Maria Fabianowska

Maria Fabianowska
weteranka powstania styczniowego
podporucznik
Data urodzenia

22 lipca 1840

Data i miejsce śmierci

2 września 1941
Warszawa

Przebieg służby
Główne wojny i bitwy

powstanie styczniowe

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami

Maria Fabianowska (ur. 22 lipca 1840, zm. 2 września 1941 w Warszawie) – weteranka powstania styczniowego[1].

Życiorys

Weterani powstania styczniowego Adam Wojciechowski i Maria Fabianowska oraz polska senatorka Józefa Bramowska na uroczystości w Katowicach z okazji 15. rocznicy wybuchu III powstania śląskiego

W maju 1926 roku należała do delegacji weteranów powstania składających kwiaty przed Grobem Nieznanego Żołnierza[2]. W 1935 uczestniczyła w kondukcie żałobnym na pogrzebie Józefa Piłsudskiego w Krakowie[3]. Była w grupie weteranów składających prezydentowi Ignacemu Mościckiemu (1935[2], 1938[4]), w 1935 głosowała w wyborach parlamentarnych[5]. Uczestniczyła w obchodach rocznic wybuchu powstania styczniowego[6][7][8], np. w 1936 składała kwiaty w kaplicy w Belwederze[9]. Brała udział w uroczystościach z okazji rocznic wybuchu powstań śląskich, np. w 1936 w rocznicę III powstania śląskiego w Katowicach[10]. Uczestniczyła w uroczystościach z okazji Dnia Podchorążego (1934)[11], w apelu z okazji rocznicy wymarszu I Kompanii Kadrowej (1936)[12]. Współpracowała z Towarzystwem Przyjaciół Weteranów, spotykała się z dzeićmi i młodzieżą (1935[13], 1936[14], 1938[15]). Świadectwem jej aktywności są zdjęcia w Narodowym Archiwum Cyfrowym[2].

W styczniu 1938 wraz z 50 weteranami i dwiema weterankami (Marią Bentkowską i Lucyną Żukowską) została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[16]. Uhonorowano ją Krzyżem Niepodległości z Mieczami[17].

Mieszkała w schronisku dla powstańców styczniowych u zbiegu ulic Floriańskiej i Jagiellońskiej na Pradze-Północ[18] w Warszawie[19], do którego sprowadziła się z Kowna na zaproszenie Towarzystwa Przyjaciół Weteranów. Na początku 1939 miała stopień porucznika i była jedną z 36 ostatnich weteranów powstania styczniowego, w tym ostatnich 3 kobiet[20].

Została pochowana w kwaterze weteranów powstania styczniowego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (C13, rząd 2, grób 1)[1].

Przypisy

  1. ↑ a b Wyszukiwarka cmentarna. Cmentarz Wojskowy, www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2022-02-15].
  2. ↑ a b c Jolanta Załęczny, Weteranki Powstania Styczniowego wobec rzeczywistości odradzającej się Rzeczypospolitej, „Niepodległość i Pamięć”, 21 (3–4 (47–48)), 2014, s. 49–64.
  3. ↑ Weterani powstania styczniowego w kondukcie pogrzebowym, 1935, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  4. ↑ Składanie życzeń noworocznych prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu, 1938, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  5. ↑ Weteranka powstania styczniowego Maria Fabianowska podczas głosowania, 1935, audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  6. ↑ Uroczystości w Warszawie z okazji rocznicy powstania styczniowego, 1939, audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  7. ↑ Obchody rocznicy powstania styczniowego w Warszawie, 1938, audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  8. ↑ Archiwista, 20lecie: Warszawa w 75-lecie Powstania Styczniowego, 20lecie, 22 stycznia 2009 [dostęp 2022-02-15].
  9. ↑ Składanie wieńców przez weteranów w kaplicy belwederskiej, 1936, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  10. ↑ Obchody w Katowicach w 15 rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego, 1936, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  11. ↑ Uczestnicy uroczystości podczas akademii zgromadzeni w Sali Miejskiej z okazji Święta Podchorążego, 1934, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  12. ↑ Apel Związku Strzeleckiego w Warszawie z okazji rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej, 1936, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  13. ↑ Spotkanie dzieci z weteranami zorganizowane przez Rodzinę Wojskową, 1935, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  14. ↑ Spotkanie weteranów z dziećmi, 1936, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  15. ↑ Fragment spotkania z młodzieżą szkolną, 1938, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  16. ↑ Krzyż oficerski Orderu Polski Odrodzonej na piersiach weteranów z 1863 r., „Ilustrowany Kurier Codzienny” (24), 1938, s. 13.
  17. ↑ Maria Fabianowska, weteranka powstania z 1863 roku - fotografia portretowa w mundurze udekorowanym m.in.: Krzyżem Niepodległości z Mieczami, audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  18. ↑ TPP • Dom Weteranów Powstania Styczniowego 1863 r. • Towarzystwo Przyjaciół Pragi, Towarzystwo Przyjaciół Pragi [dostęp 2022-02-15] (pol.).
  19. ↑ Schronisko dla weteranów powstania styczniowego w Warszawie, 1937, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  20. ↑ Ostatni z r. 1863, „Światowid” (4), 1938, s. 11.

Media użyte na tej stronie

January Uprising veterans Adam Wojciechowski and Maria Fabianowska and Polish senator Józefa Bramowska.jpg
Autor: Unknown author, Licencja: CC BY-SA 4.0
Weterani powstania styczniowego Adam Wojciechowski i Maria Fabianowska oraz senator Józefa Bramowska podczas obchodów 15, rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego w Katowicach