Maria Cytowska

Maria Cytowska (ur. 6 marca 1922 r. w Warszawie, zm. 14 listopada 2007 r. w Warszawie) – filolog klasyczny, badaczka kultury antycznej i jej recepcji w literaturze polskiej oraz europejskiej; zasłużony wykładowca akademicki, tłumaczka i edytor literatury klasycznej oraz renesansowej (w tym pism Erazma z Rotterdamu).

Życie i działalność

W 1948 ukończyła filologię klasyczną na Uniwersytecie Warszawskim. W 1954 uzyskała tytuł doktora na podstawie rozprawy De Dionis Chrysostomi rhythmo oratorio. Podstawą habilitacji (1962) była edycja pism Pawła z Krosna (Pauli Crosnensis Rutheni carmina). W 1962 otrzymała stanowisko docenta w Katedrze Filologii Klasycznej UW. Od 1973 zatrudniona na stanowisku profesora nadzwyczajnego, a następnie (od 1983) jako profesor zwyczajny. Kierowała Zakładem Neolatynistyki w Instytucie Filologii Klasycznej UW. W 1992 przeszła na emeryturę. Pochowana na Cmentarzu Północnym w Warszawie (kwatera W VII 10, 5,17).

Związana z Biblioteką Narodową Ossolineum, była członkiem towarzystw naukowych polskich i zagranicznych (m.in. Towarzystwa Naukowego Warszawskiego) oraz członkiem honorowym i prezesem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Filologicznego.

Wybrane publikacje

  • De Dionis Chrysostomi rhythmo oratorio, Varsaviae: Editum auxilio Ministerii Scholarum Superiorum 1953.
  • Bibliografia druków urzędowych XVI wieku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1961.
  • Pauli Crosnensis Rutheni Carmina, ed. Maria Cytowska, Varsoviae: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1962.
  • Philippi Callimachi De his quae a Venetis tentata sunt Persis ac Tartaris contra Turcos movendis, rec. Andreas Kempfi, comment. Thaddaeus Kowalewski, in linguam Polonam vertit Maria Cytowska, Varsoviae: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1962.
  • Erazm z Rotterdamu, Rozmowy potoczne, przeł., przedm. i przypisami opatrzyła Maria Cytowska, Warszawa: "Czytelnik" 1962.
  • Korespondencja Erazma z Rotterdamu z Polakami, przeł. i opr. Maria Cytowska, Warszawa: PWN 1965.
  • Od Aleksandra do Alwara: gramatyki łacińskie w Polsce w XVI w., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN 1968.
  • Erazm z Rotterdamu, Rozmowy: wybór, przeł. i opr. Maria Cytowska, Warszawa: PWN 1969.
  • Erazm z Rotterdamu, Pisma moralne: wybór, przeł. i opr. Maria Cytowska, Warszawa: "PaX" 1970.
  • Erazm z Rotterdamu, De recta latini graecique sermonis pronuntiatione, éd. par M. Cytowska, Amsterdam: North-Holland Publishing Company 1973.
  • Erazm z Rotterdamu, Adagia, wybór, przeł. i opr. Maria Cytowska, Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1973.
  • Erazm z Rotterdamu, Libellus de constructione octo partium orationis, éd. par M. Cytowska, Amsterdam: North-Holland Publishing Company 1973.
  • Erazm z Rotterdamu, List do króla Zygmunta I, przeł. Maria Cytowska, Warszawa: PWN 1976.
  • Pietro Pomponazzi, O nieśmiertelności duszy, z oryg. łac. przeł. Maria Cytowska, opr., wstępem poprzedził oraz przypisami opatrzył Lech Szczucki, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1980.
  • (współautor: Hanna Szelest), Literatura grecka i rzymska w zarysie, Warszawa: PWN 1981 (wyd. 2 – 1983, wyd. 3 – 1985).
  • Studia Neolatina: pięć odczytów, Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego 1983.
  • Erazm z Rotterdamu, Vidua christiana, éd. par M. Cytowska, Amsterdam: North-Holland Publishing Company 1983;
  • Sebastiani Fabiani sulmircensis Acerni Victoria deorum, ed. Barbara Milewska, [cap. XXVIII ed. Maria Cytowska], Wratislaviae: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1986.
  • (współautor: Hanna Szelest), Literatura rzymska: okres augustowski, Warszawa: PWN 1990.
  • (współautor: Hanna Szelest), Literatura rzymska: okres cesarstwa, Warszawa: PWN 1992.
  • Erazm z Rotterdamu, Wybór pism, przeł. Maria Cytowska, Edwin Jędrkiewicz, Mieczysław Mejor, wybór, wstęp i koment. M. Cytowska, Wrocław - Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1992.
  • (współautor: Hanna Szelest), Literatura rzymska: okres cesarstwa. Autorzy chrześcijańscy, Warszawa: PWN 1994.
  • (współautorzy: Hanna Szelest, Ludwika Rychlewska), Literatura rzymska: okres archaiczny, Warszawa: PWN 1996.
  • Źródła wiedzy teoretycznoliterackiej w dawnej Polsce: Średniowiecze, Renesans, Barok, wstęp, wybór i opr. Maria Cytowska i Teresa Michałowska, Warszawa: PWN 1999.
  • (współautor: Hanna Szelest), Historia literatury starożytnej, wyd. nowe przygot. pod red. nauk. Mieczysława Jacka Mejora, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2006.

Bibliografia

  • Studia Neolatina. Rozprawy i szkice dedykowane profesor Marii Cytowskiej (pod red. Mieczysława Mejora i Barbary Milewskiej-Waźbińskiej). Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Wydział Polonistyki. Instytut Filologii Klasycznej, 2003.
  • Juliusz Domański: Wspomnienie o Marii Cytowskiej. W "Meander" 61 (2006), nr 1/2, s. 3-11.
  • Jakub Koryl: Maria Cytowska (1922-2007). W "Ruch Literacki" 49 (2008), z. 2, s. 245-249.
  • Barbara Milewska-Waźbińska: Maria Cytowska (1922-2007). W "Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego" 70 (2007), s. 108-111[1].

Linki zewnętrzne