Maria Chmiel

Maria Chmiel

Data i miejsce urodzenia	10 maja 1929 Gostyń
Data śmierci	18 kwietnia 1991
Zawód, zajęcie	lekarz-pediatra
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	prof. nadzw. dr hab. med.
Alma Mater	Akademia Medyczna w Poznaniu
Uczelnia	Akademia Medyczna w Poznaniu
Wydział	Wydział Lekarski
Stanowisko	prodziekan, prorektor
Małżeństwo	Józef Chmiel
Odznaczenia

Maria Chmiel, z domu Psarska (ur. 10 maja 1929 w Gostyniu, zm. 18 kwietnia 1991) – polska lekarka, pediatra, pracownik naukowy Akademii Medycznej w Poznaniu, działaczka NSZZ „Solidarność”, członkini Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie.

Życiorys

Była córką podpułkownika Zygmunta Psarskiego, ziemianina, powstańca śląskiego i uczestnika wojny polsko-bolszewickiej. Po agresji niemieckiej w 1939 roku wyjechała z rodzicami najpierw do Piotrkowa, następnie do Warszawy, gdzie ukończyła szkołę powszechną i, na tajnych kompletach, dwie klasy gimnazjum. Działała w konspiracji, jako członkini tajnej organizacji harcerskiej podległej Narodowej Organizacji Wojskowej, a następnie Armii Krajowej. Uczestniczyła w powstaniu warszawskim jako sanitariuszka batalionu „Gustaw”. Po upadku powstania przedostała się z ludnością cywilną do Milanówka, gdzie doczekała końca wojny.

Na krótko powróciła z rodzicami w rodzinne strony, w 1946 roku złożyła egzamin maturalny w liceum w Gostyniu. Ponieważ w wyniku reformy rolnej Psarscy utracili majątek i musieli opuścić teren powiatu, zamieszkała w Poznaniu, gdzie rozpoczęła studia lekarskie. W 1951 roku poślubiła Józefa Chmiela, kolegę z roku, później biochemika, profesora Akademii Medycznej. Dyplom ukończenia studiów uzyskała w 1952 roku, po czym podjęła pracę w otwartym lecznictwie pediatrycznym. W 1956 roku została asystentem II Kliniki Chorób Dzieci, kierowanej przez profesora Olecha Szczepskiego. W 1958 roku została specjalistą I stopnia, w 1961 II stopnia w zakresie pediatrii. W marcu 1960 roku uzyskała tytuł doktora nauk medycznych, na podstawie pracy Odczyny skórne na streptolizynę 0, a wartość miana antystreptolizyn 0 w surowicy u dzieci z ostrą chorobą reumatyczną, w 1963 roku została adiunktem.

Wynikiem półrocznego stażu naukowego w klinice pediatrycznej Uniwersytetu w Liège, gdzie przebywała jako stypendystka rządu belgijskiego, oraz dalszych badań prowadzonych w kraju, była praca habilitacyjna Zachowanie się kwasu mlekowego we krwi i w moczu w warunkach fizjologicznych i w chorobach nerek oraz wpływ diety zakwaszonej kwasem mlekowym na powstanie kwasicy metabolicznej u dzieci, przedstawiona w 1971 roku. 1 sierpnia 1972 roku została powołana na stanowisko docenta, w 1983 roku została profesorem nadzwyczajnym. W 1981 roku została wybrana prodziekanem Wydziału Lekarskiego do spraw studenckich, w 1984 prorektorem do spraw dydaktyki i wychowania. Jej dorobek naukowy obejmuje ponad 100 publikacji naukowych, była promotorem siedmiu prac doktorskich i opiekunem jednej habilitacji. Należała do Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego i Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Była jednym z założycieli uczelnianej „Solidarności”. W 1987 roku weszła w skład grupy intelektualistów, zorganizowanych wokół osoby Lecha Wałęsy, a w okresie przygotowań do obrad „okrągłego stołu” w skład Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Brała aktywny udział w odbudowie struktur Izby Lekarskiej i weszła do Naczelnego Sądu Lekarskiego.

Z mężem Józefem (zm. 1984) mieli dwie córki i syna. Zmarła 18 kwietnia 1991 roku.

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Medal za Warszawę 1939–1945
• Warszawski Krzyż Powstańczy

Bibliografia

• Marian Krawczyński: Prof. dr hab. Maria Chmielowa (1929–1991): Działalność zawodowa, naukowa, dydaktyczno-wychowawcza i społeczna. „Nowiny Lekarskie”. 1991, nr 3. ISSN 0860-7397.
• Marian Krawczyński: Maria Chmiel – lekarz-pediatra, żołnierz, naukowiec, społecznik. „Kronika Miasta Poznania”. 2001, nr 1 („Lekarze”). ISSN 0137-3552.