Maria Cetys

Maria Cetys (ur. 14 września 1914 w Warszawie[1], zm. 20 września 1944 tamże) – uczestniczka powstania warszawskiego, łączniczka sztabu Zgrupowania "Kryska" Armii Krajowej. Wcześniej pracowała jako urzędniczka skarbowa; była także instruktorką Przysposobienia Wojskowego Kobiet. Córka Stanisława.

Podczas okupacji hitlerowskiej działała pod pseudonimem "Szympans" i była łączniczką Władysława Abramowicza (ps. "Litwin") – komendanta rejonu 2 Obwodu Śródmieście Okręgu Warszawa AK.

Około 10 września, podczas przenoszenia meldunku została ciężko ranna. Dziesięć dni później wzięta do niewoli niemieckiej w rejonie ul. Wilanowskiej na Czerniakowie. Wtedy też na pytanie: (niem.) Bist du Banditin? (Czy jesteś jedną z bandytów?) odpowiedziała Jestem żołnierzem Armii Krajowej. Została rozstrzelana na miejscu[2]. Te słowa stały się mottem pracy Adama Borkiewicza Powstanie Warszawskie. Zarys działań natury wojskowej 1944.

Jej bratem był Teodor Cetys – skoczek cichociemny, szef sztabu Okręgów Wilno i Nowogródek.

Upamiętnienie

W 2020 jej imieniem nazwano drogę w dzielnicy Mokotów, biegnącą od ul. Batalionu AK „Bałtyk” do ul. Dywizjonu AK „Jeleń”[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Dane według: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 5. Redaktor naukowy Piotr Rozwadowski. Dom Wydawniczy "Bellona", Warszawa 2002. ​ISBN 83-11-09261-3​
  2. ↑ Adam Borkiewicz, Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej, Instytut wydawniczy PAX, Warszawa 1969 r., str. 474.
  3. ↑ Uchwała nr XXXV/1106/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 27 sierpnia 2020 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy. W: Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 9370 [on-line]. 7 września 2020. [dostęp 2021-07-08].