Maria Irena Mileska

Maria Irena Mileska

Maria Irena Książek

Jaga

Data i miejsce urodzenia	17 listopada 1908 Kraków
Data i miejsce śmierci	19 września 1988 Kraków
Miejsce spoczynku	Cmentarz Rakowicki w Krakowie
Zawód, zajęcie	geografka, działaczka turystyczna, porucznik AK
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	Doktor geografii
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Uczelnia	Wydział Geografii Uniwersytetu Warszawskiego
Rodzice	Stanisław, Maria z d. Ryś
Małżeństwo	Witold Mileski (zagin. 1940)
Odznaczenia

Maria Irena Mileska (nazwisko panieńskie Książek) pseudonim Jaga (ur. 17 listopada 1908^[1] w Krakowie, zm. 19 września 1988 tamże) – porucznik AK, harcmistrzyni, doktor geografii, działaczka turystyczna.

Życiorys

W 1932 ukończyła studia w zakresie geografii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przed II wojną harcerka, komendantka krakowskiej chorągwi ZHP. Ponadto członkini Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.

Wyzwolenie Stalagu VI C Oberlangen przez żołnierzy 1 Dywizji Pancernej. Raport składa por. hm. Maria Irena Mileska „Jaga”

W czasie II wojny kontynuowała swoją działalność w podziemnym harcerstwie oraz w Wojskowej Służbie Kobiet. Od 1943 referentka łączności WSK Okręg Warszawa. Uczestniczka Powstania warszawskiego. W momencie kapitulacji powstania nadano jej stopień porucznika jako odpowiednik komendantki WSK. Jeszcze przed wymarszem do niewoli została mianowana przez dowództwo AK komendantką kobiet - jeńców. Jeniec wojenny obozów Stalag XI B Fallingbostel oraz Stalag VI C Oberlangen. Początkowo pełniła funkcję komendantki nieformalnie, później za akceptacją niemieckiego komendanta obozu^[1].

Zajmowała się, między innymi, ochroną przyrody w Tatrach. Pracowała w urzędach. Równocześnie jako asystentka-wolontariuszka Stanisława Leszczyckiego uczestniczyła w organizowaniu Zakładu Antropogeografii Uniwersytetu Warszawskiego. Praca ta polegała na kierowaniu pracą przy odgruzowywaniu i odbudowie pałacu Czetwertyńskich-Uruskich, a następnie przygotowywaniu do zajęć dydaktycznych. Od jesieni 1948 podjęła zajęcia dydaktyczne w Zakładzie Antropogeografii, przekształconym następnie w Katedrę Geografii Ekonomiczno-Społecznej a wreszcie w Katedrę Geografii Ekonomicznej Polski, gdzie pełniła kolejno funkcje st. asystentki, adiunktki i starszej wykładowczyni. Działała w Polskim Towarzystwie Geograficznym; z jej inicjatywy zaczął ukazywać się ponownie magazyn geograficzny "Poznaj świat", z redakcją którego podjęła wieloletnią współpracę. Podjęła również pracę w Komisji Krajoznawczej Zarządu Głównego PTTK, a następnie przewodniczyła tej komisji przez trzy kadencje. 18 czerwca 1962 otrzymała tytuł doktora nauk przyrodniczych nadany uchwałą Rady Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Warszawskiego. W 1973 przeszła na emeryturę^[1].

Grób Marii Mileskiej na Cmentarzu Rakowickim (kwatera GD)

Odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
• Krzyż Walecznych (IX 1944)
• Złota Odznaka PTTK (1962)
• Medal im. A. Janowskiego (1966)
• Nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego (1964)
• Nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1973)
• Zasłużony Działacz Turystyki (1964)

Publikacje

• Regiony turystyczne Polski, Warszawa 1963
• Materiały do historii krakowskiego harcerstwa żeńskiego w latach 1911-1939, Kraków 2003

Współautorstwo

• Harcerki 1939 – 1945
• Słownik geografii turystycznej Polski, Warszawa 1956 – 1959, tomy I – III
• Słownik geograficzno – krajoznawczy Polski, razem z Zofią Aleksandrowicz, Warszawa 1983

Bibliografia

• Wielka encyklopedia tatrzańska, Zofia Radwańska-Paryska i Witold H. Paryski, Wydawnictwo Górskie, 2004 ISBN 83-7104-009-1.
• W Alejach spacerują tygrysy. Sierpień – wrzesień 1944, Elżbieta Ostrowska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978, wydanie drugie.

Przypisy