w 1924. Występowała w Teatrze im. Bogusławskiego pod kierunkiem Leona Schillera, a później również z teatrami objazdowymi na scenach Bydgoszczy, Lwowa, Poznania i Łodzi. Występowała także w teatrach rewiowych w Warszawie: „Morskie Oko” (Halo, Malicka i Sawan, 1931; Miłość i tango, 1931; Boccaccio, 1933), „Wesołe Oko”.

Od 1923 współtworzyła Teatru Polskiego Radia dla Dzieci, w którym również występowała i reżyserowała.

W czasie wojny pracowała jako kelnerka. Po wojnie powróciła na scenę. Angażowała się na scenach Miejskich Teatrów Dramatycznych w Warszawie (1945–1949), a następnie w Teatrze Polskim (1949–1969 i 1970–1975). Przez ponad 20 lat użyczała głosu w powieści radiowej „W Jezioranach”, gdzie wcieliła się w postać Anieli Jabłońskiej.

Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

W 1923 poślubiła Aleksandra Żabczyńskiego^[2]. Wraz z mężem spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kw. A29-4-23)^[3].

Filmografia

• 1934: „Śluby ułańskie” jako Agata
• 1935: „Manewry miłosne” jako Cyganka
• 1936: „Jego wielka miłość” jako aktorka
• 1938: „Za zasłoną” jako Zocha
• 1939: „Doktór Murek” jako Kuzykowa
• 1939/1941: „Przez łzy do szczęścia” jako kierowniczka domu sierot
• 1948: „Ulica Graniczna” jako żona Wojtana
• 1948: „Skarb” jako ciotka z Radomia
• 1954: „Pościg” jako matka Michalaka
• 1955: „Sprawa pilota Maresza” jako pasażerka samolotu
• 1955: „Trzy starty” jako matka Walczaka
• 1970: „Kaszëbë, legenda o miłości” jako Maciejowa
• 1971: „Wiktoryna, czyli czy pan pochodzi z Beauvais?” jako Oberżystka w „Czerwonej Oberży”
• 1973: „Janosik” (odc. 2 Zbójnickie prawa) jako żona szlachcica
• 1974: „Zaczarowane podwórko” jako Kiejstutowa, babcia Mundka
• 1975: „Żelazna obroża” jako matka
• 1976: „Honor dziecka” jako Matylda
• 1977: „Królowa pszczół” jako babcia
• 1977: „Kochaj albo rzuć” jako sędzia

Przypisy

Bibliografia

• Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1977.
• Maria Żabczyńska w bazie filmpolski.pl
• Maria Żabczyńska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09] .
• Maria Żabczyńska w bazie Filmweb

Linki zewnętrzne

• Maria Żabczyńska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”