Maria Dąbska
Maria Magdalena Dąbska z domu Suchy (ur. 20 lipca 1921 w Brodnicy, zm. 20 lipca 2014[1]) – polska lekarka, patomorfolog, profesor medycyny, jako pierwsza opisała rzadki nowotwór nazwany na jej cześć guzem Dąbskiej[2].
Życiorys
Podczas II wojny światowej działała w ruchu oporu w Warszawie. Jako członek Armii Krajowej brała udział w powstaniu warszawskim – wraz z bratem Tadeuszem udzielała pomocy rannym powstańcom, przenosiła leki i broń, m.in. w okolicy ul. Twardej.
Po wojnie studiowała patologię w Akademii Medycznej w Gdańsku[3]. Jej mentorami byli profesorowie: Wilhelm Czarnocki, Franciszek Łukaszczyk, Józef Laskowski[4], Tadeusz Koszarowski.
W 1957 roku odbyła półroczny staż na Uniwersytecie w Leeds u onkopatologa prof. Ruperta Allana Willisa. W 1969 roku opublikowała wyniki wielu lat badań i opisała jako pierwsza rodzaj guza, nazwanego później jej nazwiskiem - guz Dąbskiej[2]. Razem z Januszem Buraczewskim była autorką pierwszego na świecie opracowania symptomatologii torbieli aneuryzmatycznej[5]. Zaproponowano jej prestiżowe stanowisko w Światowej Organizacji Zdrowia. Zdecydowała się jednak kontynuować pracę w Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Będąc przez dekadę Kierownikiem Zakładu Patologii Nowotworów kształciła kolejne pokolenie specjalistów z ośrodków onkologicznych z całej Polski. Rocznie udzielała do tysiąca pięciuset konsultacji, stając się najwyższym autorytetem w swojej dziedzinie[6].
W latach 80. była przyjmowana z najwyższymi honorami przez władze instytutów medycznych w Londynie, Sztokholmie, Bonn, Rochester, Stanford. Ponieważ wybuch stanu wojennego zastał ją w Niemczech, zdecydowała się na emigrację - początkowo w Niemczech, a następnie w Stanach Zjednoczonych. W 2006 roku przeprowadziła się z Florydy do Polski[6].
Życie prywatne
Po powrocie z USA prof. Maria Dąbska mieszkała w Warszawie w bloku mieszkalnym zwanym Domem Pisarzy[7]. Jej jedyny syn Krzysztof również został lekarzem[6].
Osiągnięcia
Członkostwo w towarzystwach naukowych
- Polskie Towarzystwo Patologów[8].
- Polskie Towarzystwo Onkologiczne[9].
- Rada Redakcyjna czasopisma "Nowotwory. Journal of Oncology" (od 1975 r.)[10].
Wybrane publikacje
Była autorką lub współautorką paruset publikacji naukowych w języku angielskim i polskim, m.in.:
- Dąbska M., Buraczewski J. Aneurysmal bone cyst – pathology, clinical course and radiologic appearances.. „Cancer”, s. 371-389, 1969-02-23. Nowy Jork: American Cancer Society. ISSN 0008-543X. PMID: 5764977 (ang.).
- Dąbska M. Malignant endovascular papillary angioendothelioma of the skin in childhood. Clinicopathologic study of 6 cases. „Cancer”. 24. 3, s. 503-510, 1969. PMID: 5343389.
- Dąbska M., Wronkowski Z., Kułakowski A.: Rak skóry. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1978, s. 97.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (odznaczona w dn. 11 listopada 2012 r. postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za wybitne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i działalności dydaktycznej, za zasługi na rzecz rozwoju nauk medycznych w Polsce i na świecie)[11].
Przypisy
- ↑ Maria Dąbska, Warszawa, 24.07.2014 - pozostałe, nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).
- ↑ a b Bhatia i in. 2006 ↓.
- ↑ Robert A. Schwartz: On Being a Pathologist: Maria Dąbska - the woman behind the eponym, a pioneer in pathology (ang.). Human Pathology, 2011-03-25. [dostęp 2012-05-14].
- ↑ In memoriam. Polskie Towarzystwo Patologów. www.pol-pat.pl. [dostęp 2012-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-08)].
- ↑ Dąbska M., Buraczewski J.. Aneurysmal bone cyst – pathology, clinical course and radiologic appearances.. „Cancer”, s. 371-389, 1969-02-23. Nowy Jork: American Cancer Society. ISSN 0008-543X. PMID: 5764977 (ang.).
- ↑ a b c Maria Dabska w bazie Who Named It (ang.)
- ↑ Historia. Strona internetowa Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. Marszałkowskiej 68/70 w Warszawie. www.marszalkowska.eu. [dostęp 2018-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-02)].
- ↑ Archiwum. Polskie Towarzystwo Patologów. www.pol-pat.pl, 26 czerwca 2007. [dostęp 2012-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-08)].
- ↑ III Mazowieckie Spotkania Onkologiczne połączone z uroczystościami 85-lecia czasopisma Nowotwory, "Nowotwory. Journal of Oncology" Numer 6, 2008, s.587.. www.nowotwory.edu.pl, 2008. [dostęp 2012-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-02)].
- ↑ Rys historyczny czasopisma Nowotwory (1923-2005). www.nowotwory.edu.pl. [dostęp 2012-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-02)].
- ↑ Odznaczenia państwowe w Święto Niepodległości. Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej)., www.prezydent.pl [dostęp 2012-11-11].
Bibliografia
- Dąbska M., Buraczewski J. Aneurysmal bone cyst – pathology, clinical course and radiologic appearances. „Cancer”, s. 371-389, 1969-02-23. PMID: 5764977.
- A. Bhatia i inni, Dabska tumor (Endovascular papillary angioendothelioma) of testis: a case report with brief review of literature, „Diagnostic Pathology”, 12 (1), 2006, DOI: 10.1186/1746-1596-1-12, PMID: 16859564.
Linki zewnętrzne
- Robert A. Schwartz: Medscape Reference. Dabska Tumor (ang.). eMedicine Dermatology. [dostęp 2012-05-14].
- Dabska's tumour w bazie Who Named It (ang.)
- Maria Dabska w bazie Who Named It (ang.)
- PubMed. Dabska M., szczegółowa bibliografia Marii Dąbskiej (ang.). [dostęp 2012-05-14].
Media użyte na tej stronie
Autor: Ziqzaq kreacje, Licencja: CC BY-SA 3.0
Maria Dąbska - 80-lecie Instytutu Radowego